به گزارش خبرگزاری ایمنا، ازدواج یکی از تصمیمات مهم زندگی هر فرد به شمار می‌رود و به دنبال آن خانواده‌ای تشکیل می‌شود که در تمام عمر، پشتیبان و حامی فرد خواهد بود و از همین رو انتخاب فرد مناسب برای تشکیل زندگی مشترک مهمترین اقدامی است که هر فرد باید نسبت به آن توجه داشته باشد.
برخی افراد تنها مسائل اقتصادی را مانعی برای ازدواج جوانان به شمار می‌آوردند و این در صورتی است که عوامل متعدد دیگری نیز بر ازدواج جوانان تأثیرگذار است؛ گذشته از مسائل اقتصادی، مسائل فرهنگی و اجتماعی از شمار مهمترین عوامل تأثیرگذار بر ازدواج جوان محسوب می‌شود و نگرش‌ها، رفتارها و باورهای نادرست، از موانع اصلی در برابر ازدواج جوان هستند.
اغلب این باورهای نادرست، در مسائل فرهنگی ریشه دارد که کام برخی از جوانان را تلخ کرده است و حتی در مواردی آنها را از ادامه مسیر ازدواج و همسرگزینی منصرف می‌کند؛ از جمله این باورهای نادرست می‌توان به ازدواج با معیارهای فانتزی، اولویت اصلی قرار دادن تحصیلات بدون تلاش برای رشد در بعدی دیگر، در نظر گرفتن هزینه‌های گزاف برای آئین ازدواج، تغییر سبک زندگی افراد و جایگزین شدن باورهای نادرست با ارزش‌ها و رشد نیافتن ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های اجتماعی افراد اشاره کرد.
بر پایه آمار ثبت احوال کشور طی چهار ماه نخست سال جاری، از کل ۱۹۹ هزار و ۷۲۷ ازدواج ثبت شده تا ابتدای مرداد ماه سال جاری در کشور بیشترین ازدواج‌ها به ترتیب مربوط به استان‌های تهران با ۲۶ هزار و ۶۸ مورد، خراسان رضوی با ۱۷ هزار و ۴۰۹ مورد و خوزستان با ۱۵ هزار و ۱۹۱ مورد و کمترین ازدواج ثبت شده در کشور نیز در همین زمان به ترتیب مربوط به استان‌های سمنان با ۱۲۰۰ مورد ازدواج، ایلام با ۱۵۸۱ مورد ازدواج و کهگیلویه و بویراحمد با ۲۵۲۴ مورد ازدواج بوده است.
تلاش مسئولان برای به حداقل رسیدن مسائل اقتصادی در راستای رفع موانع ازدواج طی سالیان اخیر بی‌بدیل بوده است که از شمار این اقدامات می‌توان به تلاش برای کاهش نرخ بیکاری و در نظر گرفتن وام‌هایی برای ازدواج جوانان و اشتغال آنها و افزایش مبالغ در نظر گرفته شده، اشاره کرد، اما در برابر مسائل اقتصادی، تغییر باورهای نادرست جوانان و خانواده‌های آنها و آگاه‌سازی افراد برای رشد فردی و اجتماعی از جمله موضوعاتی است که همراهی تمام افراد جامعه را طلب می‌کند.
مسئولیت‌پذیری و گفت‌وگو؛ دو مهارت نیازمند توجه
علیرضا شریفی یزدی، عضو هیئت علمی پژوهشکده خانواده وابسته به پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت، عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران و عضو انجمن روانشناسی اجتماعی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه راهکارهای افزایش میل به ازدواج بین جوانان به عوامل بازدارنده ازدواج بازمی‌گردد، اظهار می‌کند: هر یک از عوامل بازدارنده ازدواج دارای وزنی هستند که رفع عوامل دارای وزن بیشتر، راهکارهای مهم‌تری به شمار می‌روند.
