به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، معماری سبز واژه‌ای است که این روزها بسیار به گوش می‌رسد، با این وجود کمتر بر توسعه شهرهای آبی یا سبزآبی تمرکز می‌شود. مدیران در اغلب شهرهای جهان عزم خود را جزم کرده‌اند به منظور تحقق اهداف صفر کربن خود و افزایش پایداری، زیرساخت‌های سبز شهری را افزایش دهند و کمترین توجه خود را بر چرخه آب متمرکز کرده‌اند. این در حالی است که طراحان شهری برای تداوم پایداری باید عناصر طبیعی شامل منابع آب و زیرساخت‌های سبز را در کنار یکدیگر مورد توجه قرار دهند و شهرهایی سبز-آبی را به وجود بیاورند. نتیجه تحقیقات مختلف حاکی از آن است که در شهرهایی با زیرساخت‌های سبز-آبی مزایای پایداری به مراتب بیشتر از شهرهای میزبان معماری سبز است و ساکنان آن‌ها رفاه جسمی و روانی بیشتری را تجربه می‌کنند.
مفهوم شهرهای سبزآبی
شهرهای سبز-آبی بر مفهوم احیای چرخه آب طبیعت‌محور همراه با توسعه زیرساخت‌های سبز متمرکز است که به دنبال مدیریت بهتر آب همزمان با توسعه فضاها و سازه‌های پایدار در مناطق اعمال می‌شود. این مفهوم نتیجه تلفیق و حفظ ارزش‌های هیدرولوژیکی و اکولوژیکی چشم‌اندازهای شهری است که همزمان با اعمال اقداماتی برای افزایش تاب‌آوری مناطق در مقابل بحران‌هایی نظیر وقوع سیل انجام می‌شود. در واقع شهر سبز-آبی بر اساس چرخه آب طبیعی و به منظور ایجاد شهری پایدار و سازگار با محیط زیست طراحی می‌شود و احتمال وقوع سیل در آن بسیار پایین است. به عبارت دیگر، بخش آبی طراحی به مدیریت آب شهری از طریق توسعه سیستم‌های زهکشی آب پایدار، ذخیره منابع آبی، جمع‌آوری منابع آب طبیعی (به عنوان مثال باران و برف) و جذب رسوبات اشاره دارد که به افزایش تاب‌آوری مناطق در مقابل سیل منجر می‌شود. جمع‌آوری آب باران کاهش هدررفت آب را در پی دارد و به کاهش آلودگی آب منجر می‌شود، ضمن این‌که آب لازم را برای مصارف روزمره تأمین می‌کند.
از سوی دیگر، جنبه «سبز» شهرهای سبز-آبی به توسعه زیرساخت‌های سبز برای افزایش تنوع زیستی، کاهش وجود گازهای آلاینده در هوا، ایجاد سایه برای خنک‌سازی شهرها و زیبایی آن‌ها اشاره دارد.
تاریخچه پیدایش شهرهای سبزآبی
اصطلاح «شهرهای سبز-آبی» برای اولین بار توسط گروهی از محققان دانشگاه ناتینگهام در انگلستان و پس از انجام پروژه‌ای سه‌ساله (از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶) برای بررسی فضاهای سبز و آبی ۹ شهر بریتانیایی شکل گرفت. محققان این پروژه را برای یافتن راه‌حل‌هایی به منظور مقابله با وقوع سیل‌های در حال افزایش در کشور اجرا و بر اهمیت وجود فضاهای آبی و زیرساخت‌های سبز تمرکز کردند. آن‌ها در نهایت به این نتیجه رسیدند که شهرهای سبز-آبی بیشترین مقاومت را در مقابل وقوع سیل دارند، ضمن این‌که سطح انتشار کربن در آن‌ها نیز پایین است که این امر به سهم خود در کاهش اثرات جزایر گرمایی به عنوان عامل مهم مؤثر بر وقوع سیل نقش مهمی ایفا می‌کند.
مزایای وجود فضاهای سبزآبی در شهرها
امروزه مدیران در بسیاری از شهرهای جهان در تلاش هستند از طریق توسعه فضاهای سبز و آبی در مناطق خود مزایای بی‌شمار آن نظیر بهبود کیفیت هوا، کاهش وقوع سیل، به حداقل رسیدن اثرات جزایر گرمایی و رفاه را برای شهر و شهروندان به ارمغان بیاورند. به عنوان مثال، لندن در انگلستان، نیویورک و لس‌آنجلس در ایالات متحده آمریکا، سنگاپور، برلین در آلمان و آمستردام در هلند استراتژی‌هایی را برای توسعه مناطق سبز-آبی اجرا کرده‌اند.
