پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر داده‌اند؟

روزنامه گاردین به اهمیت پهپادهای پرسه‌زن در جنگ‌های مدرن با افزایش فشار هزینه‌های اقتصادی و شانسِ اجتناب‌ناپذیر موفقیت آن‌ها اشاره کرده است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، روزنامه انگلیسی گاردین نوشته است که پس از ۱۶۵ حمله علیه پایگاه‌های نیروهای اشغالگر آمریکا در منطقه، واضح بود که بالاخره یکی از آن‌ها اصابت خواهد شد. برای اولین بار، در نزدیکی پایگاه لجستیکی «برج ۲۲» در نزدیکی مرز اردن با سوریه، سه سرباز آمریکایی توسط یک پهپاد کشته و ۸۰ نفر دیگر هم زخمی شدند.

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر داده‌اند؟

به گفته پنتاگون، گروه مقاومت اسلامی کتائب حزب الله مسئول این حمله است. با این حال رئیس جمهور آمریکا، جو بایدن ادعا کرده که او ایران را مسئول حملات می‌داند، زیرا این تسلیحات لازم توسط آن تأمین می‌شود. گاردین نوشته است که اشاعه پهپادهای سریع و نسبتاً ارزان ماهیت جنگ را متحول ساخته است.

فابین هاینز، متخصص تسلیحات خاورمیانه در اندیشکده مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک IISS، به گاردین گفته است: «فرض کنید دهه ۱۹۹۰ است. یک گروهی مثل کتائب حزب‌الله تنها می‌توانست با راکت پایگاه‌های ایالات متحده را هدف قرار دهد، اما الان می‌توانند با برد بیشتر، آسیب بیشتری هم بزنند. حتی کوچک‌ترین پهپادها می‌توانند برد طولانی داشته و بسیار دقیق باشند.»

بر اساس گزارش گاردین، مدل پهپادی که به پایگاه آمریکایی «برج ۲۲» اصابت کرد معلوم نیست اما مقامات آمریکایی گفته‌اند که نوعی پهپاد از خانواده شاهد است. اگر این اطلاعات درست باشد، احتمال دارد پهپاد کوچک شاهد ۱۰۱ یا بال‌دلتا (مثلثی) شاهد ۱۳۱ در این حمله استفاده شده باشد که هر دو نیز در زرادخانه کتائب حزب‌الله موجود هستند. هاینز معتقد است که این پهپادها دارای حداقل برد ۷۰۰ کیلومتر و به قیمت ۲۰ هزار دلار هستند.

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر داده‌اند؟

روزنامه گاردین با اشاره به شرکت صنایع هوایی شاهد نوشته است که پس از پنج سال، به واسطه چالش‌های منطقه‌ای، الزامات سیاست خارجی ایران، نیاز تاریخی و نوآوری پیشرفته تلاش‌های آن ثمربخش شد. ایران سابقه طولانی در آزمایش و استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین دارد که به جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ برمی‌گردد، تلاشی که تا حدی ناشی از دسترسی نداشتن این کشور به فناوری پیشرفته غربی است که بتواند یک نیروی هوایی متعارف پیشرفته را نگهداری کند و گسترش دهد.

به گفته گاردین اما در سپتامبر ۲۰۱۹، حمله موشکی و پهپادی فوق‌العاده به دو تأسیسات نفتی آرامکو عربستان در بقیق و خریص که به‌طور موقت ۵ درصد از عرضه نفت جهان را از بین برد، نشانی از جهشی متفاوت بود. آن زمان عربستان درگیر جنگ داخلی یمن بود و علیه انصارالله می‌جنگید. آن زمان نوع این پهپادها شناسایی نشدند، اما اکنون اعلام شده که پهپادهای استفاده شده در آن عملیات شاهد ۱۳۱ بودند. این پهپاد بال‌دلتا ناشناس همچنین در ژوئیه ۲۰۲۱، در حمله‌ای علیه یک نفتکش اسرائیلی دیده شد.

این روزنامه مدعی است که در دسامبر ۲۰۲۱، ایران از نسخه بزرگ‌تر شاهد ۱۳۱ یعنی شاهد ۱۳۶ رونمایی کرد. یک فرمانده اوکراینی به گاردین گفته است که پهپاد شاهد یک توپخانه خودکششی هویتز M777 آمریکایی را طی ضدحمله آن‌ها در خارکوف نابود کرد. از نظر او «به جای شلیک کردن ۱۰۰ خمپاره، راحت‌تر است یکی از این پهپادها استفاده شود.»

