به گزارش خبرگزاری ایمنا، تغذیه نوزاد با شیر مادر یکی از اساسی‌ترین و طبیعی‌ترین روش‌های تأمین نیازهای اولیه کودک است که این فرایند برای رشد جسمی و ذهنی نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است و فواید گسترده‌ای برای سلامت و رفاه مادر نیز دارد.
شیر مادر ترکیبی پیچیده و کامل از مواد مغذی ضروری است که به طور طبیعی متناسب با نیازهای نوزاد تغییر میکند؛ این ماده حیاتی شامل پروتئین‌های زودهضم، چربی‌های سالم، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌بادی‌هایی است که رشد سالم کودک را تضمین میکند و سرشار از آنتی‌بادی‌های قوی و عوامل ایمنی است که به نوزاد در برابر بیماری‌های اولیه کمک میکند، همچنین شیر مادر در طول ماه‌های اولیه پس از تولد تغییر میکند تا نیازهای در حال رشد کودک را تأمین کند.
یکی از بارزترین فواید شیر مادر، افزایش مقاومت بدن نوزاد در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها است و ترکیبات ایمنی موجود در شیر مادر مانند ایمونوگلوبولین‌ها و آنتی‌بادی‌ها به سیستم ایمنی کودک کمک میکند تا در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها مقاوم‌تر باشد و بر اساس تحقیقات انجام شده، تغذیه با شیر مادر موجب کاهش خطر ابتلاء به عفونت‌های گوش، بیماری‌های تنفسی، اسهال و سایر بیماری‌های شایع کودکان می‌شود و در بلندمدت نوزادانی که با شیر مادر تغذیه شده‌اند، کمتر در معرض بیماری‌هایی همچون آلرژی، دیابت نوع ۱ و بعضی بیماری‌های خودایمنی قرار می‌گیرند.
بر اساس تحقیقات انجام شده ، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در تست‌های شناختی و تحصیلی عملکرد بهتری دارند و این امر بیشتر به دلیل وجود اسیدهای چرب ضروری مانند DHA و AA در شیر مادر است که برای رشد مغز و عملکرد شناختی حیاتی هستند و فرایند شیردهی ارتباط قوی میان مادر و کودک ایجاد میکند که تأثیر مثبتی بر توسعه اجتماعی و احساسی نوزاد دارد و این پیوند عاطفی، حس اعتماد و امنیت را در کودک تقویت میکند و در آینده منجر به برقراری روابط اجتماعی سالم‌تر و توسعه بهتر مهارت‌های ارتباطی می‌شود.
تغذیه با شیر مادر مطلوب‌ترین و ایمن‌ترین تغذیه برای نوزادان است
مریم کاظمی، رئیس گروه سلامت نوزادان و کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه بر اساس تحقیقات انجام شده، تغذیه با شیر مادر مطلوب‌ترین و ایمن‌ترین تغذیه برای نوزادان است و منافع بسیار زیادی برای کودکان در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت دارد، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: شیر مادر نه تنها نیازهای تغذیه‌ای شیرخوار را برآورده میکند، بلکه سیستم ایمنی نوزاد را در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها فعال نگه می‌دارد.
وی با بیان اینکه منافع تغذیه با شیر مادر به قدری زیاد است که از شیر مادر به عنوان اکسیر معجزه‌گر یاد می‌شود، می‌افزاید: سال‌های سال است که برنامه بیمارستان‌های دوست‌دار کودک توسط سازمان جهانی بهداشت و یونیسف به سراسر جهان ابلاغ شده و کشور نیز در اجرای برنامه بیمارستان‌های دوست‌دار کودک بسیار موفق بوده است.
رئیس گروه سلامت نوزادان و کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه حدود ۳۶ بیمارستان دوست‌دار کودک در سطح دانشگاه علوم پزشکی اصفهان فعال است که خدمات مراقبتی از نوزاد را در قالب ۱۰ اقدام دوست‌دار کودک ارائه می‌دهد، تصریح میکند: پس از اینکه مادر آموزش‌های کامل را در خصوص تغذیه با شیر مادر در بیمارستان دریافت کرد، از بیمارستان مرخص و در لحظه ترخیص، به سمت مراکز ارائه خدمات سلامت در حوزه معاونت بهداشت سوق داده می‌شود.
تقویت ارتباط متقابل والد و فرزند با تغذیه نوزاد از شیر مادر
کاظمی با بیان اینکه تغذیه با شیر مادر نه تنها تأمین کننده نوزاد است، بلکه سلامت مادر را نیز تأمین میکند، ادامه می‌دهد: تحقیقات نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر از بروز سرطان‌های مانند سرطان سینه برای مادر پیشگیری و کمک میکند که مادر سریع‌تر اضافه وزن دوران بارداری را از دست بدهد.
وی می‌گوید: ارتباط متقابل والد و فرزند با تغذیه نوزاد از شیر مادر بسیار قوی می‌شود و تعامل اجتماعی شیرخوار در دوران بلوغ افزایش پیدا میکند و موارد بیان شده تنها چند مورد از منافع بی‌شمار تغذیه نوزاد با شیر مادر است و مزایای تغذیه نوزاد با شیر مادر به خود مادر و نوزاد مربوط می‌شود.
رئیس گروه سلامت نوزادان و کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه پس از تولد نوزاد، با در آغوش گرفته شدن توسط مادر، نخستین تماس پوستی بین نوزاد و مادر برقرار می‌شود، اضافه میکند: این تماس پوستی و خیزش نوزاد برای تغذیه از شیر مادر منجر به تشریح هورمون‌هایی معروف به هورمون عشق و آرامش در بدن مادر و پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد برقرار می‌شود.
