به گزارش خبرگزاری ایمنا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر آموزه‌های دینی و ارزش‌های اسلامی، سیاست‌ها و برنامه‌های گسترده‌ای را در حوزه فرزندآوری، تربیت فرزند و تشویق به تشکیل خانواده به اجرا گذاشته است. این اقدامات با هدف تقویت بنیان خانواده، افزایش نرخ باروری و ارتقای کیفیت تربیت نسل آینده طراحی و اجرا شده‌اند.
سیاست‌های تشویقی برای افزایش فرزندآوری
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در سال‌های اخیر، با اجرای سیاست‌های تشویقی، تلاش شده است تا نرخ باروری افزایش پیدا کند و از خانواده‌های پرجمعیت حمایت شود، از جمله این اقدامات می‌توان به مواردی همچون تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، تسهیلات آموزشی و تحصیلی و حمایت‌های مالی و بیمه‌ای اشاره کرد.
در سال ۱۳۹۲، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که مشوق‌هایی مانند پرداخت وام‌های کم‌بهره، کمک‌های مالی به خانواده‌های پرجمعیت و تسهیلات مسکن برای زوج‌های جوان را در نظر گرفته است، همچنین مدت مرخصی زایمان برای مادران شاغل افزایش پیدا کرده و مرخصی پدری نیز به رسمیت شناخته شده است.
ترویج فرهنگ فرزندآوری و خانواده‌گرایی
با استفاده از ابزارهای فرهنگی و رسانه‌ای، فرهنگ فرزندآوری و خانواده‌گرایی در جامعه ترویج شده است، همان گونه که سازمان صداوسیما با تولید برنامه‌هایی به ترویج ارزش‌های خانواده و اهمیت فرزندآوری پرداخته است؛ به علاوه مراسم‌های دینی، سخنرانی‌های روحانیون و جشن‌های ازدواج جمعی در مساجد و حسینیه‌ها به تقویت فرهنگ خانواده‌گرایی کمک کرده‌اند، همچنین تشکیل نهادهای تخصصی همچون شورای عالی خانواده و ستاد ملی جمعیت و تعالی خانواده با هدف سیاست‌گذاری و اجرای برنامه‌های مرتبط با خانواده و فرزندآوری تشکیل شده‌اند.
ارتقای کیفیت تربیت فرزند
تربیت فرزند به عنوان یکی از ارکان اصلی خانواده، همواره مورد توجه نظام جمهوری اسلامی بوده است، از همین رو در این زمینه نیز اقدامات مؤثری همچون توسعه مراکز مشاوره خانواده در سراسر کشور، برگزاری جلسات و دوره‌های آموزشی برای والدین در زمینه مهارت‌های فرزندپروری و ارتباط مؤثر با کودکان و تأکید نظام آموزشی کشور بر آموزش‌های دینی و اخلاقی انجام شده است.
حمایت از مادران و کودکان
حمایت از مادران و کودکان به عنوان یکی از ارکان اصلی سیاست‌های جمعیتی و خانواده‌گرایی همواره در ایران مورد توجه قرار گرفته است. بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی برای مادران و کودکان، تأسیس سازمان‌هایی مانند بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) برای ارائه خدمات حمایتی به کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست و گسترش پوشش بیمه‌ای برای مادران و کودکان نمونه‌های برجسته‌ای از دستاوردهای این حوزه پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
حمایت از خانواده‌های چندفرزند و چندقلو
پس از انقلاب، با توجه به سیاست‌های تشویقی دولت برای افزایش جمعیت در دهه‌های اولیه، تعداد خانواده‌های چندفرزند در ایران افزایش پیدا کرد. این خانواده‌ها با چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مواجه بودند که نیازمند حمایت ویژه بودند. در این راستا، انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد متعددی با هدف حمایت از این خانواده‌ها تأسیس شدند که خدمات مختلفی از جمله مشاوره‌های روانشناختی، کمک‌های مالی، آموزش‌های مهارت‌محور و برنامه‌های فرهنگی را ارائه می‌دهند.
