به گزارش خبرگزاری ایمنا، شرایط اقتصادی، سیاسی و تنش‌های موجود در چند سال اخیر باعث افزایشی شدن قیمت دلار، سکه و طلا شده است، حال دولت با ارائه طرح حراج سکه و شمش طلا از سال ۱۳۹۶ تا کنون سعی بر کاهش و تعدیل تنش‌های به وجود آمده کرده‌اند.
دولت سیزدهم نیز از سال گذشته با کمک بانک مرکزی به عنوان بازار ساز، حراج سکه و شمش طلا را در ۱۹ مرحله و در تاریخ‌های معین جهت متعادل‌سازی و کاهشی شدن قیمت‌ها در پیش گرفته است که تاکنون تأثیر چندانی بر بازار و حباب به وجود آمده نداشته است.
اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله ایران در خصوص تأثیر حراج شمش بر بازار ارز و طلا گفته است: به‌طور معمول بازار طلا همان‌طور که از بازار ارز تأثیر می‌گیرد؛ به همان نسبت بر این بازار اثر دارد، وقتی عرضه طلا در بازار انجام می‌شود، کسانی که نیازهای مصرفی دارند، می‌توانند این نیاز را تأمین کنند و اثر آن بر بازار طلا و به موازات آن بازار ارز نمایان می‌شود.
نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران علاوه بر آنکه حراج شمش طلا زیر نظر بانک مرکزی را مثبت ارزیابی کرده است، اظهار می‌کند: از آنجا که برخی تولیدکنندگان ما قدرت خرید شمش با قیمت روز حدود سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان را نداشتند، قرار شد به صورت خرد، طلای آب‌شده را نیز به تولیدکننده‌های خرد عرضه کنند و این اقدام بانک مرکزی با هدف برچیده شدن رانت و رسیدن مواد اولیه به دست مصرف‌کننده نهایی بود و مشکل تولیدکننده‌ها در خصوص مواد اولیه رفع شد.
کاهش عرضه موجب افزایش قیمت سکه و طلا
بهنام صمدی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: بخشی از جهش‌های قیمتی بازار به علت کمبود عرضه است، زمانی‌که عرضه کم باشد، به‌طور طبیعی سکه دچار حباب خواهد شد که در حال حاضر شاهد حباب ۱۰۰ درصدی ربع سکه هستیم.
وی اضافه می‌کند: راهبرد بانک مرکزی یک استراتژی درست و کارآمد است که از طریق سامانه همراز می‌تواند موجب کاهش حباب به وجود آمده شود، اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که سکه به اندازه کافی عرضه نمی‌شود و تنها مقدار محدودی به خصوص ربع سکه عرضه شده است که تأثیر چندانی بر بازار ندارد.
کارشناس اقتصادی می‌گوید: زمانی التهاب به وجود آمده کاهش پیدا خواهد کرد که سکه عرضه شده به بازار قابل توجه باشد، حال با آنکه بانک مرکزی طی چندین مرحله حراج ربع سکه داشته، اما تأثیر چندانی بر حباب آن نداشته است.
تأثیر تنش‌های سیاسی بر التهاب بازار
صمدی ادامه می‌دهد: کاهش حباب سکه و تنش‌های به وجود آمده تنها به بحث اقتصادی بازنمی‌گردد، بلکه جنگ‌های اخیر نیز موجب التهاب بازار شده است، به‌طوری که قیمت جهانی هم رشد محسوسی داشته است، حال برای کاهشی شدن آن می‌توان به کاهش تنش‌های سیاسی و بعضی رویکردهای اقتصادی همچون حراج برای کنترل حباب به وجود آمده اشاره کرد.
وی عنوان می‌کند: بانک مرکزی نرخ‌های تلگرامی و آزاد را به دلیل آنکه قاچاق می‌داند، قبول ندارد، اما شاهد آن هستیم که شمش طلا را با نرخ آزاد حراج و ربع سکه را تقریباً با دلار ۱۰۰ هزار تومان به حراج رسانده است، بنابراین بانک مرکزی اگر نرخ آزاد را قبول ندارد، باید برای حراج خود از نرخ نیمایی استفاده کند.
تناقض حرف تا عمل بانک مرکزی
کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: بانک مرکزی به صادرکنندگان می‌گوید که باید حواله‌های خود را به مرکز مبادله بیاورند و به نرخ تعیین شده به فروش برسانند، اما از طرف دیگر خود بانک مرکزی طلا و دلار را به قیمت دلار در بازار آزاد حراج می‌کند که این تناقض‌ها موجب می‌شود بخش خصوصی نسبت به سیاست‌های بانک مرکزی دچار چالش شود.
صمدی اضافه می‌کند: اقدام بانک مرکزی در زمینه ممنوعیت معامله گواهی سپرده سکه در بورس کالا یک اقدام اشتباه بود که خود به حدی به التهاب به وجود آمده در بازار دامن زده است، چراکه بورس کالا موجب افزایش قیمت نمی‌شود و تنها حکم یک دماسنج را دارد، در این خصوص بورس کالا با راه‌اندازی اولین خزانه غیربانکی خود که ظرفیت بالای از حجم طلا را دارد جواب بانک مرکزی را داده و می‌توان گفت بورس کالا در این زمینه خودکفا شده است.