برنامه‌ریزان لس‌آنجلس در سال ۲۰۱۶ از طریق توسعه زیرساخت‌های سبز-آبی بر افزایش تاب‌آوری آب شهری تمرکز کردند به این امید که بهبود کیفیت زندگی را برای نسل‌های امروز و آینده به ارمغان بیاورند.
در هلند، جنبشی تحت عنوان «چالش آب هلند» آغاز شده است که دانشجویان را در منطقه آسیا-اقیانوسیه به ارائه رویکردهای خلاق در زمینه احیای فضاهای آبی در مناطق خود دعوت می‌کند. این جنبش به دنبال چالش‌های آب هلند نظیر بالا رفتن سطح دریاها، افزایش دمای هوا و کمبود دسترسی به آب سالم شکل گرفته است و ایده‌های مطلوب ارائه شده برای حل آن می‌تواند به عنوان الگویی برای حل بحران آب جهانی و مقابله با وقوع سیل عمل کند. امروزه مدیران در شهرهای مختلف استرالیا، چین، سنگاپور، اندونزی و میانمار نیز چالش‌هایی مشابه با هلند آغاز کرده‌اند و امیدوار هستند از طریق دعوت خلاقان به ارائه استراتژی‌های خود زیرساخت‌های سبز-آبی را در شهرها افزایش دهند و از این طریق به مبارزه با سیل بپردازند.
توسعه فضاهای سبز-آبی در کنار تمام مزایای خود، بیشترین تأثیر را در کاهش وقوع سیل به دنبال دارد که در ادامه به معرفی دو شهر جهان با موفق‌ترین پروژه‌های مربوطه می‌پردازیم.
برلین، پیشگیری از وقوع سیل فعال
برنامه‌ریزان برلین، پایتخت آلمان، به منظور پیشگیری از وقوع سیل فعال در کنار سبزسازی زیرساخت‌های شهری در تلاش هستند همواره بر فضاهای آبی شهر بیفزایند. ایجاد آبگیرها و کانال‌های متعدد در سراسر شهر توانسته است علاوه بر حفظ محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی، بخش اعظم آب باران را در خود جمع و از این طریق به کاهش دمای هوا و حفظ رطوبت محیط کمک کند. علاوه بر این، برنامه‌ریزان به توسعه زیرساخت‌هایی بر بام خانه‌ها پرداخته‌اند که آب باران ذخیره شده در خود را به بسترهای اصلی آب هدایت می‌کند و آن را برای مصارف دیگر مانند آبیاری فضاهای سبز شهری مورد استفاده قرار می‌دهد. ظرفیت این انبارهای آبی به حدی زیاد است که حتی هنگام بارش شدید باران نیز هیچ آبی در معابر شهری جریان پیدا نمی‌کند و همین امر احتمال وقوع سیل را در شهر به حداقل رسانده است.
توسعه فضاهای سبز از دیگر تدابیر آلمان برای جلوگیری از وقوع سیل به حساب می‌آید که از طریق جذب آب باران به خاک گیاهان و درختان و همچنین کاهش انتشار کربن که می‌تواند تغییرات اقلیمی را به عنوان عامل اصلی وقوع سیل، محقق می‌شود.
لندن، افزایش مقاومت در مقابل تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی مهم‌ترین بحران امروز شهرهای بریتانیایی به‌شمار می‌رود که همواره در حال افزایش است و وقوع رویدادهای مختلف مانند سیل، تشدید اثرات گرمایی و حتی خشکسالی را به دنبال دارد.
توسعه مرکز تالاب لندن که بیش از ۴۲ هکتار از شهر را فرا گرفته، یکی از اثربخش‌ترین اقدامات مدیران شهر بوده که کاهش چشمگیر اثرات جزایر گرمایی، توسعه بسترهایی برای پرندگان و بهبود تنوع زیستی را به دنبال داشته است. علاوه بر این، برنامه‌ریزان همواره تلاش کرده‌اند بر بسترهای آبی شهر بیفزایند تا علاوه بر ایجاد فضاهایی برای گرد هم آمدن مردم در محیط‌هایی بسیار پرشور و ایجاد چشم‌اندازهای زیبای شهری، به کاهش احتمال وقوع سیل کمک کنند.
توسعه زیرساخت‌های سبز از دیگر اقدامات موفق مدیران لندن برای کاهش وقوع سیل و افزایش کیفیت زندگی شهروندان بوده که در قالب ایجاد سازه‌های پایدار و فضاهای سبز اجرا شده است.
نظر شما