به گزارش خبرگزاری ایمنا، آئین درختکاری از پشتوانهای کهن از گرایشهای ملی و سنت تاریخی برخوردار است، در روزهای پایانی هر سال و چند روز پیش از فرارسیدن بهار طبیعت در روز درختکاری به وسیله مردم ایران با حضور در جنگلها، پارکها و نقطههای مختلف شهر و روستا به صورت جمعی و فردی با کاشت نهال برپا میشود و این گونه ایرانیان به استقبال سال نو و رویش دوباره گیاهان و درختان میروند، بنابراین روز پانزدهم اسفند هر سال با نامگذاری شعاری که سال جاری پویش «جان ایران» در سراسر کشور با کاشت نهال انتخاب میشود تا مردم کشورمان در پارکها، دشتها و جنگلها، آئین ملی و مذهبی کاشت یک میلیارد درخت را در دستور کار خود قرار دادند که طی این طرح مشخص شده در شهرهای کشور چند اصله درخت کاشته شود تا بتوان با آسیبهای محیط زیستی از جمله آلودگی هوا مقابله کرد.
امروزه کیفیت هوا تحت تأثیر آلایندههای کربن و ذرات معلق، تأثیرات منفی بسیاری بر سلامت موجودات زنده به ویژه انسانها دارد، بنابراین در زندگی شهرنشینی نباید از کاشت درخت که نقش کلیدی در حفظ محیطزیست دارد، غافل بمانیم، زیرا براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، سالانه بیش از سه میلیون نفر در اثر تنفس در شهرهای آلوده دنیا جان خود را از دست میدهند و با نبود چارهاندیشی این میزان تا سال ۲۰۵۰ میلادی تا دو برابر افزایش مییابد، به طوری که در پنج سال اخیر، آلودگی هوا هشت درصد رشد داشته است که آمار افزایش مرگهای منتسب به آلودگی هوا، زنگ خطری برای مقابله با آلودگی هوا و علاوه بر آن با آسیبهایی است که منشأ آن نبود ریههای تنفسی زمین است.
در چنین شرایطی محققان دریافتند، کاشت درختان بیشتر، سبب کاهش گازهای گلخانهای و دیاکسید کربن میشوند، زیرا درختان در فرایند فتوسنتز گاز دیاکسید کربن را از هوا دریافت کرده و آن را در ساختار خود استفاده میکنند، بنابراین درخت و درختکاری، راهکار مناسبی برای مبارزه با آلودگیهای زیستمحیطی است و ایجاد جنگلهای مصنوعی و فضای سبز در اطراف شهرهای بزرگ را میتوان به تأسیس کارخانههای تولید اکسیژن تشبیه کرد، بنابراین محققان و دولتها، مدتها است که از ایده کاشت درخت، به عنوان راهحلی برای تغییر آبوهوا حمایت میکنند، چرا که هر درخت میتواند سالانه ۲۰ کیلوگرم کربن را از هوا جذب کند.
طبق ماده ۱۵ قانون هوای پاک شهرکها، مراکز و واحدهای صنعتی براساس شرایط اقلیمی باید حداکثر ۱۰ درصد از فضای خود را به فضای سبز و درختان یعنی فضای سبز مشجر، اختصاص دهند. همچنین در ماده ۲۲ قانون هوای پاک نیز وزارت کشور مکلف شده برای شهرداری شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت، حداکثر تا ۱۰ سال پس از ابلاغ قانون که سال ۱۳۹۶ بوده است، سرانه فضای سبز شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر را به ۱۵ مترمربع برساند که دستورالعمل اجرای آن نیز تدوین شده و در بیش از ۱۰۰ شهر مشمول این قانون، در حال اجرا است.
از نظر کارشناسان محیطزیستی و براساس ماده ۲۲ قانون هوای پاک و موضوع شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر، بعضی از شهرها مانند اصفهان سرانه فضای سبز مناسبی دارند، به طوری که استان اصفهان در نهضت ملی تولید و کاشت یک میلیارد اصله نهال در چهار سال کاشت سالانه هفت میلیون اصله نهال از گونههای کمآب بر را با مشارکت سایر ارگانها هدفگذاری کرده بود که به دلیل اقلیم خشک و نیمهخشک استان، مواجه کمبود آب در نهالستان و کاهش دبی چاهها، مطابق برنامه ابلاغیه سازمان منابع طبیعی، سهمیه و سقف تولید و کاشت هفت میلیون نهال در اصفهان به چهار میلیون اصله نهال تنزل یافته است.
