به گزارش خبرنگار ایمنا، شیوع کبد چرب به موازات همه‌گیر شدن چاقی به طور نگران کننده‌ای در دوران کودکی و بزرگسالی در حال افزایش بوده و این در حالی است که کبد چرب الکلی در پی مصرف طولانی الکل ایجاد می‌شود و کبد چرب غیرالکلی در زمینه سندرم متابولیک مثل چاقی، دیابت و چربی خون بالا فرد را مبتلا می‌کند.
کبد چرب یعنی رسوب چربی در کبد به میزانی که بیش از پنج تا ۱۰ درصد وزن کل آن را تشکیل می‌دهد، پیشرفت رسوب چربی در کبد ممکن است باعث ایجاد التهاب در سلول‌های کبدی و به دنبال آن به مرور باعث ایجاد فیبروز پیشرفته کبدی و سیروز شود.
کبد چرب در اکثر موارد علامتی ندارد و بیمارانی که غالباً به طور اتفاقی سونوگرافی شکم به دلایل دیگر انجام می‌دهند متوجه چرب بودن کبد خود می‌شوند و یا در طی بررسی علت افزایش آنزیم‌های کبدی، کبد چرب تشخیص داده می‌شود؛ کبد چرب در صورتی که علامت‌دار شود با نشانه‌هایی چون احساس کسالت و خستگی، تهوع و درد یا ناراحتی مبهم در سمت راست بالای شکم خود را نشان می‌دهد، در صورتی که کبد چرب باعث التهاب و آسیب پیش‌رونده کبد شود می‌تواند منجر به بیماری پیشرفته کبدی یا سیروز شود.
کبد چرب شایع‌ترین علت بیماری مزمن کبدی در کشورهای غربی به حساب می‌آید و شیوع آن بین ۱۰ تا بیش از ۴۰ درصد (به طور متوسط ۲۵ درصد) است.
شیوع ۷ درصدی کبد چرب در نوجوانان
سیدموید علویان، رئیس انجمن مطالعات کبدی ایران افزایش شیوع کبد چرب در کشور را وابسته به تغییر سبک زندگی دانست و اظهار کرد: بر اساس مطالعه‌ای که در مدارس راهنمایی کشور انجام شده، هفت درصد نوجوانان مبتلا به کبد چرب بودند؛ موضوعی که غیرقابل انتظار نبود؛ چراکه در کنار تغییر خورد و خوراک و روی آوردن به مصرف فست‌فودها، با کاهش فعالیت بدنی نیز مواجه هستیم.
وی افزود: بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی حدود دو میلیارد و ۴۰۰ هزار نفر در دنیا به نوعی با بیماری‌های کبدی درگیر هستند و این عدد بسیار قابل توجه است. پیش از این، مهم‌ترین بیماری کبدی، هپاتیت B و C بود که اکنون در دنیا رو به کاهش است؛ چون برای هپاتیت B واکسن و برای هپاتیت C درمان مؤثر وجود دارد و بشر به سمت کنترل و ریشه‌کنی این دو بیماری پیش رفته است چنانچه این روند کاهشی را در کشور خودمان هم مشاهده می‌کنیم.
رئیس انجمن مطالعات کبدی ایران تصریح کرد: شیوع هپاتیت B اکنون ۱.۲ درصد و هپاتیت C نیز ۰.۵ درصد است که این موضوع نیز مرهون توجه ویژه به درمان و واکسیناسیون است. در دوره‌ای ۵۰ درصد بیماران هموفیلی، ۲۰ درصد مبتلایان به تالاسمی و ۱۸ درصد کسانی که تحت دیالیز قرار می‌گرفتند به هپاتیت C مبتلا بودند، اما اکنون این بیماری در بسیاری از استان‌ها وجود ندارد و این مهم، نشان از مسئولیت‌پذیری و پذیرش یک واقعیت است. از طرفی شاید حدود ۳۰ سال قبل میزان بروز هپاتیت B در سیستان و بلوچستان بین شش تا هفت درصد بود اما امروزه این رقم به کمتر از سه درصد رسیده است.
وی با اشاره به افزایش شیوع بیماری کبد چرب گفت: ۴۰ درصد مردم به نحوی با بیماری کبد چرب مواجه هستند و این درحالی است که به درستی شناسایی و درمان نمی‌شوند.