وی با بیان اینکه راهکارهای فرهنگی افزایش ازدواج در جامعه از راهکارهای حائز اهمیت به شمار می‌روند که رتبه دوم راهکارها را به خود اختصاص می‌دهند، می‌افزاید: اولین و مهمترین گام در مباحث فرهنگی، آموزش مهارت‌های ده‌گانه زندگی و مهمترین این مهارت‌ها، مسئولیت‌پذیری است.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران تصریح می‌کند: تعدادی از جوانان دارای شرایط ازدواج به دلیل نداشتن و آموزش ندیدن مهارت مسئولیت‌پذیری، حاضر به قبول کردن مسئولیت زندگی مشترک نیستند؛ این راهکار، راهکاری زودبازده به شمار می‌رود و در کوتاه‌مدت می‌توان مقداری مهارت‌های مذکور را افزایش داد.
شریفی یزدی ادامه می‌دهد: مهارت گفت‌وگو، دومین مهارتی است که باید به جوانان آموخته شود؛ بسیاری از جوانان از مقوله طلاق هراس دارند و این در صورتی است که بسیاری از طلاق‌های ثبت شده به دلیل نداشتن مهارت گفت‌وگو در زوجین رخ داده است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر به غلط، طلاق به عنوان راهکار ابتدایی حین بروز تفاوت‌ها برای برخی جوانان در نظر گرفته می‌شود، می‌گوید: رابطه زوجی، رابطه‌ای ارزشمند است که تعمیر و ترمیم کردن آن از جمله موارد حائز اهمیت به شمار می‌رود و بیشترین تلاش باید به این منظور باشد که رابطه یک زوج اصلاح شود.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران اضافه می‌کند: مراحل سخت ازدواج از دیگر مواردی است که به غلط در جامعه رواج یافته است که از جمله این مراحل می‌توان به مهریه‌ها و جهیزیه سنگین و توقعات و انتظار بالا اشاره کرد که این موضوع منجر به دوری جوانان از ازدواج می‌شود، در حالی که اگر فرهنگ ازدواج آسان در جامعه رواج پیدا کند و تشریفات ظاهری کمتر یا حذف شود، به طور قطع شاهد بهبود میل جوانان به ازدواج خواهیم بود.
شریفی یزدی اظهار می‌کند: خانواده‌ها نیز در خصوص ازدواج جوانان باید آموزش ببینند و با پرهیز از سخت‌گیری‌های نابه‌جا و حذف دخالت‌های نادرست، جوانان را به ازدواج تشویق کنند؛ تشویق به ازدواج به نفع جوانان است، چراکه سلامت روان و جسم هر انسان در این است که همراهی صمیمی و ثابت در زندگی خود داشته باشد.
وی با بیان اینکه بر اساس مطالعات انجام شده هیچ انسانی به رشد کافی نخواهد رسید مگر اینکه ازدواج کند، می‌افزاید: جوانان باید به یاد داشته باشند که در حقیقت فردی که انتخاب می‌کنند به اصلی‌ترین فرد زندگی آنها تبدیل خواهد شد و به همین دلیل نباید اسیر رفتارهای نادرست شوند، جوانان باید در پی یافتن فرد درست گام بردارند.
آسان‌سازی ازدواج در دوره تحصیل و ترویج ازدواج‌های دانشجویی
رضا اسماعیلی، جامعه شناس، عضو انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران و عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه فراهم‌سازی زمینه‌های اقتصادی تشکیل زندگی مشترک، اولین راهکار برای ترغیب بیشتر جوانان به ازدواج محسوب می‌شود، اظهار می‌کند: دارا بودن شغل، داشتن درآمد به نسبت پایدار برای گذراندن زندگی و تهیه مسکن حتی به صورت استیجاری از جمله زمینه‌های اقتصادی ازدواج به شمار می‌شود.