با توجه به اهمیت و نجات حیات کره زمین اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد اصله درخت که از دو سال پیش آغاز شده و هدف آن افزایش سطح زیر کشت جنگل و فضای سبز کشور به میزان ۲.۵ میلیون هکتار است، به طوری که براساس دادههای آماری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در طرح کاشت یک میلیارد درخت، سهم جنگلها ۳۰۰ میلیون اصله نهال یعنی ۳۰ درصد، زراعت چوب ۳۰۰ میلیون اصله (۳۰ درصد)، فضای سبز ۲۰۰ میلیون اصله نهال (۲۰ درصد) و بیابان ۲۰۰ میلیون اصله نهال (۲۰ درصد) است که اگر همگی این درختان بعد از چهار سال سبز شوند میتوانند ۱۶۰ میلیون تن ترسیب کربن، ۶.۲ میلیون تن تولید اکسیژن، ۱۷۱.۵ میلیون مترمکعب تأمین آب، ۲۷.۵ میلیون تن کاهش فرسایش خاک، ۱۷۲.۷ میلیون تن جذب گرد و غبار را به دنبال داشته باشد.
بر این اساس علی تیموری، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به کاشت ۱۰ میلیون اصله نهال در هفته منابع طبیعی در سراسر کشور توضیح داد: کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی جز کشورهایی با پوشش کم جنگل است و با کاشت درخت میتوانیم به افزایش سرانه فضای سبز کشور کمک کنیم.
وی با بیان اینکه طی سال گذشته ۲۴۰ میلیون اصله نهال درخت در ۲۰۰ نهالستان کشور تولید شده که نیمی از آنها ویژه تولیدات بخش خصوصی و شرکتهای بزرگ است، ابراز داشته است: در سال جاری ۱۶۵ میلیون اصله نهال کشت شده که ۶۵ میلیون نهال مثمر هم به کشاورزان داده میشود.
آنگونه که رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار کرده است: سرانه فضای سبز کشور را ۱۷۰۰ متر مربع برشمرد و تصریح کرد: این شاخص در جهان ۵۲۰۰ متر مربع است که طرح کشت یک میلیارد درخت میتواند این سرانه را افزایش دهد، البته اکنون کشور دارای ۱۳۴ میلیون هکتار عرصه طبیعی است که از این میزان ۱۷.۵ میلیون هکتار جنگل و بیشهزار است.
مقابله با تغییرات اقلیم و فرسایش خاک با توزیع ۱۰ میلیون اصله نهال رایگان
قنبر احدزاده، فعال و کارشناس محیطزیست و عضو کمیته استانداردسازی نهالهای جنگلی با بیان اینکه در سال ۸۹ ماده ۱۵ قانون افزایش بهرهوری تدوین شده است، به خبرنگار ایمنا میگوید: بر اساس آن دولت مکلف است که سرانه فضای سبز را از ۱۷۰۰ مترمربع به ۲۵۰۰ مترمربع افزایش دهد، از اینرو برای دستیابی به این هدف حدود ۱۰ میلیارد درخت باید در سراسر کشور کاشت شود.
وی با بیان اینکه توزیع ۱۰ میلیون اصله نهال رایگان و اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت، همزمان با هفته درختکاری گامی مهم در برابر مقابله با تغییرات اقلیم، فرسایش خاک، کاهش منابع آبی و افزایش ترسیب کربن میافزاید: براساس آمارهای مستند حدود ۸.۵ درصد از مساحت کشور را جنگلها تشکیل میدهد که جنگلهای هیرکانی و زاگرس میزان ترسیب کربن در آنها حدود ۶۵ تن در هر هکتار برآورد میشود.
فعال و کارشناس محیطزیست و عضو کمیته استانداردسازی نهالهای جنگلی تصریح میکند: با توجه به اقلیم گرم و خشک در مناطق مرکزی و کم آبی بیشتر نواحی در سالهای اخیر، لازم است نهالهای مقاوم به کم آبی برای کاشت انتخاب شود، چرا که متوسط بارندگی سالانه کشور ایران ۲۵۱ میلیمتر و متوسط تبخیر آن حدود ۷۲ درصد بارندگی سالیانه کشور به میزان ۲۹۶ میلیارد مترمکعب گزارش شده و ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است.
وی با اشاره به اینکه ۳.۸ میلیون هکتار مناطق بیابانی استان اصفهان بوده که یک میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار آن مناطق تحت تأثیر فرسایش بادی و کانونهای بحرانی است، اضافه میکند: وسعت کانونهای بحرانی استان در دهه ۸۰ یک میلیون و ۵۰ هزار هکتار بود و طی دهه ۹۰ حدود ۴۵۰ هزار هکتار به وسعت این کانونها اضافه شده است، وسعت اراضی جنگلی استان به ۵۱۱ هزار هکتار میرسد که از این میزان ۶۵ هزار هکتار جنگلهای طبیعی در غرب و جنوب استان است، از اینرو بر اساس نوع گونه، منطقه و هدف، توسعه جنگلهای دست کاشت تأثیر بسزایی بر حفاظت از زیرساختهای شهری و روستایی دارد.