علویان با تاکید بر اهمیت شناسایی بیماری‌های متابولیک و خود ایمنی کبد اضافه کرد: انجمن مطالعات کبدی ایران بر همه این بیماری‌های مرتبط هدف‌گذاری کرده است، بیماری‌های خود ایمنی کبدی بیشتر در زنان جوان دیده می‌شود.
وی افزود: بیماری‌های خود ایمنی کبد و کبد چرب به شدت رو به افزایش است و باید تلاش کنیم که این بیماری‌ها را شناسایی و درمان کنیم و در عین حال به موضوع پیشگیری هم توجه کنیم. تغییر سبک زندگی، تغییر رفتار جمعی، بی‌تحرکی، استرس‌ها، بیماری‌های عفونی نوپدید مانند کرونا سبب افزایش بیماری‌های خود ایمنی در جامعه شده است.
رئیس انجمن مطالعات کبدی ایران با اشاره به اینکه بروز بیماری کبد چرب در تمام سنین رخ می‌دهد، تصریح کرد: بر اساس مطالعه‌ای که در مدارس راهنمایی در کشور انجام شده است، هفت درصد نوجوانان مبتلا به کبد چرب بودند و البته این موضوع غیرقابل انتظاری نبود؛ زیرا فرزندان ما به جای توپ با تبلت بازی می‌کنند و در کنار تغییر خورد و خوراک و روی آوردن به مصرف فست‌فودها با کاهش فعالیت‌شان نیز مواجه هستیم.
وی درباره عوارض مصرف مشروبات الکلی بر کبد اظهار کرد: مشروبات الکلی یکی از علل مهم بیماری‌های کبدی است و باید در زمینه آموزش جامعه، ایجاد کلینیک‌های ترک اعتیاد الکل و آموزش‌های درست و خطرات مصرف الکل اقدامات صورت گیرد.
علویان با تاکید بر اینکه چیزی به عنوان «الکل بدون خطر» وجود ندارد، تصریح کرد: تمام الکل‌ها با هر درصدی مضر هستند. الکل می‌تواند عامل بروز سرطان کبد، سرطان پانکراس، سرطان لوزالمعده، سرطان حنجره و … باشد و در عین حال می‌تواند سبب بروز نارسایی کبدی نیز شود.
وی با اشاره به اینکه اکنون بیش از ۱۰ مرکز پیوند کبد در کشور وجود دارد، خاطرنشان کرد: تعداد پیوند کبد در کشور ما بیشترین تعداد در منطقه خاورمیانه را دارد، اما باید تلاش کنیم کار بیماران به پیوند نرسد. پیش از این، هپاتیت ویروسی شایع‌ترین علت پیوند کبد بود اما امروزه شایع‌ترین علت پیوند، کبد چرب است. پیوند کبد از فرد مرگ مغزی انجام می‌شود اما شرایط پیوند از فرد زنده هم وجود دارد.
سن شیوع کبد چرب پایین‌تر آمده است
پیش‌تر نیز بهزاد حاتمی، فوق تخصص بیماری‌های کبد و گوارش با اشاره به شیوع بالای کبد چرب در ایران اظهار کرد: این بیماری در کشور حتی از متوسط جهانی بالاتر است، بر اساس برخی آمار موجود شیوع کبد چرب در ایران حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد در جمعیت بالای ۱۸ سال است.
وی شایع‌ترین سن بروز کبد چرب را دهه چهارم و پنجم زندگی دانست و گفت: بیماری کبد چرب در مردان شایع‌تر است، اما در عین حال برخی مطالعات نیز شیوع بالاتر کبد چرب در زنان را گزارش کرده‌اند.
این فوق تخصص بیماری‌های کبد و گوارش بالغان ادامه داد: با توجه به سیر روزافزون شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان، به نظر می‌رسد که سن شیوع کبد چرب پایین‌تر آمده است و افزایش شیوع کبد چرب در کودکان زنگ خطری است که باید توجه جدی به آن معطوف داشت.
وی خاطرنشان کرد: پیروی از سبک غلط زندگی، کم تحرکی و استفاده روزافزون از تنقلات و غذاهای آماده پر کالری (فست فود) از عوامل مهم افزایش شیوع کبد چرب در کودکان و بزرگسالان است.
نظر شما