وی با بیان اینکه به‌جز عوامل اقتصادی، عوامل دیگری از جمله فرهنگی و اجتماعی بر ازدواج جوانان تأثیرگذار است، می‌افزاید: یکی از مهمترین عوامل اجتماعی تأخیر در امر ازدواج و افزایش سن ازدواج، تحصیلات است، برخی از جوانان داشتن تحصیلات دانشگاهی را در اولویت زندگی خود قرار می‌دهند، تمام وقت خود را صرف آن می‌کنند و از رشد در دیگر ابعاد، جا می‌مانند.
این جامعه شناس با بیان اینکه آسان‌سازی ازدواج در دوره تحصیل و ازدواج‌های دانشجویی از جمله راهکارهایی است که طی سال‌های اخیر مد نظر بوده و حمایت‌هایی از آنها صورت گرفته است، تصریح می‌کند: فراتر از این موضوع، به نظر می‌رسد که روی موضوعاتی از جمله کاهش شهریه‌های دانشجویی و حمایت‌هایی مانند خوابگاه‌های متاهلی نیز نیازمند اقدام مناسب هستیم.
اسماعیلی با اشاره به تأثیر سبک زندگی افراد در ترغیب جوانان برای ازدواج ادامه می‌دهد: به منظور افزایش نرخ ازدواج در جوانان به نظر می‌رسد که نیازمند ایجاد تغییر در سبک زندگی افراد هستیم، در حال حاضر سبک زندگی تجرد زیستی یکی از عوامل کاهش میل جوانان به ازدواج به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه یکی از موانع مهم ازدواج در مباحث فرهنگی، هنجارها و قواعد حاکم بر تشکیل زندگی مشترک است و با تاکید بر لزوم ترویج ازدواج آسان و گفتمان ازدواج آسان برای توسعه عوامل زمینه‌ساز ازدواج، می‌گوید: تهیه جهیزیه‌های سنگین و به نسبت کامل و در نظر گرفتن مهریه‌های نامعقول از جمله مهمترین عواملی است که بر ترغیب جوانان به امر ازدواج تأثیرگذار است.
عضو انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران با اشاره به اینکه آئین‌های حال حاضر موجود برای تشکیل زندگی مشترک، آیین‌هایی سنگین است و بسیاری از جوانان توان انجام آنها را ندارند، اضافه می‌کند: تهیه وسایل زینتی، طلا و جواهرات، پوشاک و هدایای گران‌قیمت و نامعقول موانعی برای ازدواج جوانان هستند که با فرهنگ‌سازی صحیح و آموزش جوانان و خانواده‌ها می‌توان شاهد کاهش این آئین‌ها بود.
چالش‌های اصلی ازدواج جوانان چیست؟
احسان کاظمی، روان‌شناس و مشاور خانواده نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، بزرگ‌ترین مانع ازدواج جوانان را موانع فرهنگی و فکری دانست و اظهار کرد: یکی از موانع ازدواج وجود خواهر یا برادر بزرگ‌تر است، گاهی ازدواج دختری به هر دلیل آن‌قدر به تأخیر می‌افتد که از سن معمول و متعارف ازدواج بالاتر می‌رود و شانس آمدن خواستگار کمتر می‌شود؛ ازآنجاکه از نظر خانواده‌ها ازدواج دختر کوچک‌تر از خواهر بزرگ‌تر در شأن آنها نیست، این امر یکی از دلایل رغبت نداشتن به ازدواج است.
وی افزود: زمینه لازم برای یک زندگی موفق و پایدار، شناخت و آگاهی هر دو طرف از یکدیگر است، علاوه بر این باید زوجین مهارت‌های لازم را در زندگی آموزش ببینند، مهارت‌هایی که منجر می‌شود در بسیاری از مسائل عاقلانه و آگاهانه رفتار کنند و مشکلات را با مهارت برطرف سازند.
