به گزارش خبرگزاری ایمنا از سیستان و بلوچستان، قریب به سه دهه از خشکسالی‌های منطقه سیستان می‌گذرد و این موضوع مردم را دچار مشکلات فراوانی کرده است، بسیاری از مردم روستاها و شهر زابل به استان‌های دیگر مهاجرت کردند و آنها هم که ماندند، بیماری‌های متعدد و مشکلات فراوان ناشی از خشکسالی و ریزگردهای حاصل از آن را به جان خریدند.
تالاب هامون که روزگاری از رودخانه بزرگ هیرمند در افغانستان سرچشمه می‌گرفت، به دلیل کاهش نزولات آسمانی، تأمین نشدن حقابه آن و انتقال آب چاه نیمه‌های سیستان به مرکز استان، به برهوتی تبدیل شده است که خشک بودن آن و از بین رفتن پوشش گیاهی در اطراف آن، این تالاب را به یکی از کانون‌های اصلی گردوغبار تبدیل کرده است که با وزش باده، ریزگردها میهمان روستاها، شهرها و حتی مرکز استان سیستان و بلوچستان می‌شود.
حسین جان‌پرور، رئیس اداره تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان، با بیان اینکه در زمینه گردوغبار از منشأ تالاب هامون و گردو غبار استان مطالعاتی انجام شده که مهمترین آن مطالعه جامع گردوغبار استان و ارائه برنامه برای دستگاه‌های مرتبط است، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هر چند پیشنهاداتی به ستاد ملی گرد و غبار در راستای تثبیت کانون‌های خارجی و داخلی گرد و غبار در حوضه آبریز هامون ارائه شده است اما ضروری است تا دستگاه‌های دیگر نیز در این زمینه مطابق با برنامه جامع گرد و غبار همکاری کنند.
وی می‌افزاید: در صورتی که برای آبگیری تالاب هامون و یا احیای پوشش گیاهی آن اقدام اساسی نشود، تمام وسعت تالاب به کانون و منشأ گرد و غبار تبدیل خواهد شد.
رئیس اداره تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: در راستای کنترل گردوغبار با توجه به وضعیت آب در شمال استان طرح‌های از قبیل قروق مراتع تالاب و حاشیه آن و همچنین نهال‌کاری به روش‌های جدید و کم آب‌بر در حال اجرا و برنامه‌ریزی است و یکی از این طرح‌ها در منطقه چاه‌خرما و خاریکه از محدوده تالاب هامون که مهمترین کریدور گرد و غبار بوده برای کاشت نهال با استفاده از روش واترباکس به صورت پایلوت در نظر گرفته شده است.
جان‌پرور با بیان اینکه کانون دیگر گرد و غبار در حوضه هاروت‌رود در حوزه کشور افغانستان است که جهت تثبیت کانون‌ها در این منطقه نیز پیشنهاداتی مبنی بر اجرای طرح نهال کاری توسط شرکت‌های بین‌المللی مطرح شده است، می‌گوید: در سال‌های گذشته یک هزار هکتار در محدوده تالاب هامون نهال کاری صورت گرفته که به دلیل محدودیت و کمبود آب نتیجه مورد نظر کسب نشده است.
وی در رابطه با طرح مالچ‌پاشی برای کاهش کانون‌های بحرانی می‌افزاید: در صورتی که مالچ‌پاشی با استفاده از مالچ‌های سازگار با محیط زیست و مالچ مورد نظر مجوز لازم از ستاد ملی گرد و غبار را داشته باشد این اداره کل ضمن هماهنگی با ستاد، آمادگی لازم برای انجام طرح‌های پایلوت را دارد.
ریزگردها ۲۰ روستا را در شهرستان زهک تهدید می‌کند
حسن دهمرده، فرماندار زهک هم با بیان اینکه در شهرستان زهک چهار کانون ریزگرد وجود دارد که ۲۰ روستا را در منطقه تهدید می‌کند، می‌گوید: اقدامات مؤثری و کم‌نظیری مانند مالچ‌پاشی هزار و ۲۰۰ هکتار از محدوده تالاب در حوزه زهک در راستای کنترل و تثبیت ریزگردها در این شهرستان صورت گرفته است.
وی می‌افزاید: همچنین ۱۴ کیلومتر بادشکن غیرزنده در این حوزه ایجاد شده و به همین منظور چهار هزار و ۳۰۰ کامیون ماسه از معابر روستاها برداشت و حمل شده است.
فرماندار زهک ادامه می‌دهد: در گام بعدی کاشت نهال را در برنامه داریم که منوط به تأمین آب است و در این صورت سه یا چهار بوستان با کاشت نهال در محدوده تالاب ایجاد خواهد شد.
به گزارش ایمنا، وزش بادهای مداوم به ویژه بادهای ۱۲۰ روزه که از نیمه اردیبهشت تا نیمه‌های شهریور ادامه دارد، از ویژگی‌های اقلیمی منطقه سیستان است، سرعت این بادها حتی به بیش از ۱۴۰ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد و منطقه سیستان جز مناطق با بیشترین فرسایش بادی به شمار می‌آید، این ویژگی‌های جغرافیایی موجب شده است تا خشک شدن تالاب هامون و افزایش ریزگردها به یکی از معضلات اصلی این استان در حوزه زیست‌محیطی تبدیل شود.
نظر شما