به گزارش خبرگزاری ایمنا، عالم ماده مجموعه‌ای عظیم از فضا، زمان و محتویات آن‌ها است که شامل سیارگان، ستارگان، کهکشان‌ها و همه اشکال دیگر ماده و انرژی می‌شود.
مهم‌ترین سوال بشر از ابتدای خلقت تا امروز نقطه آغاز پیدایش تمام این آفریده‌های خدایی است که در این راستا باید گفت نظریه مه‌بانگ پذیرفته‌شده‌ترین توصیف کیهان‌شناختی از تکامل جهان بوده است. بنا بر تخمین‌های این نظریه، فضا و زمان با هم در حدود ۱۳٫۷۹۹±۰٫۰۲۱ میلیارد سال قبل پدید آمدند و از آن زمان جهان پیوسته در حال انبساط بوده است. بشر همواره به دنبال شناخت محیط پیرامون خود در طی دوران‌ها بوده است هرچند که اندازه گیتی ناشناخته و غیرقابل تصور برای بشر است، اما کشف رمز و رازهای آن آرزویی دیرینه برای انسان است.
سرآغاز تلاش انسان برای شناخت فضا با ساخت مدل‌های کیهان‌شناسی بود که طی دوران مختلف، انواع مختلفی از آن‌ها توسط دانشمندان با هدف درک بهتر هستی ارائه شد. نخستین مدل‌های کیهان‌شناسی که توسط یونانیان باستان و فیلسوفان هندی پدید آمد زمین مرکز بود. این نظریه زمین را مرکز جهان می‌دانستند.
با گذشت قرن‌ها، مشاهدات نجومی دقیق‌تر به نیکلاس کوپرنیک کمک کرد تا مدل خورشید مرکزی را بر پایه مرکزیت خورشید در منظومه خورشیدی ارائه دهد. بعد از آن دانشمندان دیگر توانستند با تحقیقات بسیار به مدلی تکامل‌یافته از منظومه شمسی برسند.
پیشرفت‌های بعدی که از برکات ساخت تلسکوپ‌ها و امکان مشاهده فضا بود نشان داد که خورشید تنها یکی از صدها میلیارد ستاره موجود در کهکشان راه شیری است که خود تنها یکی از چند صد میلیارد کهکشان موجود در کیهان است به علاوه بسیاری از ستارگان در کهکشان نیز در اطراف خود سیاراتی دارند، اما این برای انسان کافی نبود. دنیا به دنبال لمس فضا از نزدیک بود.
سفرهای فضایی انسان با پرواز یوری گاگارین در روز دوازدهم آوریل ۱۹۶۱ میلادی توسط فضاپیمای وُستوک -۱ به فضا آغاز شد، او به مدت ۱۰۸ دقیقه مدار زمین را یک دور به‌طور کامل پیمود و به زمین بازگشت، اما از سال ۱۹۶۱ میلادی تا امروز تنها ابزار بشری که توانسته است پای خود را از منظومه شمسی بیرون گذارد، فضاپیمای Voyager1 است و بخش اعظمی از آنچه در مورد فضا می‌دانیم ناشی از رصدهای مداوم سیارات و ستارگان و اجرام آسمانی است که روی زمین سقوط می‌کنند.
فضا می‌تواند امکان مشاهده زمین با دیدی باز و نگاهی جامع را برای بشر فراهم کند این مهم‌ترین دلیل پیشرفت صنایع فضایی در سال‌های اخیر بوده است. علاوه بر این دسترسی نامحدودی که از فضا به کل جغرافیای کره زمین وجود دارد، این امکان را ایجاد می‌کند که در هر زمانی، اطلاعات هر مکان برای گستره وسیعی از کاربردها در اختیار کاربران قرار گیرد. لازم به ذکر است فضا از حوادث و رخدادهای سطح زمین کمترین تأثیر را می‌پذیرد، به‌گونه‌ای که سامانه‌های فضایی با وجود از بین رفتن زیرساخت‌های زمینی صدمه نخواهند دید و به خدمات‌رسانی ادامه خواهند داد.