این روان‌شناس و مشاوره خانواده، تصویرسازی در امر ازدواج جوانان را ضروری دانست و گفت: با چالش‌ها روبه‌رو هستیم نه با مشکلات ازدواج، چراکه «چالش»، مسئله‌ای است که برای رفع آن باید با آنها مواجه شویم اما «معضل»، موضوع پیش‌بینی شده و قابل حل است؛ با پرداخت تسهیلات برای ازدواج جوانان درصدد تحلیل کدام مسائل هستیم وقتی در ذهن جوان ما مسائل بسیاری برای رسیدن به یک ازدواج درست وجود دارد!
وی با بیان اینکه برخی از کارشناسان معتقد هستند که اقتصاد، مهمترین عامل بازدارنده جوانان برای تشکیل خانواده است، اضافه کرد: در این جهان به‌سمت هر عنصری ازجمله مهاجرت، خرید اتومبیل و منزل، دانشگاه و حتی عمل جراحی سوق یابیم، یک بُعد آن اقتصادی است زیرا در دنیای مادی زندگی می‌کنیم؛ بنابراین نگاه تک‌بعدی از منظر اقتصادی به تنهایی نمی‌تواند علل اصلی گرایش نداشتن جوانان به امر ازدواج باشد.
کاظمی با تاکید بر اینکه مناسک ازدواج با رویکرد فرهنگی، امروزه به سمت مناسک اقتصادی رفته است و روزبه‌روز گسترده‌تر و پیچیده‌تر می‌شود، خاطرنشان کرد: ازدواج‌های امروزی با گذشته تفاوت بسیاری دارد به گونه‌ای که سایه تجملات، چشم و هم‌چشمی و اسراف بر ازدواج‌ها سنگینی می‌کند و هزینه‌های چند میلیونی سالن‌های لاکچری، پذیرایی، لباس و مابقی موارد برای راهی شدن زوج‌ها به خانه بخت صرف می‌شود، اما زوجین برای آگاهی، شناخت و کسب مهارت‌های زندگی حاضر به مشاوره قبل از ازدواج نیستند.
وی گفت: موانع اقتصادی در امر ازدواج جوانان وجود دارد، اما اگر نوع نگرش، توقعات و سبک زندگی متناسب‌سازی شود، موانع به حدی کم‌رنگ می‌شود که علاوه بر سکوی پرش برای زوجین بقیه مسائل نیز حل خواهد شد، چراکه تنها با شرایط مالی نمی‌توان بازدارنده‌ها را از میان برداشت.
شکل‌گیری ریشه‌های انگیزش و پویایی در افراد با ازدواج
به گزارش ایمنا، ازدواج یکی از انتخاب‌های مهم و سرنوشت‌ساز هر فرد است و به انسان، هویت، شخصیت، نگرش و انگیزه زندگی می‌دهد، ازدواج دو نفر با یکدیگر ناخودآگاه مرزها و چارچوب‌های سالم احساس آرامش و نشاط طبیعی به دور از تحمیل را تعیین می‌کند و با تأمین نیازهای واقعی همسر و فرزندان ریشه‌های انگیزش و پویایی در افراد شکل حقیقت خواهد گرفت.
شرایط هر فرد، منحصر به خود او است و با توجه به این موضوع، موانع ازدواج هر فرد نیز متفاوت خواهد بود، اما به طور کلی، تشریفات ازدواج، توقعات غیرمنطقی از یکدیگر، رشدهای تک‌بعدی، سخت‌گیری‌های نابه‌جای خانواده‌ها و نداشتن مهرات‌های اصلی از جمله مسئولیت‌پذیری از جمله موانع فرهنگ و اجتماعی در مسیر ازدواج جوانان است.
باید به جوانان کمک کرد تا در گام نخست، در انتخاب خود قدم‌های درستی بردارند و پس از آن نقش حمایت‌گری خانواده‌ها است که می‌تواند مسیر را برای جوانان سهل‌تر کند؛ حمایت خانواده‌ها تنها در مسائل اقتصادی جای نمی‌گیرد، بلکه اقداماتی از جمله کم کردن تشریفات یا همراهی با آنها برای رشد و تعالی بیشتر را نیز شامل می‌شود.
نظر شما