به گزارش خبرگزاری ایمنا، رزینهای مهندسی به عنوان مواد اولیه کلیدی در صنایع پیشرفته، نقشی بیبدیل در ارتقای بهرهوری تولید و کاهش اثرات زیستمحیطی ایفا میکنند. این مواد به لطف ویژگیهای منحصربهفردی همچون مقاومت بالا، وزن سبک و قابلیت شکلپذیری فوقالعاده، در ساخت انواع محصولات از جمله قطعات خودرو، تجهیزات الکترونیکی و سازههای ساختمانی کاربرد گستردهای دارند.
یکی از مزایای برجسته رزینهای مهندسی، توانایی کاهش وزن محصولات به ویژه در صنعت خودروسازی است؛ بهکارگیری این مواد در ساخت قطعات بدنه خودرو منجر به کاهش وزن، بهبود مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانهای میشود، همچنین، در حوزه الکترونیک، مقاومت این رزینها در برابر حرارت و مواد شیمیایی موجب افزایش دوام و کیفیت قطعاتی همچون بردهای مدار چاپی و محفظههای الکترونیکی میگردد.
مزیت دیگری که این مواد به ارمغان میآورند، قابلیت بازیافت و تولید از منابع تجدیدپذیر است که در کاهش تولید زبالههای صنعتی و وابستگی به سوختهای فسیلی مؤثر است. در صنایع ساختمانی نیز، استفاده از رزینهای مهندسی به عنوان عایقهای حرارتی و صوتی، علاوه بر ارتقای ایمنی ساختمانها، به کاهش هزینههای انرژی کمک شایانی میکند.
در ادامه گفتوگویی با ساناز نادری، چهرهای برجسته این حوزه خواهیم داشت که دیدگاههای نوآورانه و کارشناسی خود را درباره کاربردهای گسترده رزینهای مهندسی بیان میکند. او با تکیه بر تجربه و دانش فنی، راهکارهای عملی برای استفاده بهینه از این مواد را در جهت تحول صنایع پیشرفته و حفاظت از محیط زیست معرفی میکند. این گفتوگو فرصتی است تا با نگاهی جامع به خواص فنی، مزایا و چالشهای پیش رو در بهکارگیری رزینهای مهندسی، آشنایی بیشتری با راهکارهای بهبود بهرهوری در صنایع مختلف به دست آید.
ایمنا: در ابتدا توضیح دهید که رزینهای مهندسی چه هستند و چه ویژگیهایی آنها را از سایر مواد پلیمری متمایز میکند؟
نادری: رزینهای مهندسی مواد پلیمری است که از ترکیبات شیمیایی خاصی تشکیل شده است و به دلیل خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی بالا، در صنایع پیشرفته کاربرد دارد. این رزینها بهطور معمول مقاومت فوقالعاده در برابر حرارت، فشار، خوردگی و سایش دارند، علاوه بر این، قابلیت انعطافپذیری مناسب، مقاوم به ضربه و وزن سبک را نیز دارا است که در طراحی قطعات دقیق و عملکرد بالا بسیار حیاتی است.
ایمنا: از دیدگاه شما، چه معیارهایی در انتخاب یک رزین مهندسی برای کاربردهای صنعتی مهم است؟
نادری: در انتخاب رزینهای مهندسی باید چندین عامل مد نظر قرار گیرد؛ نخست، خواص مکانیکی همچون مقاومت کششی، خمش و ضربهای از اهمیت ویژهای برخوردارند. دوم، پایداری حرارتی و مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت باید در نظر گرفته شود. همچنین، سازگاری شیمیایی رزین با سایر مواد در ترکیبهای مرکب یا کامپوزیتی نقش کلیدی دارد. در نهایت، هزینه تولید و فرایندهای پردازشی هم از معیارهای مهم در انتخاب این رزینها محسوب میشوند.