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر داده‌اند؟

پهپادهای شاهد ۱۳۶ دارای بدنه فیبر کربن سبک و برد بیش از ۱۵۰۰ مایل هستند. به گفته جاستین برانک، تحلیلگر هوانوردی در مؤسسه Royal United Services، آنها می‌توانند ۲۰ تا ۴۰ کیلوگرم مواد منفجره حمل کنند که تقریباً دو برابر شاهد ۱۳۱ است و به اندازه‌ای است که «یک سوراخ بسیار بزرگ در یک ساختار غیرمستحکم ایجاد کند.»

برانک افزوده که پهپادها را می‌توان بهترین جایگزین ارزان‌قیمت برای موشک‌های کروز هدایت‌شونده در نظر گرفت، که مؤثرترین آن‌ها در برابر ساختارهای نرم یا «ثابت» است که افراد در معرض تهدید را مجبور می‌کند «یا پول خود را برای سامانه‌های دفاعی سرمایه‌گذاری کنند یا تجهیزات را پراکنده و جابه‌جا کنند که باعث می‌شود چیزهایی مانند هواپیما در پایگاه‌ها ناکارآمدتر شوند.»

به گفته برانک، مسیرهای پرواز پهپادهای شاهد معمولاً از پیش برنامه‌ریزی شده‌اند و می‌توانند بسیار پیچیده باشند و شاهدها اغلب از ترکیب پیچیده‌ای از سیستم‌های ناوبری ایالات متحده، روسی و چینی استفاده می‌کنند که ایجاد اختلال در آن‌ها را دشوار کرده است.

به گفته گاردین، اگرچه آشنایی بیشتر با این پهپادها ساقط کردن آن‌ها را آسان‌تر می‌کند، تکامل فناوری پهپادی ایران ادامه دارد و در نوامبر گذشته یک موتور جت سریع‌تر به پیشرانه شاهد با نام شاهد ۲۳۸ اضافه شد که قادر است با سرعتی بیش از دو برابر سرعت ۱۳۶ پرواز کند.

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر داده‌اند؟

بر اساس گزارش گاردین، نقطه قوت این نوع فناوری پهپاد گسترش‌پذیری در سطح منطقه است. می‌توان از پهپادها مانند بقیق یا نمونه اخیر در حمله برج ۲۲ استفاده کرد. از زمان طوفان‌الاقصی در هفتم اکتبر، پهپادها بارها توسط انصارالله در حملات خود به کشتیرانی حامی رژیم صهیونیستی در جنوب دریای سرخ و خلیج عدن و حتی برای هدف قرار دادن مستقیم کشتی‌های جنگی غرب مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تا کنون حملات انصارالله به کشتی‌های جنگی همگی با شکست مواجه شده‌اند، اما مهم‌ترین حمله نهم ژانویه اهمیت اثر نامتقارن اینگونه حملات را نشان داد.

به گفته گاردین، از هر ۱۸ پهپاد حوثی، هفت فروند آنها توسط ناو HMS Diamond بریتانیا با استفاده از ترکیبی از شلیک اسلحه ارزان و موشک‌های Sea Viper یا Aster هر کدام به قیمت ۱ تا ۲ میلیون پوند، سرنگون کردند. این یک تصویر ساده از چگونگی تحمیل هزینه‌های پهپادها به مدافعانی است که باید با رده جدید از سلاح‌ها مقابله می‌کنند. محاسبات مشابهی در اوکراین و جاهای دیگر اعمال می‌شود، اما اغلب واقعیت این است که هزینه انسانی یا اقتصادی موفقیت یک حمله پهپادی، همان‌طور که در آخر هفته اتفاق افتاد، بالاتر است.

ساموئل بنت، متخصص هواپیماهای بدون سرنشین در مرکز تحلیل‌های دریایی ایالات متحده، که معتقد است این فناوری بیشتر از این هم گسترش پیدا خواهد کرد به گاردین گفت: «آنچه ایران نشان می‌دهد این است که یک قابلیت نسبتاً قوی نیازی به بیش از حد پیشرفته بودن ندارد و تقریباً هر نیروی نظامی می‌تواند هر تعداد پهپاد را بخرد. به جای سرمایه‌گذاری روی قابلیت‌های جنگی گران‌تر، این نشان می‌دهد که خرید یک پهپاد ارزان‌تر است زیرا شما امید دارید که بالاخره به چیزی برخورد کند یا دشمن شما منابعی زیادی را برای سرنگونی آن صرف کند.»

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر داده‌اند؟

کد خبر 726266

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.