التهابات به وجود آمده ریشه اقتصادی ندارد
وی اظهار می‌کند: برای آنکه التهاب این حوزه کاهش پیدا کند، باید تنش‌های موجود در خاورمیانه فروکش کند تا شاهد تخریب حباب‌های موجود باشیم.
کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: در حال حاضر حباب ربع سکه به حدی است که پول آن در بازار آزاد به اندازه دو ربع سکه است، در واقع ارزش ربع سکه نصف قیمتی است که در حال حاضر در بازار معامله می‌شود؛ با آنکه وضعیت به این صورت باقی نخواهد ماند، اما امیدواریم مردم معاملات خود را آگاهانه انجام دهند و دچار ضرر نشوند.
صمدی در پایان می‌گوید: مسئله به وجود آمده راه کار اقتصادی ندارد چرا که ریشه آن اقتصادی نیست و همان‌طور که پیش‌تر گفته شد برای آنکه التهاب به وجود آمده فروکش کند باید التهابات سیاست خارجی فروکش کند؛ چرا که با حراج‌های انجام شده توسط بانک مرکزی در چند مرحله تنها تأثیری بر بازار نداشته، بلکه موجب افزایش قیمت‌ها نیز شده است.
تأثیر حراج سکه با شرط ثابت ماندن نرخ ارز
محمد واعظ، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان درباره حراج سکه و شمش طلا اظهار می‌کند: قیمت طلا در بازار به عنوان یک فلز از عوامل تأثیر گذار بر قیمت سکه است بر این اساس حراج شمش در بازار با تنظیم فلزی طلا، مشروط بر اینکه در این بازه زمانی حباب قیمتی سکه، نرخ ارز و قیمت جهانی طلا افزایش پیدا نکند، بر قیمت سکه تأثیر مثبت اندکی خواهد داشت.
وی اضافه می‌کند: حباب قیمت سکه و بیشتر بودن مبلغ آن نسبت به قیمت فلزی سکه از عواملی است که اکنون برای تنظیم بازار باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد؛ حباب موجود از طریق تثبیت انتظارات و آرام کردن فعالان بازار امکان کاهشی شدن خواهد داشت.
عضو هیئت علمی گروه دانشگاه اصفهان در ارتباط با قیمت شمش طلا می‌گوید: شمش طلا در حراجی عرضه و قیمت آن توسط خود بازار پیشنهاد داده می‌شود، حال اگر حراج سکه به‌منظور کاهش التهابات بازار باشد، به‌طور قطع به کمتر شدن قیمت سکه از طریق کاهش حباب قیمت انجام خواهد شد.
تقاضای بیشتر سکه از قیمت ذاتی آن یکی از عوامل ایجاد حباب قیمتی است
واعظ اظهار می‌کند: در بازار فعلی، حدود ۹ میلیون تومان از قیمت سکه حباب است، به این معنا که قیمت بازاری سکه حدود ۹ میلیون تومان بیشتر از قیمت فلزی آن است، علت حباب به وجود آمده تقاضای بیشتر از سکه در قیمت ذاتی آن است.
وی ادامه می‌دهد: حراج سکه می‌تواند تأثیر کاهشی روی حباب قیمت‌ها داشته باشد، البته این سیاست به تنهایی کفایت نمی‌کند و اجرای آن باید همراه با محدود کردن مبادلات فردایی سکه یا به تعبیر کلی‌تر مبادلات صوری، اجرای بهتر مقررات مربوط به مبارزه با پول‌شویی، شناسایی منابع حجیم مشکوک به بازار سکه و دیگر اقدامات لازم باشد تا مجموع این فعالیت‌ها موجب کاهش قیمت بازاری سکه شود.
تنظیم بازار سکه نیازمند برنامه‌های جامع‌تری است
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان عنوان می‌کند: اگر بانک مرکزی تنها برای مدت ۱۵ روز امکان تثبیت قیمت سکه در بازار را داشته باشد، حباب در سایه تثبیت قیمت بازاری سکه افت خواهد کرد، به عبارت ساده‌تر با فرض ثابت بودن قیمت جهانی و نرخ ارز تثبیت ۱۵ روز قیمت بازاری سکه خود افت قیمت بازاری از طریق کم شدن حباب خواهد شد.
واعظ با اشاره به اینکه این فعالیت‌ها امکان سودجویی و دلالی را برای عده‌ای فراهم خواهد کرد، می‌گوید: تأثیر روانی ناشی از حباب و مهار انتظارات تورمی نسبت به سکه در بازار بیشتر از آن خواهد بود، حال قیمت سکه باید در یک برنامه چند لایه که حراج سکه تنها یک لایه آن است با اجرای دقیق‌تر و بهتر مقررات قانون مبارزه با پول‌شویی در میان‌مدت و بلندمدت، ارتقای مالیات‌ستانی از ذی‌نفعان بازار و شناسایی محرک‌های برون‌مرزی بازار سکه تنظیم شود.
به گزارش ایمنا، با توجه به اینکه در حال حاضر بازار سکه و طلا دچار تنش اساسی شده است لازم است دولت برنامه‌های دیگری در کنار حراج، توسط بانک مرکزی داشته باشد، چرا که شواهد حاکی از آن است که این طرح چندان در کاهشی شدن قیمت و التهابات تأثیری نداشته است؛ حال باید ببینیم دولت برای اینکه بازار را از حباب و چالش افزایشی آن خارج کند، چه برنامه‌ها و لایحه‌هایی را در نظر گرفته است.
نظر شما