ایمنا: رزینهای مهندسی کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارند. آیا میتوانید به چند نمونه از کاربردهای آنها در صنایع مختلف اشاره کنید؟
نادری: در صنعت خودروسازی، از رزینهای مهندسی در تولید قطعات سبک وزن و مقاوم استفاده میشود که موجب کاهش مصرف سوخت و افزایش ایمنی خودرو میشود. در صنایع هوافضا نیز، استفاده از کامپوزیتهای ساخته شده با رزینهای مهندسی به دلیل مقاومت بالا و وزن کم، استاندارد شده است. همچنین، در صنعت الکترونیک و ساخت لوازم خانگی، این رزینها برای عایقبندی و ساخت قطعات دقیق به کار میروند. صنایع ساختمانی نیز به دلیل مقاومت در برابر عوامل جوی و دوام طولانیمدت، از رزینهای مهندسی در پوششها و درزگیرها بهره میبرند.
ایمنا: از نظر تکنولوژیکی، پیشرفتهای اخیر چه تغییراتی در تولید و بهبود رزینهای مهندسی ایجاد کرده است؟
نادری: در سالهای گذشته شاهد پیشرفتهای چشمگیری در فرایندهای سنتز و تولید رزینهای مهندسی بودهایم. به عنوان مثال، استفاده از فناوریهای نانوتکنولوژی و اصلاح سطحی، موجب بهبود یکنواختی ساختار مولکولی رزینها و افزایش مقاومت آنها شده است، همچنین توسعه فرایندهای پردازش همچون چاپ سهبعدی و قالبگیری پیشرفته، امکان تولید قطعات با دقت بالا و هندسههای پیچیده را فراهم کرده است. این پیشرفتها موجب کاهش ضایعات تولید، بهبود کارایی همچنین کاهش هزینههای عملیاتی در صنایع مختلف شدهاند.
ایمنا: یکی از نکات مهم در استفاده از رزینهای مهندسی، پایداری محیط زیست است. چگونه میتوان از منظر زیستمحیطی به بهبود کاربرد این رزینها پرداخت؟
نادری: امروزه صنعت به شدت به دنبال راهکارهای پایدار است و این موضوع در حوزه رزینهای مهندسی نیز مشهود است. یکی از رویکردهای مدرن، توسعه رزینهای بازیافتی و قابل تجزیه است که از منابع تجدیدپذیر تهیه میشوند. تحقیقات فراوانی در زمینه کاهش اثرات زیستمحیطی در فرایندهای تولید رزین انجام شده است؛ به طوری که استفاده از کاتالیزورهای سبز و کاهش مصرف انرژی در سنتز این مواد از جمله اقدامات مؤثر محسوب میشود، همچنین بازیافت محصولات تولید شده از رزینهای مهندسی و تبدیل ضایعات به مواد اولیه، بخشی از چرخه اقتصادی سبز محسوب میشود.
ایمنا: در رابطه با چالشهای موجود، چه موانعی در تولید رزینهای مهندسی به صورت صنعتی مشاهده میکنید؟
نادری: یکی از بزرگترین چالشها در این حوزه، تأمین تعادل بین خواص فیزیکی و شیمیایی مطلوب و هزینههای تولید است. بسیاری از رزینهای پیشرفته با داشتن ویژگیهای برتر، هزینههای بالایی را در تولید به همراه دارند که میتواند مانعی برای استفاده گسترده در برخی صنایع باشد. علاوه بر این، پیچیدگی فرایندهای سنتز و نیاز به کنترل دقیق شرایط واکنشهای شیمیایی، از دیگر چالشهای اساسی به شمار میروند همچنین، نگهداری و پردازش این مواد در محیطهای صنعتی نیازمند تجهیزات پیشرفته و نیروی متخصص است که در برخی کشورها ممکن است محدودیتهایی ایجاد کند.
