مریم اخگری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: تمام وسایلی که پدیده احتراق در آنها رخ می‌دهد در صورت وجود نداشتن اکسیژن کافی می‌توانند به عنوان عامل تولید کننده گاز منواکسید کربن مطرح باشند، احتراق ناقص گاز شهری و سایر عواملی که به عنوان سوخت استفاده می‌شوند مانند زغال و چوب که در شومینه مورد مصرف قرار می‌گیرند از منابع تولید گاز منواکسید کربن هستند.
وی افزود: بهترین راهکار برای پیشگیری از بروز مسمومیت با این گاز وجود جریان کافی هوا در محیط است، اگر در محیطی از وسیله گرمایشی استفاده می‌کنیم، باید جریان هوای کافی در آن فضا وجود داشته باشد، جریان هوای کافی علاوه بر اینکه باعث خارج کردن گازهای سمی از محیط می‌شود، به احتراق کامل سوخت‌های فسیلی کمک می‌کند. روشن کردن گاز پیک نیکی و منقل در وسایل نقلیه سنگین یا در ساختمان‌های نیمه کاره و استفاده از بخاری‌های بدون دودکش که بدون سنسور حساس به گاز منواکسید کربن هستند، در فضاهای بسیار کوچک که بدون تهویه مناسب هستند از جمله مواردی است که می‌توانند منجر به بروز مسمومیت با این گاز کُشنده شود.
رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد در پیشگیری از این مسمومیت از اهمیت بالایی برخوردار است، کنترل و رفع انسداد منافذ مسیر دودکش قبل از راه اندازی بخاری، شومینه و سایر وسایل گرمایشی بهترین راه پیشگیری از بروز مسمومیت با گاز منواکسید کربن به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: دقت و توجه به داغ بودن دودکش نیز روشی برای آزمایش کارکرد مناسب دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به‌طور موقت با باز کردن قسمتی از در یا پنجره به تهویه هوا و خروج گازهای سمی از محیط کمک کنید.
چگونگی مکانیسم عمل گاز منواکسید کربن در بدن و ایجاد مسمومیت
اخگری با اشاره به مکانیسم عمل گاز منواکسید کربن خاطرنشان کرد: هموگلوبین در خون مسئولیت نقل و انتقال اکسیژن را در بافت‌ها به عهده دارد. میل ترکیبی گاز منواکسید کربن با هموگلوبین خون ۲۰۰ برابر بیشتر از اکسیژن است، زمانی که گاز منواکسید کربن از طریق تنفس وارد ریه‌ها و سپس جریان خون می‌شود با اکسیژن برای اتصال به هموگلوبین رقابت می‌کند، این گاز پس از اتصال به هموگلوبین، انتقال اکسیژن را در بدن مختل کرده و در نتیجه اکسیژن رسانی به سلول‌ها دچار اختلال می‌شود.
وی افزود: عملکرد بافت‌هایی نظیر مغز و قلب به اکسیژن کافی در خون وابسته است، در مسمومیت با منواکسید کربن بیشترین آسیب در این دو ارگان حیاتی مشاهده می‌شود.
رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان پزشکی قانونی کشور اضافه کرد: نکته مهم در مسمومیت با گاز منواکسید کربن غلظت گاز موجود در محیط و میزان مواجهه فرد با این گاز است، هر چه غلظت گاز در محیط بیشتر مدت زمان مواجهه طولانی‌تر باشد، مسمومیت با این گاز شدیدتر خواهد بود.
اخگری گفت: علائمی که در مراحل ابتدایی مسمومیت با منواکسید کربن برای فرد رخ می‌دهد، مانند حالت خستگی ناشی از فعالیت روزانه است و ممکن است فرد آن را به عنوان حالت طبیعی تلقی کند، به طور معمول تظاهرات بالینی در فرد مسموم با گاز منواکسید کربن با علائم غیراختصاصی نظیر تهوع و استفراغ شروع شده و فرد دچار خواب آلودگی و لتارژی یا بی‌قراری، درد و ضعف عضلانی می‌شود و در صورت تداوم تماس با گاز مذکور دچار کاهش سطح هوشیاری، کما، تشنج، ایست قلبی و در نهایت مرگ می‌شود.
در ۵ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ گزارشی از فوت با CO در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام، سمنان و سیستان و بلوچستان ثبت نشده است
وی با اشاره به آمار مرگ و میر با این کشنده خاموش در کشور، مسمومیت با گاز منوکسید کربن در سال ۱۴۰۰ منجر به فوت ۸۳۹ نفر شده است که از این تعداد ۶۳۱ مرد و ۲۰۸ زن بودند و این آمار مربوط به ۳۱ استان کشور است.
رئیس گروه کنترل و تضمین کیفیت آزمایشگاه‌های سازمان پزشکی قانونی کشور اظهار کرد: در سال ۱۴۰۱ تعداد افراد فوتی در اثر مسمومیت با گاز منواکسید کربن با رشد ۸.۸ درصدی به ۹۱۳ نفر (۶۹۹ مرد و ۲۱۴ زن) افزایش پیدا کرد و استان تهران پیشتاز بیشترین مرگ براثر مسمومیت با گاز منواکسید کربن در سال ۱۴۰۰ (۱۸۴ مورد، ۱۴۴ مرد و ۴۰ زن)، سال ۱۴۰۱ (۱۱۳ مورد، ۸۵ مرد و ۲۸ زن) است و در در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۲ حدود ۴۴ نفر که از این تعداد ۲۹ مرد و ۱۵ زن بودند، به دلیل مسمومیت با منواکسید کربن در تهران فوت کردند.
اخگری ادامه داد: در پنج ماه نخست سال جاری ۲۵۶ مورد فوت در اثر مسمومیت با گاز منواکسید کربن در کشور گزارش شده است که استان‌های تهران (۴۴ مورد، ۲۹ مرد و ۱۵ زن)، خراسان رضوی (۲۷ مورد، ۱۷ مرد و ۱۰ زن)، اصفهان (۱۹ مورد، ۱۴ مرد و ۵ زن)، کرمانشاه (۱۷ مورد، ۹ مرد و ۸ زن) بیشترین موارد فوت ناشی از مسمومیت با این گاز سمی را ثبت کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: بیشترین تعداد فوتی در پنج ماه نخست سال جاری در ماه‌های فروردین با ۸۴ مورد و اردیبهشت با ۷۹ مورد بوده است. تعداد موارد فوت در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ افزایش حدود دو برابری نسبت به اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ (۳۹ مورد) را نشان می‌دهد، در پنج ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ گزارشی از فوت هموطنانمان در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام، سمنان و سیستان و بلوچستان دیده نمی‌شود.
نظر شما