به گزارش خبرگزاری ایمنا، محمدباقر ذوالقدر در افتتاحیه همایش بین‌المللی «مطالعات منطقه‌ای، سیاست آسیایی و همسایگی جمهوری اسلامی ایران» اظهار کرد: از دانشگاه تهران، گروه مطالعات منطقه‌ای و پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام که به برگزاری این همایش مبادرت ورزیده‌اند، تشکر می‌کنم و امید است این پویش که در پاسخ به یکی از مسائل و نیازهای اساسی کشور انجام شده است، تأثیرگذار باشد.
وی در ادامه نیز از همه اندیشمندان و صاحب نظرانی که در این پویش علمی مشارکت داشته‌اند، قدردانی کرد و به مهمانان خارجی، سفرا و نمایندگان کشورهای دوست و برادر همسایه جمهوری اسلامی ایران که در این نشست حضور پیدا کرده‌اند، خوشامد گفت.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: از رابطه‌ای که بین دانشگاه تهران و پژوهشکده مجمع تشخیص مصلحت نظام در باب یکی از موضوعات مهم سیاست‌های کلی نظام که روابط منطقه‌ای و همسایه‌ای است، شکل گرفته است، خرسندم و این می‌تواند الگویی باشد برای ایجاد ارتباط میان حوزه علم با حوزه عمل و از این حیث که ارتباط مجمع تشخیص مصلحت نظام با مجامع علمی و دانشگاهی می‌تواند پشتوانه علمی برای تصمیم‌گیری‌ها را فراهم سازد، بسیار مهم و ضروری است.
وی افزود: امروز جهان و منطقه ما درگیر حوادث مهم و دستخوش رویدادهای شگرف و سریعی است که نشانه‌های تحولی فراگیر در مناسبات جهانی و منطقه‌ای است و ظهور یک نظم جدید در روابط بین‌الملل را نوید می‌دهد. ما با شکل‌گیری یک نظم جدید در مناسبات قدرت جهانی مواجه هستیم که اساس آن فروپاشی نظام تک‌قطبی است که جایگزین نظام دوقطبی دوران جنگ سرد شد. بعد از دوران جنگ سرد، جهان بیش از ۳۰ سال با نظم تک‌قطبی مواجه بود که این نظم در حال فروپاشی و تبدیل شدن به نظام چندقطبی است.
ذوالقدر با برشمردن نشانه‌های مهم این نظم جدید، تصریح کرد: هژمونی آمریکا به عنوان قدرت بلامنازع دوران پس از جنگ سرد به سرعت در حال سقوط و فروپاشی است. آمریکا علی‌الدوام ظرفیت، نفوذ و اقتدار جهانی و منطقه‌ای خود را از دست می‌دهد.
وی با بیان اینکه کشور چین، قدرتی در حال صعود است که به سرعت در حال تبدیل شدن به قدرت اول اقتصادی و با اندکی تأخیر، قدرت اول نظامی جهان می‌باشد، گفت: روسیه که امروز درگیر یک منازعه و جنگ سخت در اوراسیاست با جهت‌گیری بازگشت به تراز قدرت‌های اول جهان، سیاست‌های توسعه‌طلبانه غرب به سوی شرق را به بن بست کشانده است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا گرفتار بحران اقتصادی، بحران انرژی و چالش‌های شکاف و تجزیه از درون است و به سرعت موقعیت‌های سنتی اقتصادی سیاسی و نظامی خود را در جهان از دست می‌دهد، ادامه داد: در این شرایط ما شاهد تغییر آرایش در قدرت‌های تأثیرگذار در جهان هستیم که طی آن دامنه نفوذ و دایره تأثیرگذاری و بازیگری قدرت‌های درجه دو و منطقه‌ای در مسائل جهان رو به افزایش است.
وی تولد ائتلاف‌های جدید و پیمان‌های منطقه‌ای مثل بریکس و شانگهای را نوید شکل‌گیری نظام جدیدی از رابطه در عرصه بین‌الملل دانست که در آن هژمونی، سلطه‌جویی و یکجانبه گرایی جای خود را به همگرایی، مشترک سازی منافع، دوستی، صلح و همکاری‌های توسعه بنیان داده است و گفت: رژیم صهیونیستی به عنوان دنباله و کارگزار غرب در خاورمیانه و حافظ منافع و متحد راهبردی آمریکا در غرب آسیا، تنها قدرت هسته‌ای در منطقه و مدعی بزرگترین و مدرن‌ترین قدرت نظامی و اطلاعاتی منطقه، در برابر جبهه مقاومت با شکست فاحش و ترمیم‌ناپذیری مواجه شده که آن را در آستانه سقوط قرار داده است!