ایمنا: همکاریهای بین دانشگاهی و صنعتی چه نقشی در پیشرفت این فناوری ایفا میکند؟
نادری: همکاری بین دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و صنایع خصوصی در حوزه رزینهای مهندسی بسیار حیاتی است. از طریق پروژههای مشترک تحقیقاتی، میتوان به توسعه روشهای جدید سنتز، بهبود کارایی و کاهش هزینههای تولید دست یافت. دانشگاهها با ارائه دانش روز و پژوهشهای پیشرفته، زمینههای نوآورانهای را ایجاد میکنند که در نهایت به کاربردهای صنعتی گسترده منجر میشود. این همکاریها همچنین میتواند در آموزش و تربیت نیروهای متخصص کمک شایانی کند و تضمینکننده رشد پایدار در این حوزه باشد.
ایمنا: از دیدگاه شما، آینده رزینهای مهندسی چگونه رقم خواهد خورد و چه نوآوریهایی در راه است؟
نادری: آینده رزینهای مهندسی بسیار امیدوارکننده به نظر میرسد. انتظار میرود که با پیشرفتهای بیشتر در زمینه نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی، شاهد توسعه رزینهای با خواص فوقالعاده و متناسب با نیازهای صنایع پیشرفته باشیم. تکنیکهای جدید پردازشی و سنتز میتوانند امکان تولید رزینهای چندمنظوره و عملکردی بالا را فراهم کنند. علاوه بر این، تلاشهای پژوهشی در جهت بهبود پایداری محیط زیست و استفاده از منابع تجدیدپذیر، به توسعه رزینهای سبز و سازگار با محیط زیست منجر خواهد شد. این نوآوریها زمینههای جدیدی را در صنایع خودروسازی، هوافضا، الکترونیک و ساخت و ساز ایجاد میکنند.
ایمنا: در زمینه کاربردهای نوین، چه پروژهها یا نمونههای موفقی از استفاده از رزینهای مهندسی در سطح بینالمللی میشناسید؟
نادری: در سطح بینالمللی، چندین پروژه موفق وجود دارد که از رزینهای مهندسی در تولید قطعات پیشرفته بهره بردهاند. به عنوان مثال، در صنعت هوافضا، استفاده از کامپوزیتهای بر پایه رزینهای اپوکسی برای ساخت قطعات سبک و مقاوم در برابر دماهای بالا نمونهای بارز است. در صنعت خودروسازی، استفاده از رزینهای مهندسی در ساخت بدنه خودروها باعث کاهش وزن و بهبود مصرف سوخت شده است. در صنایع الکترونیکی نیز، از رزینهای خاصی برای عایقبندی و ساخت مدارهای چاپی بهره گرفته میشود که این امر به افزایش کارایی و طول عمر محصولات کمک بسیاری کرده است.
ایمنا: آیا میتوان تأثیر اقتصادی استفاده از رزینهای مهندسی را در صنایع مختلف توضیح داد؟
نادری: استفاده از رزینهای مهندسی علاوهبر بهبود کیفیت محصولات، تأثیر مستقیمی بر کاهش هزینههای تولید دارد. به دلیل خواص منحصربهفرد این رزینها، امکان طراحی قطعات با وزن کمتر و مقاومت بالاتر فراهم میشود که بهطور مستقیم منجر به کاهش مصرف انرژی و افزایش بهرهوری میشود، همچنین، کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری و افزایش عمر مفید محصولات، از جنبه اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. این عوامل بهطور کلی موجب افزایش سودآوری صنایع و رقابتپذیری در بازارهای جهانی میشود.
ایمنا: نظر نهایی شما درباره نقش رزینهای مهندسی در آینده صنایع چیست؟
نادری: رزینهای مهندسی به عنوان یکی از اجزای کلیدی در پیشرفت فناوریهای نوین، نقش تعیینکنندهای در آینده صنایع خواهند داشت. با توجه به نیاز روزافزون به محصولات سبک، مقاوم و پایدار، توسعه و بهبود رزینهای مهندسی میتواند بهعنوان محرکی برای نوآوری و رشد اقتصادی عمل کند. همچنین، با تکیه بر پژوهشهای علمی و بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته، انتظار میرود رزینهای مهندسی بتوانند نیازهای متنوع صنایع مدرن را به بهترین شکل برآورده کنند و زمینههای جدیدی برای طراحی و ساخت محصولات ارائه دهند.
نظر شما