احدزاده شناسایی علل کاهش و یا از بین رفتن درختان و فضای سبز را مهم میداند و خاطرنشان میکند: مطابق تحقیقات در مجموع ۶۰ درصد از اکسیژن مصرفی جهان توسط پوشش گیاهی تولید میشود و براساس برخی برآوردها هر هکتار جنگل قادر است ضمن جذب گاز کربنیک سالانه ۲.۵ تن اکسیژن را آزاد کند، بنابراین برنامهریزی مدون و مشخص جهت جلوگیری از تخریب و کاهش پوشش گیاهی، تقویت درختان و فضای سبز لازم و ضروری است.
توسعه و کاشت گونههای مقاوم به کم آبی در اصفهان
محمدعلی کاظمی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان با بیان اینکه استان اصفهان ۱۰.۷ میلیون هکتار دارد که بیش از ۹۰ درصد آن معادل حدود ۹.۸ میلیون هکتار را عرصه منابع طبیعی و ملی، حدود ۴۰۳ هزار هکتار را جنگل، شش میلیون هکتار را مرتع و سه میلیون هکتار را بیابان تشکیل داده است، به خبرنگار ایمنا میگوید: براساس افق چشمانداز اصفهان، در طرح مردمی کاشت یک میلیارد اصله نهال در چهار سال کاشت، سالانه چهار میلیون اصله نهال از گونههای کمآب بر را با مشارکت سایر ارگانها هدفگذاری کرده است.
وی با بیان اینکه سهم استان اصفهان در طرح ملی کاشت یک میلیارد اصله نهال، ۲۰ میلیون اصله درخت طی چهار سال است که در دو بخش تولید نهال و کاشت درخت در حال اجرا است، اظهار میکند: در سال جاری بیش از سه میلیون اصله نهال از گونههای ارغوان، زیتون تلخ، سنجد، اقاقیا، توت، زبان گنجشک، کاج تهران، سرو خمرهای، بنه، گز شاهی و اسکنبیل در نهالستانهای منابع طبیعی و با مشارکت بخش خصوصی و تولیدات بیرونی، در استان اصفهان تولید شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری اصفهان با اشاره به اینکه امروزه با صنعتی شدن جوامع بشری درختان نقش مهمتری در زندگی بشر ایفا میکنند، میافزاید: روز جهانی درختکاری فرصتی است تا به اهمیت درختان و نقش حیاتی آنها در حفظ محیط زیست بیشتر پی ببریم، از اینرو طرح ملی مشارکت مردمی کاشت یک میلیارد درخت، طی یک سال اخیر در استان تحقق یافته است، به طوری از سه میلیون اصله نهال در نهالستانهای منابع طبیعی و مشارکت بخش خصوصی تولید شده که یک میلیون و ۱۰۰ هزار اصله در هفته منابع طبیعی قابل توزیع است.
کاظمی با اشاره به اینکه منابع طبیعی استان اصفهان متعهد شده در چهار سال با مشارکت صنایع آلاینده، جوامع محلی، ادارات و ارگانهای دولتی، انجمنها و تشکلهای مردمنهاد، شهرداریها، دهیاریها، پادگانهای نظامی و انتظامی و کشاورزان تعداد ۲۰ میلیون اصله نهال در استان کشت کند، میگوید: با توجه به خشکسالی و محدودیت منابع آبی، نهالهای تولید و توزیع شده، گونههای مقاوم به کم آبی است، از اینرو امروز با پویش سراسری درختکاری در کشور با عنوان "جان ایران" با مشارکت مردمی اصفهان در روستای همتآباد از توابع نجفآباد، سه هکتار نهال بادام اسکوپاریا کاشت میشود.
در نهایت، اگر چه بشر امروزه به تکنولوژیهای مختلفی برای مبارزه با آلودگیها دست پیدا کرده است، اما به نظر میرسد درختان میتواند بهترین وسیله برای بهبود کیفیت هوای محیطزیست بشری باشد، زیرا درختان میتوانند گازها و ذرات آلاینده تصفیه کنند، مصرف انرژی را کاهش دهند، دمای جو زمین را تنزل دهند و جوامع را برای زندگی هرچه مطلوبتر یاری کنند، بنابراین بیش از درختکاری باید به نگهداری از درختان جنگلها و کهنسال توجه کنیم و با حذف درختان غیربومی و مهاجم از طبیعت کشور، تنوع زیستی را حفظ کنیم، چرا که درختها ریههای شهرها هستند و باید مسئولان و مردم، توجه ویژهای درباره کاشت و حفاظت از آنها داشته باشند.
نظر شما