ذوالقدر اضافه کرد: مقاومت بی‌سابقه و تاریخی مردم فلسطین در ۷۰ روز گذشته که در پی عملیات بی نظیر، برق‌آسا و غافلگیر کننده طوفان‌الاقصی رخ داد، نشانه احیای مجدد نهضت فلسطین است که با ابعاد جهانی گسترده و بی‌سابقه آن، تولد بازیگری بسیار قدرتمند و تأثیرگذار به عنوان محور مقاومت را نوید می‌دهد که علاوه بر ملت فلسطین، ملت‌های دیگر منطقه نیز در آن مشارکت دارند و جمهوری اسلامی ایران راهبری و پشتیبانی از آن را برعهده دارد.
وی بروز این نشانه‌ها را دال بر وقوع یک تغییر بزرگ و تحول اساسی در نظام قدرت جهانی و روابط بین‌الملل عنوان کرد و تاکید کرد: جهان در حال گذار از نظم قدیم به نظم جدید است.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه به شاخص‌های این نظم جدید اشاره کرد و گفت: در نظم جدید، اراده قدرت‌های بزرگ دیگر تعیین کننده نیست. قدرت‌های کوچک و منطقه‌ای در ماهیت و نحوه شکل‌گیری کانون‌های قدرت جهان نقش تعیین کننده دارند و قدرت از انحصار ابرقدرت‌ها خارج شده است.
وی با بیان اینکه مناسبات قدرت بر اساس هژمونی، یعنی سلطه و یکجانبه‌گرایی جای خود را به همگرایی و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی می‌دهد، ادامه داد: قدرت جهانی که به طور سنتی برای قرن‌ها در انحصار غرب بود به شرق منتقل می‌شود و در نظم جدید، قدرت، بعد از چند قرن به جایگاه اصلی و قدیمی خود یعنی شرق، بازمی‌گردد.
ذوالقدر با تاکید بر اینکه آسیا بعد از قرن‌ها سرکوب، تحقیر و استعمار از سوی اروپا و آمریکا، هویت، نقش و جایگاه خود را بازمی‌یابد و آسیا کانون قدرت جهان خواهد شد، گفت: غرب آسیا با ویژگی‌های منحصربه‌فرد ژئوپلتیکی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود موقعیت سابق خود را به عنوان قلب جهان باز می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه ایران با موقعیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک خاص و عقبه تمدنی و تاریخی و ظرفیت‌های بی‌بدیل و عمق راهبردی که در اثر پیروزی انقلاب اسلامی فراهم کرده است، قلبِ قلب جهان خواهد شد، ابراز کرد: این مبنای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در جمهوری اسلامی است و با این تحلیل و رویکرد جمهوری اسلامی ایران باید روابط و مناسبات خود را با جهان و منطقه به‌ویژه با همسایگان تقویت و تنظیم نماید.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اهمیت سیاست منطقه‌ای و همسایگی در سیاست‌گذاری کلان ایران گفت: ایران در چشم‌انداز بیست‌ساله کشوری است توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل که راهبردها و برنامه‌های روابط جهانی و منطقه‌ای ایران، در این چارچوب تعیین شده‌اند.
وی افزود: در سیاست همسایگی باید گفت ایران یکی از کشورهای پهناور جهان با ۱۵ همسایه که سومین کشور جهان به لحاظ تعداد همسایگان بعد از روسیه و چین است، که گسترش روابط، تعامل سازنده، به ویژه همکاری و مشارکت اقتصادی و تجاری با همسایگان و سایر کشورهای منطقه را در متن سیاست‌های کلی خود دارد. از این‌رو توسعه همکاری‌ها با کشورهای همسایه و منطقه، محوری‌ترین سیاست کلان در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
شایان ذکر است، این همایش هم‌زمان با هفته پژوهش با مشارکت پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص و گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران و با حضور برخی سفرا و نمایندگان کشورهای منطقه و همسایه ایران در دانشگاه تهران برگزار شد و در ادامه با سخنرانی‌های مقامات داخلی و خارجی و ارائه‌کنندگان مقالات و تشکیل چندین میزگرد (پنل) به کار خود پایان داد.
نظر شما