به گزارش خبرنگار ایمنا، لازم است بدانیم برخی از گونه‌های جانوری به علت شکل زیستگاه و منابعی که در آنها وجود دارد، جمعیت زیادی ندارند، بنابراین تخریب زیستگاه‌ها به دلایل انسانی و طبیعی می‌تواند ضربه مهلکی به جمعیت آنان وارد کند.
توجه به موجودات زنده و تلاش برای بهتر کردن شرایط زندگی برای آنها در سراسر کره زمین موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد، ما انسان‌ها در مقابل حیواناتی که برای دفاع از خودشان چیز زیادی ندارند مسئول هستیم، وظیفه همه ما است تا بکوشیم جهان را به جای بهتری برای زندگی آنها تبدیل کنیم، لذا لازم است در مورد مشکلاتی که ممکن است زندگی حیوانات مختلف را به خطر بیندازد، آگاهی بیشتری داشته باشیم و برای کاهش این خطرات تلاش کنیم.
همچنین توجه به تمام گونه‌های حیوانی حائز اهمیت است و به گفته یک کارشناس ارشد تنوع زیستی بر خلاف توجه افکار عمومی به سمت گونه‌هایی همچون شیر، پلنگ و یوزپلنگ و نفرت برخی از مردم از گونه‌هایی همچون مار تمام حیوانات در چرخه اکوسیستم مؤثر هستند و نقش مهمی دارند، به‌طور مثال مار عامل اصلی کنترل‌کننده جمعیت جوندگان و پستانداران کوچک‌مقیاس است، بنابراین بسیاری از گونه‌های جانوری که در ابعاد کوچک‌تری هستند کمتر مورد توجه واقع می‌شوند و ارزش‌های آنها ناشناخته است.
در دورانی که ما زندگی می‌کنیم، جامعه بشری دچار بحران زیست محیطی شده است، در حالی که دانشمندان پیوسته در حال بررسی ریشه‌ها، علل، عوامل و راه‌حل‌های این بحران هستند، بحرانی که اصل حیات را روی زمین تهدید می‌کند، زمین گرفتار مشکلات بزرگی از نابودی منابع حیاتی تا آلودگی بیش از اندازه و ضایعات سمی گسترده شده که پیشرفت علم و تکنولوژی و افزایش جمعیت به آن دامن زده، در جهان کنونی بشر متوجه عواقب زیان‌بار بهره‌برداری بی‌رویه از طبیعت و پیدایش انواع آلاینده‌ها در محیط‌زیست خود شده، با رشد علوم و تکنولوژی، بهره‌برداری از طبیعت شدت گرفته است و آنچه اهمیت دارد، رشد صنعت و صنعتی شدن کشورها است، توسعه صنعتی، مهم‌ترین عامل نابودی نسل موجودات زنده در زمین شناخته شده است.
باید دانست شبکه حیات به نحوی سازمان یافته که زندگی هر موجود زنده در پیوندی ناگسستنی با حیات دیگر موجودات است و دخالت نابخردانه در این شبکه، بقای نسل تمام موجودات و از جمله انسان را به چالش می‌کشاند، در آن سوی این چرخه، عملکرد انسان نیز صرف نظر از اینکه به نابودی و انهدام جنگل‌ها و مراتع انجامیده، گونه‌هایی از حیوانات را نیز با چالش انقراض و نابودی مواجه ساخته است، به گفته متخصصان بخش محیط زیست سازمان ملل، روزانه نسل بیش از ۵۰ نوع جانور و گیاه در کره زمین در حال انقراض و نابودی است، نسل پرندگان و حیوانات در اثر شکار لذت‌جویانه و مصرف بی‌رویه، رو به زوال رفته، انقراض محیط زیست و درختان جنگلی و صید بیش از اندازه ماهیان دریاها، هشدار جدی به بشریت است.
در این میان طبیعت و انسان به گونه‌ای خاص به یکدیگر متصل هستند و با پیشرفت و تغییر کردن سبک زندگی انسان‌ها میزان این تأثیرات بیشتر شده است، تحقیقات نشان می‌دهد که «اثرات سروصدا بر انسان می‌تواند منجر به افت شنوایی، اختلال در عملکرد، اختلال در خواب، افزایش ترشح هورمون‌های استرس، بروز اختلالات قلبی‌وعروقی، همچنین آزردگی و مشکلات روانی شود؛ علاوه بر این سروصدا سایر موجودات زنده را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به تغییر در رفتار و روش زندگی پرندگان و حیوانات می‌شود، آلودگی صوتی مانند سایر آلودگی‌ها بر انسان، گیاهان، جانوران و اجسام بی‌جان آثار منفی متعددی دارد و رشد گیاهان بر اثر سروصدای بلند کاهش چشمگیری می‌یابد.»
آثار مخرب آلودگی صوتی بر حیوانات و زندگی انسان‌ها
محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه درجه حساسیت حیوانات به تأثیرات آلوگی‌های صوتی بر محیط زیست بیش از انسان‌ها است، اظهار کرد: اگر انسان‌ها تا ۶۰ دسی‌بل آلودگی صوتی را می‌توانند تحمل کنند، حیوانات بر اساس گونه‌های جانوری به دلیل درصد بالای شنوایی آنها از بسیاری صداها و فقدان شنیداری آن برای انسان، تأثیرات آسیب‌پذیری و شکنندگی جانوران نسبت به آلایندگی‌های صوتی بیشتر است.
