به گزارش خبرگزاری ایمنا، صدای دف، کمانچه و رباب، روایتگر هزاران سال موسیقی ایرانی است؛ سازهایی که هر کدام با صدای جادویی خود، بخشی از فرهنگ و هنر این سرزمین را زنده نگه داشتهاند. از دایرههای زنگی که طنین شادی میپراکنند تا کمانچهای که غم و عشق را مینوازد، این سازها پلی میان گذشته و امروز است، تا میراث موسیقیایی ایران همچنان بدرخشد.
هرکدام از سازها صدایی از دل تاریخ و هرکدام قصهای از فرهنگ دارند؛ این سازها، زبان بیکلام موسیقی ایرانیاند که قرنها احساسات و داستانهای این سرزمین را در گوش زمان زمزمه کردهاند.
دف دایره زنگی
یکی از سازهای کوبهای که از شستی، حلقهها، گلمیخ، کمانه و پوست تشکیل شده است دف نام دارد که با استفاده از پوست، چوب و فلز ساخته میشود. بدنه آن به شکل دایره و حدود دهانهای به قطر ۶۰ سانتیمتر دارد و در فاصلههای معین حلقههای فلزی در طول جداره داخلی دف تعبیه شده است.
همخانوادههای دف دایره شامل دایره نوع مجلسی و کوچکتر دف است.
دایره زنگی: این ابزار دایرهای شکل، دارای یک کمانه چوبی است که در امتداد جدار کمانه و در فاصله نزدیک شکافهایی به وجود آمده است و درون آنها سنجهای کوچک مضاعفی کار گذاشته شده است.
کمانچه
کمانچه جزو آلات موسیقی ایرانی و متعلق به سازهای زهی آرشهای مقید است که از استخوان، پوست، چوب و فلز در ساخت آن استفاده شده است، همچنین اجزای اصلی کمانچه شامل گوشیها، پایه، دسته، سرپنجه، خرک، شیطانک، سیم گیر، کاسه طنینی و پوست است.
طول آن تقریباً ۷۵ سانتی متر از پایه فلزی تا صراحی است و نواختن این ساز در حالت نشسته و به صورت عمودی در دست چپ نوازنده انجام میشود. انگشتان دست چپ نوازنده در طول دسته حرکت کرده و به وسیله آرشه با دست راست، حرکات رفت و برگشت روی سیمها بهصورت افقی کشیده میشود، همچنین کمانچه شامل چهار سیم فلزی با ضخامتهای مختلف است.
حدود سه اکتاو وسعت معمول این ساز است و نتنویسی کمانچه با کلید سل خط دوم حامل صورت میگیرد و یک پرده بالاتر از سازهای مضرابی نتنویسی میشود.
رباب
ساز رباب نیز متعلق به سازهای زهی آرشهای مقید است که از پوست، نخ نایلون یا زه و چوب در درست کردن آن استفاده شده است. این ساز از کهنترین سازهای نواحی ایران و آلات موسیقی ایرانی است که در حجاریها و ادبیات رد و نشان آن به وضوح مشاهده میشود.
اجزای تشکیلدهنده ساز رباب شامل پوست، دسته، سینه، خرک، دستانها، سرپنجه، گوشیها، شیطانک، سیمگیر و کاسه طنینی است.
در بعضی مناطق آن را مانند تار و با مضراب مینوازند ولی در بعضی نواحی آن را همچون کمانچه و با آرشه مینوازند، همچنین این ساز شامل شش وتر اصلی است که به صورت دو به دو با هم دیگر یک صدا کوک میشوند.
وسعت معمول صدای این ساز تقریباً یک اکتاو و نیم است و کلید نتنویسی آن بهخاطر راحتی کلید سل خط دوم معرفی شده است، اما بهدلیل اینکه صدادهی واقعی یک اکتاو بمتر از آن است، توصیه میشود کلید فا خط چهارم مورد استفاده قرار گیرد.
نظر شما