فناوری فضایی یکی بهترین ابزارها برای مقابله با چالش‌های پیش روی کشور ایران است، اما در صورتی که برنامه‌های فضایی ایران به درستی هدایت و مدیریت شوند. علیرضا بیات، پژوهشگر فضایی و نویسنده کتاب «چشمان ما در آسمان» (راهنمای ورود به دنیای ماهواره) در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، به بررسی صنایع فضایی ایران و جهان پرداخته است که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
ایمنا: نیاز امروز کشور ما در صنایع فضایی چیست؟
بیات: یکی از نیازهای اساسی کشور ما وجود ماهواره در مدار ژئوسنکرون (زمین آهنگ) در فاصله ۳۶ هزار کیلومتری زمین است؛ چراکه سرعت چرخش ماهواره در این مدار با سرعت حرکت وضعی زمین یکسان است، این دسته از ماهواره‌ها در ماهواره‌های تلویزیونی و سیستم بانکی کشور کاربرد بسزایی دارند.
پرتاب ماهواره به مدار ژئوسنکرون ما را به هدف ایجاد اینترنت ملی و سیستمی واحد که کشور را از حملات سایبری دشمن در امان می‌دارد، نزدیک می‌کند.
ایمنا: صنعت فضایی دنیا در چه نقطه‌ای قرار دارد؟
بیات: در دهه ۹۰ میلادی ایستگاه فضایی بین‌المللی و تلسکوپ هابل عرضه شدند که هنوز نیز بزرگترین سازه‌های ساخت بشر فعال در مدار لئو هستند.
هند در مأموریت ماه گذشته «چاندرایان ۳» به ماه رفت، همچنین به احتمال زیاد یک پروژه مشترک بین ژاپن و هند دو سال آینده اجرا خواهد شد که طی این پروژه به جست‌وجو و کشف آب در ماه خواهند پرداخت. در سال ۲۰۲۰ به نام کشور امارات، مدار مریخ‌گرد امید توسط آمریکا ساخته و توسط ژاپن به مدار فرستاده شد که این ماهواره هنوز در حال ارسال دیتا از مدار مریخ به زمین است.
همه این موارد نشان می‌دهد که افکار دنیا فراتر از مدار زمین رفته است. ایران در صورتی که بخواهد در زمینه دست‌آوردهای فضایی پیشرفت کند، باید با تعیین اهداف بزرگ گستره فعالیت‌های فضایی خود را وسیع‌تر کند.
ایمنا: پیش‌بینی شما از آینده صنایع فضایی دنیا چیست؟
بیات: گسترش تکنولوژی‌های فضایی با گذر زمان بیشتر می‌شود به عنوان مثال در آینده نزدیک اینترنت کم‌کم از حالت کابلی به‌صورت کامل خارج شده و به اینترنت ماهواره‌ای تبدیل می‌شود که در این راستا شرکت Space X قصد دارد با ارسال حدود ۱۵ هزار ماهواره استارلینک به مدار لئو، دسترسی به اینترنت را از حالت کابلی خارج و به اینترنت ماهواره‌ای تبدیل کند که از این تعداد حدود ۴ هزار ماهواره تاکنون در مدار قرار گرفته است؛ تمام رویدادهای فوق به معنی حذف مودم‌های اینترنت کابلی از دنیای انسان‌ها است.
یوجین آندروسرنان به عنوان آخرین انسان در مأموریت آپولوی ۱۷ توسط ناسا روی ماه قدم گذاشت.
ایمنا: به‌طور معمول یک پروژه فضایی چه میزان بودجه نیاز دارد؟
بیات: تنها بودجه مشخصی که من در تاریخ هوافضای دنیا سراغ دارم بودجه برنامه فضایی آپولو بوده است که در جنگ سرد بین آمریکا و شوروی در دهه ۶۰ میلادی چهار درصد از بودجه فدرال کل آمریکا به این پروژه تعلق گرفت، چراکه آن زمان شوروی با فرستادن نخستین ماهواره و انسان به مدار در صدر صنایع فضایی دنیا بود.
بودجه کلان برنامه آپولو توسط آمریکا به ناسا تعلق گرفت و ناسا توانست نیل آرمسترانگ را به عنوان نخستین انسان به ماه اعزام کند.
در ارتباط با بودجه سازمان فضایی ایران نیز لازم به ذکر است که این سازمان زیرمجموعه وزارت ارتباطات است. سازمان‌های مختلفی با پروژه‌ها بسیار زیر نظر این نهاد دولتی است، به همین جهت مشخص نیست که به هر بخش دقیقاً چه میزان بودجه تعلق می‌گیرد.
نظر شما