در چه شرایطی تغذیه نوزاد با شیر مادر امکان‌پذیر نیست؟
بهزاد برکتین، فوق تخصص نوزادان، متخصص کودکان، رشد و نمو با بیان اینکه تمام تلاش کادر درمان و والدین باید برای تغذیه نوزاد از شیر مادر باشد، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تغذیه با شیر مادر، برای نوزاد و مادر مزایای بسیاری به همراه دارد، اما ممکن است گاهی اوقات شرایطی ایجاد شود که تغذیه نوزاد با شیر مادر امکان‌پذیر نباشد.
وی با بیان اینکه ابتلای مادر به بعضی بیماری‌ها مانند بیماری سل و مصرف بعضی داروها از جمله عواملی است که می‌تواند منجر به نبود امکان تغذیه نوزاد با شیر مادر شود، می‌افزاید: گاهی اوقات نیز ممکن است نوزاد به بیماری‌های خاصی مبتلا باشد و به همین دلیل امکان تغذیه او از شیر مادر وجود نداشته باشد.
فوق تخصص نوزادان، متخصص کودکان، رشد و نمو با بیان اینکه بهترین جایگزین برای شیر مادر، شیر اهدایی از بانک شیر است، تصریح میکند: چند سالی است که بانک شیر در استان اصفهان فعال است و برای نوزادانی که امکان تغذیه آنها با شیر نادر فراهم نیست، از شیرهای اهدایی بانک شیر استفاده می‌شود که تا حد امکان، نوزاد از شیر خشک تغذیه نشود.
کفایت شیر مادر چگونه بررسی می‌شود؟
برکتین با بیان اینکه مادرهایی که شیردهی آنها باثبات است و شیر اضافه دارند، برای اهدای شیر به بانک شیر مادر فراخوان می‌شوند و شیر آنها به بانک شیر اهدا می‌شود، ادامه می‌دهد: پیش از آغاز فرایند پاستوریزه شدن شیر اهدایی، آزمایش‌های مربوطه روی شیر انجام و از سلامت شیر اطمینان حاصل می‌شود.
وی با بیان اینکه پس از حصول اطمینان از سلامت شیر اهدایی، شیر طی فرایندی خاص پاستوریزه و نگهداری و برای نوزادانی استفاده می‌شود که بر هر دلیلی امکان تغذیه از شیر مادر ندارند، می‌گوید: به طور معمول شیر پاستوریزه شده در یخچال‌های صنعتی تا شش ماه قابلیت نگهداری دارد.
فوق تخصص نوزادان، متخصص کودکان، رشد و نمو با بیان اینکه بسیاری از موارد استفاده از شیر خشک، مبنای علمی و درستی ندارد، اضافه میکند: گاهی اوقات مادر به اشتباه تصور میکند میزان شیر کافی برای تغذیه نوزاد ندارد، اما نکته حائز اهمیت برای رشد نوزاد، کفایت داشتن شیر مادر است که طی بررسی‌های انجام شده، بر اساس رشد و میزان وزن‌گیری نوزاد، کفایت شیر مادر سنجیده می‌شود.
یکی از مهم‌ترین فواید تغذیه نوزاد با شیر مادر برای مادر، کاهش خطر خونریزی پس از زایمان است و مادرانی که نوزاد آنها با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر به افسردگی پس از زایمان مبتلا خواهند شد و هورمون‌های مرتبط با شیردهی، احساس آرامش و رضایت را در مادر افزایش می‌دهد.
مادرانی که نوزادان خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنند، کمتر در معرض ابتلاء به سرطان پستان و تخمدان قرار دارند و علاوه بر این، تغذیه با شیر مادر خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع ۲ و پوکی استخوان را کاهش می‌دهد و این مزایا نشان‌دهنده تأثیرات عمیق تغذیه طبیعی نوزاد بر سلامت مادر در بلندمدت است.
یکی از بزرگ‌ترین مزایای شیر مادر، تطبیق‌پذیری آن است؛ شیر خشک نیاز به آماده‌سازی دارد، اما شیر مادر همواره با دمای مناسب و ترکیب ایده‌آل برای نوزاد آماده است و مادران می‌توانند در هر زمان و مکان بدون نیاز به تجهیزات خاص، نوزاد را تغذیه کنند که همین موضوع موجب راحتی بیشتر مادر و کاهش استرس مرتبط با تغذیه نوزاد می‌شود.
هرچند ممکن است تغذیه نوزاد با شیر خشک در بعضی شرایط ضروری باشد، اما در مقایسه با شیر مادر دارای آسیب‌ها و معایب قابل توجه است که یکی از مهم‌ترین مشکلات شیر خشک، فقدان آنتی‌بادی‌ها و ترکیبات ایمنی موجود در شیر مادر است که از نوزاد در برابر بیماری‌ها محافظت میکند، در واقع نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، به طور معمول بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری‌های عفونی، آلرژی‌ها و مشکلات گوارشی قرار می‌گیرند، چراکه سیستم ایمنی آنها در مقایسه با نوزادانی که از شیر مادر تغذیه شده‌اند، ضعیف‌تر عمل میکند، همچنین شیر خشک ممکن است ترکیباتی داشته باشد که هضم آن برای برخی نوزادان دشوار باشد.
استفاده از شیر خشک در بلندمدت می‌تواند بر رشد شناختی و جسمی کودک تأثیر منفی بگذارد و بعضی تحقیقات نشان می‌دهد تغذیه با شیر مادر تأثیر مثبتی بر رشد مغز و توسعه مهارت‌های شناختی دارد و نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌شوند، ممکن است در آینده با مشکلاتی مانند کاهش ضریب هوشی و توانایی‌های شناختی مواجه شوند و احتمال ابتلاء به بیماری‌های مزمن مانند چاقی، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا در کودکانی که با شیر خشک تغذیه شده‌اند، بیشتر است.
نظر شما