به گزارش خبرگزاری ایمنا، طرح آمایش آموزش عالی که چند سالی است از طرف وزارت علوم مطرح شده است، قرار بود در برنامه پنجم توسعه دولت، از سال ۱۳۸۸ آغاز و تا سال ۱۴۰۴ تکمیل شود، اما با وجود آنکه طرح آمایش آموزش عالی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را نیز داشت در سال‌های گذشته به دست فراموشی سپرده شده و اواخر لیست اولویت‌ها قرار گرفته بود. در این راستا سال جاری پس از گذشت ۱۴ سال طرح آمایش آموزش عالی بالاخره از هاله فراموشی بیرون آمده است و اخبار نویدبخش پیگیری جدی اشتغال دانشجویان را برای خود رغم زد.
سند آمایش آموزش عالی برگ برنده کشور در نظم‌دهی به فعالیت‌های دانشگاه‌های کشور به‌شمار می‌رود. با نگاهی آماری به وضعیت دانشگاه‌ها و رشد بی‌رویه آن‌ها به‌ویژه از سال ۸۰ به بعد می‌توان درک بهتری از اهمیت چرایی و ضرورت تدوین این سند داشت. لازم به ذکر است این سند در ۹ بند با در نظر گرفتن شرایط دانشگاه‌ها، مواردی را برای اعمال تغییرات گسترده در این زمینه تعیین کرده است.
ماده یک سند آمایش آموزش عالی تاکید ویژه‌ای به آمایش سرزمینی و تقسیم‌بندی کشور به ۱۰ منطقه آموزشی دارد. نخستین ماده این سند البته شامل دو تبصره هم می‌شود که بر اساس آن تغییر در وضعیت دانشگاه‌های پیام‌نور، علمی‌کاربردی و فرهنگیان باید به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد.
ماموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها با توجه به سطوح عملکرد بین‌المللی، ملی و منطقه‌ای، از دیگر مأموریت‌های مهم این سند در ماده ۵ بوده که به وزارت علوم واگذار شده است؛ به علاوه بر اساس ماده شش این سند وزارت علوم باید زمینه ایجاد بستر یکسان برای جذب دانشجو در مراکز آکادمیک، طرح جامع نظام پذیرش و سنجش آموزش عالی را برای تمام زیرنظام‌های آموزشی تدوین کند. پیگیری وضعیت اشتغال و کارآفرینی دانش‌آموختگان در راستای ارتقای سطح اشتغال‌پذیری، ایجاد تناسب میان تحصیل و نیازهای جامعه، همچنین تطبیق محتوای دروس دوره‌های آموزش عالی با نیازهای شغلی، وظیفه دیگری بود که سند برعهده این وزارتخانه گذاشت.
اهمیت طرح آمایش به قدری قابل توجه است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال‌های گذشته بارها بر موضوع آمایش آموزش عالی تأکید فرموده‌اند و سه‌شنبه، بیست‌ونهم فروردین سال ۱۴۰۲ در دیداری دو و نیم ساعته با بیش از ۱۰۰۰ نفر از اعضای تشکل‌ها و فعالان مختلف دانشجویی، آمایش دقیق رشته‌های علمی را به وزیر علوم تاکید کردند و فرمودند: برخی رشته‌های علمی در ایران مورد نیاز نیست و شغلی هم برای آن‌ها وجود ندارد، بنابراین باید بر اساس نیاز عمل کنیم.
لازم به ذکر است معاون آموزشی دانشگاه جامع علمی‌کاربردی، به عنوان یکی از سه رأس دانشگاهی مصوب در طرح آمایش گفته است: مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه جامع علمی‌کاربردی طی یک اقدام فشرده، اعلام کردند حدود ۲۷ هزار دانشجو با تضمین اشتغال پذیرش می‌کنند، اشتغالی که از سه نوع اشتغال، شروع تحصیل، حین تحصیل و بعد از فارغ‌التحصیلی ست.
در این راستا غلامرضا مالکی، سرپرست دانشگاه علمی کاربردی استان اصفهان درباره طرح آمایش آموزش عالی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سنگ بنای آمایش رشته‌ها در استان اصفهان از ابتدای مرداد ماه سال جاری گذاشته شده است. لازم به ذکر است آمایش رشته‌های تحصیلی عنصر ثابت دانشگاه علمی‌کاربردی است، اما از سال گذشته در سطح کشور به صورت عام و در استان اصفهان به صورت خاص در تمام دانشگاه‌ها در حال پیگیری است.
وی می‌افزاید: در دانشگاه‌ها دوره‌های آموزشی بر اساس تقاضای بازار طراحی می‌شود به همین دلیل برخی از دوره‌ها که به دلایل مختلفی از جمله نبود متقاضی و یا اعلام دستگاه متقاضی نیاز چندانی به آن نیست، آمایش شده و از گردونه آموزش دانشگاه خارج می‌شود، به‌طوری که مهر سال گذشته در سطح استان اصفهان حدود ۳۹۰ کد رشته و در مهر سال جاری حدود ۲۵۰ کد رشته در لیست آموزش دانشگاه علمی‌کاربردی قرار داشته است. لازم به ذکر است حذف این ۱۴۰ کد رشته توسط مدیران استان و بر اساس مطالعات و سوابق اجرای دوره‌ها در سال‌های گذشته صورت گرفته است.
سرپرست دانشگاه علمی‌کاربردی استان اصفهان در راستای نحوه آمایش آموزش عالی اذعان می‌کند: پارامترهای مختلفی در طرح آمایش مد نظر متخصصان قرار می‌گیرد که یکی از این پارامترها تقاضای بازار است. دانشگاه بر اساس نیاز بازار میانگین پذیرش پنج ساله استان در رشته مورد نظر را برسی می‌کند و رشته‌هایی که در طول این پنج سال آمار تقاضای کمی داشتند را در طرح آمایش حذف می‌کند.