وی گفت: تأثیرات آلودگی صوتی برای پرندگان خطرات جدی را ایجاد می‌کند، چراکه این آلایندگی‌ها نه تنها مسیر حرکت به سمت مقصد این جانداران را تغییر می‌دهد و سبب سرگردانی آنها می‌شود، بلکه تنش‌ها به ویژه در فصل زادوولد منجر به بحران‌های جدی برای جانوران مختلف خواهد شد.
این کنشگر محیط‌زیست در پاسخ به اینکه بر اساس تحقیقات بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد مرگ‌ومیر پرندگان در دنیا به دلیل آلودگی صوتی پیش‌بینی شده است، خاطرنشان کرد: به‌طور دقیق نمی‌توانم مطرح کنیم که این میزان تلفات به دلیل آلایندگی‌های صوتی مورد تأیید است، اما تأثیر آلودگی صوتی بر مرگ‌ومیر پرندگان بی‌تأثیر نیست.
تأثیر حذف برخی گونه‌های حیوانی بر افزایش بی‌رویه برخی دیگر از گونه‌ها
عبدالله سالاری، کارشناس ارشد تنوع زیستی اظهار کرد: در ابتدای ظهور علم مدیریت حیات وحش بحث اصلی این علم، مدیریت گونه‌های قابل شکار بود، بعدها با تکامل این موضوع گونه‌هایی که ارزش شکار و بهره‌برداری نداشتند نیز به این علم اضافه شدند.
وی افزود: در کنار این علم گروه دیگری نیز بودند که به گونه‌های قابل مشاهده اهمیت بیشتری می‌دادند، به‌طور مثال گونه‌هایی همچون ببر، یوزپلنگ، شیر و پلنگ خیلی اهمیت بیشتری در انظار و افکار عمومی دارد، اما گونه‌هایی همچون مارمولک، مار و گونه‌هایی که چندان قابل مشاهده نیستند، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
این کارشناس ارشد تنوع زیستی ادامه داد: با گذشت زمان و روندی که علم طی کرده است، این نتیجه حاصل شده است که تمام گونه‌ها باید مورد توجه قرار گیرند و به یک دیدگاه همه‌جانبه داشته باشیم و تنها یک گونه را مورد هدف قرار ندهیم و به دنبال کنترل جمعیت آنها نباشیم، بلکه اکوسیستم را مورد توجه قرار دهیم که در راستای حفاظت از آن تمام گونه‌ها حفظ و کنترل شوند.
وی با تاکید بر اینکه عموم مردم نسبت به برخی گونه‌ها همچون مار دیدگاه مثبتی ندارند، افزود: به نظر آنها مار گونه‌ای مضر است و نسبت به آن احساس تنفر و ترس دارند، اما ارزش اکوسیستمی آن بسیار بالا است، چرا که یکی از عوامل کنترل‌کننده جمعیت پستانداران و جوندگان کوچک همچون موش است، به‌طور مثال اگر این گونه از اکوسیستم حذف شود، یک انفجار جمعیت شدید میان پستانداران کوچک، جوندگان و دیگر گونه‌هایی که مار در کنترل جمعیت آنها نقش دارد، رخ می‌دهد و در این صورت آسیب شدیدی به اکوسیستم وارد می‌شود و تخریب بوته‌ها، درخت‌ها، درختچه‌ها و کاهش غذا برای گونه‌هایی که از این محصولات تغذیه می‌کنند را به همراه دارد.
سالاری ادامه داد: نسبت به هر گونه‌ای باید این دیدگاه را داشته باشیم که برای اکوسیستم ارزشمند هستند و باید مورد توجه قرار گیرند، بنابراین درست نیست که به طور مثال تمام توجه ما معطوف به گونه‌ای همچون یوزپلنگ باشد.
وی خاطرنشان کرد: گونه‌هایی که همچون یوزپلنگ مورد توجه واقع می‌شوند، به این دلیل است که ما این گونه‌ها را مورد توجه قرار می‌دهیم، بنابراین در کنار آنها از گونه‌های دیگر که کمتر مورد توجه واقع می‌شوند و به این صورت با کمک گونه‌های چتر آن اکوسیستم حفظ می‌شود، در این راستا می‌توانیم با فرهنگ‌سازی این دیدگاه را ایجاد کنیم که تمام گونه‌ها ارزش دارند و در اکوسیستم نقش مهمی دارند و با این آگاهی و آموزش‌ها در مسیر حفظ سایر گونه‌ها در طبیعت گام برداریم.
اهمیت توجه به حقوق حیوانات در چرخه طبیعت
سعید یوسف‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به لزوم رعایت حقوق حیوانات، گفت: طبیعت و انسان به گونه‌ای خاص به یکدیگر متصل هستند، بهتر است بگوییم تمام موجودات به محیط اطراف خود وابسته هستند و بر هم تأثیر می‌گذارند، با پیشرفت و تغییر کردن سبک زندگی انسان‌ها میزان این تأثیرات بیشتر شده است.
وی افزود: انسان‌ها بدون هیچ توجهی به زندگی خود ادامه می‌دهند و تصور می‌کنند که طبیعت برای همیشه همان‌گونه که باید باقی می‌ماند، اما سخت در اشتباه هستند، باید این نکته را یادآور شد که طبیعت به روند تکامل خود به سوی آینده پیش می‌رود.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال‌وبختیاری خاطرنشان کرد: در این میان انسان‌ها و دیگر موجودات هستند که آسیب‌هایی شدید و غیرقابل جبرانی متوجه آنها می‌شود و احترام حقوق حیوانات و توجه به سلامتی آنها در حقیقت کمک به سلامتی انسان است که در چرخه طبیعت همه به هم نیازمند هستند، بنابراین باید به دیگر موجودات توجه شود.
نظر شما