فطریه چیست؟ + احکام کفاره و زکات فطره ۱۴۰۳

به گزارش ایمنا، زکات فطره یا فطریه یکی از فروع دین اسلام است که در عید فطر پرداخت می‌شود.

• بیشتر بخوانید:

 مبلغ فطریه و کفاره ۱۴۰۳

فطریه مهمان

فطریه چیست؟

فطریه مبلغی است که در پایان ماه مبارک رمضان و شب عید فطر پرداخت یا کنار گذاشته می‌شود.

میزان فطریه معادل مبلغ سه کیلوگرم قوت غالب (غذای روزمره) مورد استفاده افراد است که می‌تواند گندم، برنج، ذرت، کشمش، خرما و مانند آن باشد؛ معمولاً در زمان حاضر، گندم و برنج مهم‌ترین قوت غالب است و افراد باید برای هر نفر سه کیلوگرم گندم یا برنج یا معادل نقدی آن را به عنوان زکات فطریه پرداخت کنند.

زکات فطره بر چه کسانی واجب است؟

یکی از اعمال واجب در روز عید فطر پرداختن زکات فطره است؛ کسانی که در شب عید فطر مکلف باشند و فقیر و نان‌خور دیگران نباشند باید زکات فطریه خود و افراد تحت تکفل را _ولو واجب‌النفقه هم نباشند_ بپردازند. بچه‌ای که هنوز بالغ نشده است، زکات و نماز بر او واجب نیست، ولی زکات فطریه‌ او را باید سرپرستش بپردازد. کسی که فقیر است، زکات فطریه بر او واجب نیست، بلکه می‌تواند زکات فطریه دریافت و خرج کند؛ هر چند فرموده‌اند افراد ناتوان هم اگر مثلا خانواده ۵، ۶ نفره هستند حداقل به اندازه یک صاع، زکات فطریه یک نفر را دست به‌دست کنند و در نهایت همان را بپردازند تا از این اجر و ثواب برخوردار شوند.

زکات فطره را چه زمانی باید پرداخت؟

وقت پرداخت زکات فطره از شب عید است تا ظهر روز عید و به نظر رهبر معظم انقلاب و برخی فقهای دیگر بنا بر احتیاط باید قبل از نماز عید زکات فطره را بپردازند. اگر کسی برایش این امکان وجود نداشت، یعنی دسترسی نداشت یا امکان پرداختن نبود لااقل جدا کند و کنار بگذارد تا بعداً ادا کند.

تاخیر در پرداخت فطریه

اگر فرد موقعی که دادن زکات فطره واجب است، فطره را ندهد و کنار هم نگذارد، احتیاط واجب آن است که بعداً بدون این که نیت ادا و قضا کند، به قصد قربت فطره را بدهد.

حکم فطریه در سفر

فرقی نمی کند فرد در شهر خود باشد یا سفر، احکام مربوط به فطریه جاری است و باید بدون تاخیر اقدام به پرداخت فطریه کنند.

فطریه به چه کسانی تعلق می‌گیرد

در مورد محل اصلی مصرف فطریه باید به نظرات مراجع عظام تقلید مراجعه کرد که دو نظر را ارائه داده‌اند. فطریه را می‌توان در تمام هشت موردی که زکات مال در آن مصرف می‌شود پرداخت کرد.:

• فقیران
• مسکینان: یعنی افرادی که وضعیت اقتصادی‌شان از فقیران هم بدتر است.
• مسافرانی که در راه مانده و خرج برگشت به شهر خود را ندارند.
• بدهکارانی که نمی‌توانند قرض خود را بپردازند.
• در راه خدا: یعنی در تمام کارهای خیری که سود و نفع آن به عموم مسلمین برسد. مانند ساختن و تعمیر مسجد، راه، پل، مدرسه و بیمارستان و...
• کافرانی که با دادن زکات به اسلام ترغیب می‌شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می‌کنند.
• پرداخت به نایب امام یا کارمندان حکومت اسلامی که مأمور جمع‌آوری زکات و رساندن آن به نیازمندان است.

در مصرف زکات فطریه برخی از فقها و مراجع معظم تقلید احتیاط واجب هم دارندکه حتی‌المقدور به «فقرا» داده شود؛ یعنی افراد فقیر و مستمند. اگر فقرا نبودند، مصارف دیگر مثل مسجد و امور خیر و امثال اینها که مصارف زکات است. فقیر هم به‌معنای گدا نیست؛ چون ممکن است فقیر باشد و گدایی نکند. فقیر کسی است که خرج او بیش از دخلش است؛ یعنی درآمد سالش را ندارد و تأمین نمی‌شود. سؤال می‌کنند که آیا به این نهادها و مؤسسات هم می‌توانیم بپردازیم؟ بله، اگر مورد اطمینانتان هستند که به مصرف زکات فطریه می‌رسانند اشکالی ندارد.

کفاره روزه چیست؟

کسی که عمدا و بدون عذر شرعی یکی از کارهای باطل‌کننده روزه ماه رمضان را انجام دهد، علاوه بر قضا کردن روزه خود، کفاره هم باید بدهد.

مقدار کفاره ماه رمضان

کفـاره‌ افطار عمـدی روزه‌ ماه مبارک رمضان در شرع اسلام یکی از سه چیز است:

• آزاد کردن یک برده.
• دو ماه (۶۰ روز) روزه گرفتن.
• شصت فقیر را غذا دادن.

از آن جایی که در این دوران ظاهراً برده‌ای وجود ندارد که بتوان آزاد کرد مکلف باید یکی از آن دو کار دیگر را انجام دهد.