مالکی ادامه می‌دهد: علاوه بر میزان تقاضای بازار، مباحث نظارتی در کنار موضوعات اجتماعی و کیفیت اجرای مراکز نیز در روند کارشناسی و آمایش رشته‌ها و مراکز آموزشی مدنظر کارشناسان است.
وی تشریح می‌کند: بخش سوم فرآیند آمایش آموزش عالی تضمین اشتغال دانشجو است که دانشگاه علمی‌کاربردی نسبت به سایر زیرنظام‌های اجرایی در اجرای این امر پیشرو بوده است. تضمین اشتغال محصل تحت عنوان بورس تحصیلی از سال جاری به اجرا درآمد که در این راستا دانشگاه علمی‌کاربردی با شعار جدی «مراکزی می‌توانند به عنوان مراکز جدید به گردونه همکاری دانشگاه علمی‌کاربردی اضافه شوند که تضمین اشتغال دهند» توانسته است بسیاری از دانشجویان را به اشتغال برساند.
سرپرست دانشگاه علمی‌کاربردی اصفهان می‌افزاید: مرکز سلامت متعلق به شهرک سلامت در سطح استان نمونه عملی این شعار است؛ علیرغم اینکه مرکز سلامت تضمین اشتغال را برای بعد از پایان تحصیل داده بود، امروز که امتحانات ترم اول در حال برگزاری است حدود ۲۰۰ نفر از دانشجویان در کلینیک‌های تخصصی شهرک سلامت به صورت پاره‌وقت مشغول به کار هستند.
وی می‌گوید: دانشگاه علمی‌کاربردی در سطح استان ۲۵ مرکز وابسته فعال دارد و خود دانشگاه تنها نقش ناظر را ایفا می‌کند و وظیفه نظارت بر مراکز و رعایت قوانین ابلاغ شده از سوی وزارتخانه را بر عهده دارد.
مالکی درباره جایگاه دانشگاه علمی‌کاربردی استان اصفهان در کشور اذعان می‌کند: بنا بر مستندات ارائه شده، استان اصفهان در حوزه‌های مختلف آموزش، فرهنگی، پژوهش و حتی اداره مالی جزو پنج استان برتر کشوری است، اما این به معنای این نیست که با رضایت به وضعیت موجود به دنبال پیشرفت نباشیم.
وی در راستای مشکلات آموزش عملی تصریح می‌کند: علیرغم اینکه ۷۰ درصد از واحدهای درسی دانشگاه علمی‌کاربردی باید در محیط کار عملی اجرا شود به دلایل مختلفی از جمله خارج از دسترس شدن برخی از محیط‌های کار عملی، آموزش با مشکل مواجه شده است. از طرف دیگر هیچ‌کدام از زیرنظام‌ها نمی‌توانند خلأ آموزش عملی را پاسخگو باشند.
سرپرست دانشگاه علمی کاربردی اصفهان ادامه می‌دهد: به عنوان مثال مراکز هلال‌احمر در گذشته به صورت تخصصی رشته امداد سوانح را اجرا می‌کرد، فارغ‌التحصیل این دوره نیز به‌طور مستقیم در مجموعه جمعیت هلال احمر ایران مشغول به کار می‌شد، اما متأسفانه بر اساس مصوبه‌ای، مراکز هلال‌احمر از گردونه همکاری خارج شدند. به علت نیاز بازار کار به رشته امداد سوانح، دانشگاه علمی‌کاربردی مجبور به برگزاری دوره‌های آموزشی این رشته خواهد شد که این مسئله خود با چالش ایجاد محیط کار مناسب و تأمین ساعات آموزش عملی مواجه است.
وی تاکید می‌کند: تنها راه این مشکل این است که با تعاملات بین دستگاهی، دولت محیط کاری را که پیش‌تر در اختیار هلال‌احمر بوده است در اختیار مراکز آموزشی جدید قرار دهد و شرایط آموزش عملی را به نقطه مطلوب‌تری برساند.
مالکی خاطرنشان می‌کند: وظیفه اصلی دانشگاه علمی‌کاربردی فراهم‌سازی بستر آموزش مهارت با همکاری مجموعه‌های دیگر شهری برای متقاضیان علاقه‌مند است. مهارت‌هایی که در هیچ کتاب آموزشی نوشته نشده و در هیچ‌کدام از کلاس‌های درس آموزش نظری به دانشجو تعلیم داده نشده است.
وی عنوان می‌کند: دوره‌های آموزشی برگزار شده در مراکز طرف قرارداد دانشگاه علمی‌کاربردی دوره‌هایی است که مورد نیاز دستگاه‌ها است. به عنوان مثال دوره آموزش خبرنگاری که با کمک خبرگزاری ایمنا برگزار خواهد شد، دوره‌ای کوتاه‌مدت است که محتوای آموزشی مرتبط با شغل خبرنگاری با کمک متخصصان مجموعه ایمنا به‌روزرسانی می‌شود و بر اساس سرفصل‌های خبرگزاری ایمنا تعریف می‌شود.
سرپرست دانشگاه علمی‌کاربردی اصفهان ادامه می‌دهد: در پایان پس از مشخص شدن مدرسان توسط خود خبرگزاری ایمنا، دانشگاه بستر را برای متقاضیان علاقه‌مند به آموزش مهارت خبرنگاری فراهم می‌کند.
نظر شما