خانواده‌هایی که دارای چندقلو (دوقلو، سه‌قلو و بیشتر) هستند، با چالش‌های خاصی مانند هزینه‌های بالای نگهداری، نیاز به مراقبت‌های ویژه و فشارهای روانی مواجه می‌شوند، پس از پیروزی انقلاب، انجمن‌های تخصصی برای حمایت از این خانواده‌ها شکل گرفتند که با ارائه خدمات مشاوره‌ای، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ایجاد شبکه‌های حمایتی به خانواده‌ها کمک می‌کنند تا با شرایط خاص خود سازگار و از سلامت روانی و جسمانی بهتری برخوردار شوند.
تقویت مشارکت مردمی
تشکیل این مجموعه‌های مردم‌نهاد نشان‌دهنده تقویت روحیه مشارکت مردمی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی است؛ این تشکل‌ها با استفاده از ظرفیت‌های داوطلبانه و مشارکت‌های مردمی توانسته‌اند به طور مؤثر در حل مشکلات خانواده‌ها نقش ایفا کنند. این امر نه تنها به بهبود شرایط زندگی خانواده‌ها کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش همبستگی اجتماعی و تقویت ارزش‌های انقلابی مانند تعاون و همیاری شده است.
ارتقای آگاهی عمومی
یکی دیگر از دستاوردهای ایران اسلامی در حوزه فرزندآوری و تربیت فرزند، افزایش آگاهی عمومی درباره چالش‌ها و نیازهای خانواده‌های چندفرزند و چندقلو است. از طریق برگزاری همایش‌ها، کارگاه‌ها و انتشار مطالب آموزشی، سعی شده است توجه جامعه و سیاست‌گذاران را این موضوع مهم جلب شود و زمینه را برای تصمیم‌گیری سیاست‌های حمایتی بهتر فراهم کند.
بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران با اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های متنوع در حوزه فرزندآوری و تربیت فرزند، دستاوردهای قابل توجهی داشته است. با این حال، برای دستیابی به اهداف بلندمدت در این حوزه، نیاز به ادامه و تقویت این برنامه‌ها و توجه به چالش‌های پیش‌رو وجود دارد. با همکاری نهادهای دولتی و غیردولتی و مشارکت فعال خانواده‌ها می‌توان به تقویت بنیان خانواده و تربیت نسل آینده امیدوار بود.
تأسیس و فعالیت مجموعه‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های حمایت از خانواده‌های چندفرزند و چندقلو پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از دستاوردهای مهم اجتماعی، نقش بسزایی در بهبود شرایط زندگی این خانواده‌ها و تقویت ساختارهای حمایتی جامعه داشته است. این تشکل‌ها با تکیه بر مشارکت مردمی و همکاری با نهادهای دولتی، توانسته‌اند به‌طور مؤثر در راستای اهداف انقلاب اسلامی، یعنی عدالت اجتماعی و رفاه عمومی، گام بردارند.
با وجود تمام تلاش‌ها و اقدامات مؤثری که در سال‌های اخیر برنامه‌ریزی، پیگیری و انجام شده است، می‌طلبد تلاش‌های گسترده‌تری در حوزه جوانی جمعیت و فرزندآوری صورت بگیرد؛ موضوعی که مقام معظم رهبری بارها در سخنان خود بر آن تاکید داشته‌اند. جمعیت یکی از مهم‌ترین عوامل قدرت هر ملتی است، از همین رو باید بیش از پیش به موضوعاتی همچون ازدواج به‌هنگام نوجوانان و جوانان، فرزندآوری و تربیت فرزند و جوانی جمعیت توجه ویژه‌تری داشته باشیم و به اندازه توانایی و امکانات خود، گامی مثبت در این راستا برداریم.
نظر شما