به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بازارهای خیابانی که معمولاً با پیکربندی در فضای باز، عرضه محصولات و کالاهای متنوع، فروشندگان محلی و مستقل، ماهیت موقت و عمل به‌عنوان قطب‌های اجتماعی تعریف می‌شوند، دارای قدمتی هزاران ساله هستند و از دوران انجمن‌های رومی تا جاده ابریشم و بازارهای یونان باستان از جمله بخش‌های ضروری زندگی شهری و مرکز تمام فعالیت‌های غیررسمی بوده‌اند.
اقتصاد غیررسمی به‌طور متعارف شامل فعالیت‌هایی است که ارزش بازار دارند، اما به‌طور رسمی ثبت نشده‌اند و اغلب غیرقانونی، بدون مجوز و خارج از سیستم‌های تشویقی ارائه‌شده توسط دولت عمل می‌کنند.
پدیده بازارهای خیابانی به‌طور عمده واکنشی برای تولید منبعی برای گذراندن معیشت در شرایط فقر است، اما به‌دلیل وابستگی به فضای عمومی شهرت بدی دارد و با پاسخی ناخوشایندی از سوی مسئولین و حتی مردم مواجه می‌شود، زیرا این پدیده تهدیدی برای نظم در فضاهای شهری به‌شمار می‌رود.
مقابله با بازارهای خیابانی و دست‌فروشی
بازارهای خیابانی به‌طور عمده به‌واسطه فقدان مقررات و مجوزهای لازم، به‌عنوان زیرگروه اقتصاد غیررسمی طبقه‌بندی و اغلب به‌عنوان تهدیدی برای توسعه شهری تلقی می‌شوند. سیاست‌گذاران و مقامات شهری مدت‌ها است که در حال مبارزه با این ساختارهای غیررسمی هستند و آن‌ها را در تضاد با مدرنیته می‌دانند.
از نظر تاریخی به‌ویژه در بخش‌های جنوبی جهان، دست‌فروشی‌های خیابانی به علت غیررسمی و غیرقانونی بودن و پراکندگی که در تقابل با توسعه شهری وجود دارد، دارای شهرت نه‌چندان مثبتی بوده‌اند و مقامات جهانی به‌دلیل ایجاد اختلال در مدرنیزه کردن شهرها، آن را به‌عنوان مانعی برای توسعه شهری در نظر گرفته‌اند. با رشد شهرها و نزدیک شدن به توسعه، فضاهای عمومی بیشتر مورد رقابت و خصوصی‌سازی قرار می‌گیرند که این امر به حذف کلی بازارهای خیابانی یا سوق دادن آن‌ها به سمت رسمی شدن منجر می‌شود.
در واقع به دلایل دوری از پیکربندی‌های منظم و زیبایی‌شناسانه، مشکلات ناشی از ازدحام جمعیت، نگرانی‌های امنیتی یا دیدگاه کلی در مورد اقتصادهای غیررسمی، توسعه شهری مدرن از کسب‌وکارهای غیررسمی پشتیبانی نمی‌کند و بازارهای خیابانی همواره در طول تاریخ در مقابله مقامات شهری مواجه بوده‌اند.
نمونه‌هایی از این مبارزه را می‌توان در ابوجا، پایتخت جدید نیجریه، به‌عنوان یک شهر مدرن با رویکردی از بالا به پایین در برنامه‌ریزی شهری مشاهده کرد که سیاست‌گذاران آن با تمرکز بر زیبایی‌شناسی و نوسازی، تلاش کردند دست‌فروشی غیررسمی خیابانی را غیرقانونی کنند و در این راستا سیاست تخریب اموال، اخراج و حتی آزار و اذیت دست‌فروشان خیابانی را در پیش گرفتند.
بازارهای غیرقانونی در قاهره مصر نیز مورد حمله مقامات شهری قرار دارند و به اتهام مسدود کردن شریان‌های حیاتی شهرها و تضاد با امنیت مدرن، با سرکوب توسط پلیس مواجه می‌شوند. در سال ۲۰۱۳ نیز اتفاق مشابهی در ژوهانسبورگ رخ داد و بیش از ۶ هزار دست‌فروش به زور از منطقه تجاری مرکزی شهر را به بیرون رانده شدند. این امر در مورد زیمبابوه، لاگوس و بسیاری از دیگر شهرهای جهان صدق می‌کند.
