به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان جنوبی، کما بوتهای سرسبز است که بسته به دمای هوا ماه اسفند و اوایل بهار در بیابانهای خراسان جنوبی بهصورت خودرو میروید، سپس تا بهار سال بعد به خواب میرود و در بازار طرفداران خاص خودش را دارد.
به گفته محققان کما دارای خواص زیادی در زمینههای دارویی است؛ این گیاه بیابانی دارای تاجهای زرد رنگی است که مورد علاقه بسیاری از مردم در مصرف خوراکی محسوب میشود و هر بوته از گیاه کما، حاصل جوانه مولد گل آن است که در صورت برداشت بی رویه سالها طول میکشد تا دوباره احیا شود و بذر خاصی برای کاشت ندارد.
با توجه به هشدارها و ممنوعیت برداشت و خرید و فروش در خراسان جنوبی، طی سالهای اخیر به دلیل برداشت غیرمجاز و مصرف بیشازحد، کما با خطر نابودی روبهرو شده و نیازمند توجه مردم و مسئولان است چراکه با مصرف بیرویه، جوانه مولد گل از بین میرود و مجالی برای رویش دوباره آن نیست.
به گفته کارشناسان برداشت گیاه کما باید با دقت انجام شود تا به ریشه غدهای آن آسیبی نرسد، امکان رشد مجدد گیاه در سالهای آینده وجود داشته باشد و پایداری این منبع طبیعی تضمین شود.
کشت تجاری کما؛ فرصتی نهفته
ابراهیم کیانی، کارشناس مسئول بهره برداری منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی به خبرنگار ایمنا میگوید: هرچند کما گیاهی بومی و مقاوم است، اما به دلیل بهاره بودن و طبیعت علفی، نمیتواند نقشی کلیدی در بیابانزدایی ایفا کند زیرا بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، مانع از این کار میشود.
وی با اشاره به دیگر خواص دارویی کما، عنوان میکند: مصرف این گیاه باعث افزایش هورمون پرولاکتین و در نتیجه افزایش شیر در مادر میشود.
محسن پویان، پژوهشگر گیاهان دارویی در خراسان جنوبی نیز خاطرنشان میکند: این گیاه دارویی باید در حد متعادل مصرف شود و ظرفیت اقتصادی این گیاه با امکان کشت بذر و نشا روشن است.
وی با اشاره به اینکه سرمایهگذاری در این بخش میتواند منجر به درآمدزایی و گسترش کشت آن شود، عنوان میکند: کما قابلیت تکثیر طبیعی از طریق پراکندگی بذر به وسیله باد را دارد و انسان نیز میتواند با جمعآوری بذرها، نقش فعالی در گسترش کشت این گیاه داشته باشد.
خواص دارویی کما
وی با بیان اینکه از صمغ این گیاه، آنغوزه به دست میآید تصریح میکند: این گیاه سرشار از فواید دارویی است و از درمان اعصاب تا بهبود بینایی، از رفع انگل و درمان روماتیسم تا خواص ضدتشنج، ضدعفونیکننده و تسکین دردهای عصبی و گوارشی از جمله خواص درمانی این گیاه مرموز است.
«کندَل» کمای غیرخوراکی
هادی مالکی، کارشناس ارشد بیابانزدایی و آموزش و ترویج منابع طبیعی خراسان جنوبی با بیان اینکه گیاه کما دارای دو نوع خوراکی و غیرخوراکی است به خبرنگار ایمنا اضافه میکند: از صمغ کمای غیرخوراکی مادهای به نام گم آمونیاک برداشت میشود.
وی با بیان اینکه گیاه وشا (کندل) یکی از محصولات با ارزش و درآمدزا است، ادامه میدهد: این گیاه علاوه بر نقش حفاظتی خاک، صمغی با ارزش دارویی و صنعتی دارد که در صنعت تهیه بسیاری از لوازم آرایشی استفاده میشود.
کارشناس ارشد بیابانزدایی و آموزش و ترویج منابع طبیعی خراسان جنوبی عنوان میکند: با توجه به قیمت بالا و اقتصادی بودن این ماده، هر ساله طرحهایی برای تولید و برداشت آن توسط منابع طبیعی اجرا میشود.
مالکی از اجرای طرح بهرهبرداری و نشاء در منطقه قطارگز خبر میدهد و تاکید میکند: در راستای اجرای این طرح، ۳۰۰ هکتار از اراضی منطقه قطارگز بذرپاشی شده و قیمت هر کیلو کندل بیش از ۱۰۰ هزار تومان است؛ سالانه هفت تن از این ماده در استان برداشت و به کشورهای اروپایی صادر میشود.
وی اظهار میکند: با توجه به خشکسالیهای حاکم بر منطقه در صورتی که در امر توسعه، احیا و بهرهبرداری، برنامهریزی اصولی و علمی نداشته باشیم در آیندهای نزدیک شاهد نابودی رویشگاههای گونه وشا خواهیم بود.
کارشناس ارشد بیابانزدایی و آموزش و ترویج منابع طبیعی خراسان جنوبی میگوید: کما گیاهی مستعد برای رویش در خاکهای خشک خراسان جنوبی است که طی سالهای اخیر به دلیل برداشت بیش از حد مردم در معرض خطر نابودی قرار گرفته و نیازمند توجه همه گروهها و مسئولان استان است.
خشکسالی و خطر نابودی کما
کیانی در مورد مدیریت برداشت خاطرنشان میکند: برداشت بیرویه و قاچاق کما تهدیدی جدی برای این گیاه است و کارشناسان پیشنهاد میکنند طرحهای مرتعداری به صورت تلفیقی اجرا و پرورش آن در دشتهای مستعد به شکل نشا در گلخانه بررسی شود.
وی تصریح میکند: خشکسالیهای اخیر و تخریب مراتع، گیاه کما را به مرز نابودی رسانده و برداشت غیراصولی موجب فرسایش خاک شده است و احیای مجدد این گیاه سالها زمان میبرد.
به گزارش ایمنا، گیاه کما بهعنوان یک سرمایه طبیعی و اقتصادی، نیازمند حفاظت، مدیریت علمی و سرمایهگذاری در تولید تجاری است تا هم منابع طبیعی حفظ و هم از مزایای اقتصادی آن بهرهبرداری شود.
نظر شما