اهمیت بازارهای خیابانی و دست‌فروشی
دست‌فروشی در خیابان، نتیجه جانبی و اجتناب‌ناپذیر شهرنشینی است که به ارزش‌های عاطفی و فرهنگی یک شهر می‌افزاید، چراکه بازارها کانونی برای تعامل اجتماعی هستند و می‌توانند به فضاهای مبادله‌ای تبدیل شوند که ارزش عاطفی شهر را بیشتر کند.
دست‌فروشی‌های خیابانی به بافت لایه‌ای شهرها کمک می‌کنند. بازارهای خیابانی علاوه بر فراهم کردن دسترسی به کالاها و خدمات مقرون‌به‌صرفه و فرصت‌های شغلی برای شهروندانی که نمی‌توانند به شغل رسمی دسترسی داشته باشند، در مقیاس شهری نیز مزایایی ارائه می‌کنند؛ بازارهای خیابانی همیشه به فضاهای عمومی شهری برای تبادل فرهنگی، ساختن جامعه و تعامل معنی می‌بخشند و دست‌فروشی‌های خیابانی غیررسمی یکی از اجزای عملکردی شهرها هستند.
بازارهای خیابانی به‌ویژه در جنوب جهان، بخش قابل‌توجهی از اقتصاد غیررسمی را تشکیل می‌دهند. این فضاهای شهری نامنظم و سازگار، در هر شهر در حال توسعه، عملکردهای اصلی را ایفا و به‌عنوان ستون‌های جامعه در بسیاری از جنبه‌های مختلف آن عمل می‌کند.
ادغام بازارهای خیابانی در بافت شهری
بسیاری از شهرداری‌ها و دولت‌ها در سال‌های اخیر به اهمیت کارکرد فروش خیابانی در هر شهری پی برده‌اند. بمبئی هند، اولین شهر هندی بود که قانون حمایت از دست‌فروشان خیابانی را در برابر تهدید اخراج به‌طور کامل اجرا کرد. پس از تقریباً شش دهه غیرقانونی بودن در هند، امروزه قانون فروشندگان خیابانی تلاش می‌کند تا اقتصاد غیررسمی شهر را تقویت کند.
یکی از کارگاه‌های آموزشی در این زمینه توسط سازمان ملل متحد نیز با هدف توانمندسازی دست‌فروشان خیابانی از طریق ظرفیت‌سازی و آموزش در چاندیگر هند برگزار شد. علاوه بر این، چندین شهر در سراسر جهان به ارزش بازارهای خیابانی پی برده و برنامه‌هایی را برای ادغام آن‌ها در بافت شهری اجرا کرده‌اند.
استراتژی‌های شهری متنوعی وجود دارد که دست‌فروشی‌های خیابانی را به‌عنوان عنصر اساسی یک شهر در نظر می‌گیرند. چند راه‌حل بالقوه عبارتند از:
• ایجاد فضاهای تعیین شده برای مشاغل دست‌فروشی
• ارائه وام‌های خرد برای حمایت و ادغام دست‌فروشان
• ارائه کمک به توسعه کسب‌وکار دست‌فروشان
به این ترتیب بازارهای خیابانی مراکز مهمی برای تبادل اجتماعی و بین‌فرهنگی در مناظر شهری هستند و همان‌طور که اهمیت دست‌فروشی در خیابان به‌طور گسترده‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد، نگرش نسبت به این بخش در حال تغییر است. واضح است که فروشندگان خیابانی نقشی حیاتی در روح شهر دارند و باید در برنامه‌ریزی شهری ادغام شوند. چندین شهر، از جمله بمبئی، قوانینی را برای به رسمیت شناختن نقش حیاتی آن‌ها در بافت شهری تصویب کرده‌اند و شهرهای دیگر تلاش دارند آن‌ها را در اقتصاد رسمی خود ادغام کنند. بنابراین شهرها در آینده راه‌حل‌هایی را در نظر می‌گیرند که توسعه رسمی شهری را متعادل کند و در عین حال ماهیت پویای فروشندگان خیابانی غیررسمی را در طرح‌های برنامه‌ریزی شهری می‌گنجاند.
نظر شما