به گزارش خبرنگار ایمنا، به پایان ماه صفر و دو ماه عزاداری بر سید و سالار شهیدان رسیدیم و گوشه گوشه ایران اسلامی، مراسم و آئین‌های مختلفی که بسیاری از آن‌ها سنت‌های دیرینه نیاکان ما هستند توسط بزرگان شهر و محله با یاری جوانان و نوجوانان حسینی برپا داشته می‌شود.
همزمان با برپایی سنت طبخ آش نذری در سراسر کشور و در سطح شهرستان نائین در روزهای پایانی ماه صفر، بزرگترین آش نذری استان اصفهان در شهر نائین در جوار قلعه تاریخی نارین قلعه نائین و امامزاده حیدر و حسن (ع) به مقدار ۳۵ تن طبخ شد.
این سنت ۴۰ ساله که به اعتقاد اهالی منطقه یکی از بزرگترین طبخ آش نذری کشور نیز به شمار می‌رود با کمک مردم و خیران نایینی در صحن امامزاده حیدر و حسن (ع) نائین برپا می‌شود، اما جای خالی این آئین در میان آثار ناملموس کشور وجود دارد.
آش چهل دیگ؛ آئینی ۴۰ ساله
علی نایبی، مسئول طبخ آش چهل دیگ در خصوص طبخ آش چهل دیگ و این سنت ۴۰ ساله در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: ۴۰ سال است که در جوار امامزاده حیدر و امامزاده حسن (ع) نائین آش چهل دیگ طبخ می‌شود و این آئین از ابتدا با هفت دیگ شروع و به اکنون به ۸۰ دیگ رسیده است.
وی با بیان اینکه هزینه طبخ این آش حدود ۷۰۰ میلیون تومان است و این مقدار آش برای توزیع بین بیش از ۲۰ هزار نفر کافی است، گفت: یک تن گوشت، یک و نیم تن گندم، ۸۰۰ کیلوگرم حبوبات و پیاز و ۲۰۰ کیلوگرم برنج نیم دانه از مواد اولیه آش چهل دیگ است که با چوپ‌های بسیار از روستاهای اطراف شهرستان نائین که حدود ۱۰ روز زودتر جمع‌آوری و جابه‌جا می‌شود به صورت ذغالی و هیزمی پخت می‌شود.
مسئول طبخ آش چهل دیگ افزود: در شب نهایی پخت آش چهل دیگ، بیش از دو هزار نفر از مردم از جای جای ایران اسلامی در پخت این آش سهیم هستند و در شب هم زدن این آش، شاهد حضور مردم استان‌های مختلف کشور مانند اصفهان، تهران، یزد، قم و دیگر شهرها و استان‌های کشور هستیم و رفع گرفتاری‌ها و برآورده کردن حاجات مردم هنگام هم زدن آش هرساله باعث پرشور برگزار شدن این آئین می‌شود.
وی اضافه کرد: از ابتدا این آئین با هفت دیگ شروع شده که به مرور زمان و افزایش نذورات مردمی و افزایش دیگ‌ها، در برهه تعداد دیگ‌ها به ۴۰ دیگ می‌رسد و چندسالی این آش نذری با تعداد ۴۰ دیگ طبخ می‌شده و از این رو به چهل دیگ معروف شد، اما در ادامه زمانی که این مقدار آش برای توزیع میان مردم شهرستان نائین کافی نبود، تعداد دیگ‌ها افزایش یافت تاکنون که به ۸۰ دیگ رسیده است.
نایبی با بیان اینکه مردم نذورات خود را در ۱۰ روز منتهی به طبخ آش به امامزاده حیدر و حسن (ع) اهدا می‌کنند، بیان کرد: همزمان با جمع آوری چوب مورد نیاز برای برپایی این آئین از روستاهای شهرستان به دلیل برپایی سنت دیرینه پخت آش با چوب و هیزم و تداوم کیفیت آش با پخت ذغالی، مواد اولیه نیز در همین بازه تهیه می‌شود اما گوشت مورد نیاز در دو روز منتهی به طبخ آش تهیه می‌شود.
وی افزود: این نوع آش از نوع آش حلیم گندم است که گندم مورد نیاز از ۱۰ روز پیش از طبخ توسط بانوان نایینی پاک و آسیاب می‌شود اما در دو سال اخیر مقداری برنج نیم دانه نیز در آش استفاده می‌شود که برخی این آش را به نوع آش شله مشهدی نیز می‌شناسند.
مسئول طبخ آش چهل دیگ با اشاره به تداوم این آئین سنتی در شهر نائین ابراز داشت: آرزو دارم که این آئین سنتی در شهر نائین ادامه یابد اما اینجانب به دلیل کهولت سن و قرارگیری در سن ۷۳ سالگی توان پخت این آش را ندارم اما جوانانی که پای کار این برنامه بوده‌اند می‌توانند این آئین دیرینه را تداوم بخشند.
پیگیری‌هایی برای ثبت ملی این آئین انجام شده است
الهام آزاد، نماینده مردم شهرستان‌های نائین و خوروبیابانک در مجلس شورای اسلامی در گفتکو با خبرنگار ایمنا مبنی بر ثبت ملی شدن این آئین سنتی به عنوان بزرگترین آش نذری استان اصفهان، خاطرنشان کرد: بزرگترین آش نذری استان اصفهان طبق سنت دیرینه چهل ساله شهر نائین به همت هیئت امنای امامزاده حیدر و حسن (ع)، مردم و جوانان شهرستان نائین در روزهای آخر ماه صفر پخت می‌شود.
وی افزود: پیگیری‌هایی در جهت ثبت ملی این حرکت خوب و بزرگ معنوی که به همت گروه‌های مردمی صورت گرفته، انجام شده است و منتظر اقدامات نهایی هستیم تا طبخ بزرگترین آش نذری استان اصفهان در شهر نائین در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت ملی برسد.
نماینده مردم شهرستان‌های نائین و خوروبیابانک در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اما با این وجود هنوز جای خالی این آئین در میان آثار ناملموس کشور به عنوان بزرگترین آش نذری استان اصفهان در شهر نائین و بعضاً به اعتقاد اهالی به عنوان یکی از بزرگترین آش‌های نذری کشور احساس می‌شود و نیاز است با جدیت بیشتری این مهم از سوی مسئولان و مجموعه مردمی برپا کننده پیگیری شود.
افزون بر ۴۰ تن آش نذری در روزهای پایانی ماه صفر طبخ می‌شود
محمود مدنیان، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان نائین نیز در ادامه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: پس از انقلاب اسلامی مردم شهرستان نائین به صورت خودجوش در روزهای آخر ماه صفر علاوه بر عزاداری، بیشتر به سمت پخت آش نذری برای عزاداری سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام روی آورده‌اند.
وی ادامه داد: افراد درصدد هستند به اشکال مختلف ارادت خود را به خاندان اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) نشان دهند که یکی از این راه‌ها نذر کردن و نذری دادن است که با توجه به پایان دو ماه عزاداری مردم، این نذر در قالب آش نذری در شهرستان نائین بسیار رواج یافته است.
رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان نائین با اشاره به اینکه افزون بر ۴۰ هزار کیلوگرم آش نذری در این ایام در شهرستان نائین پخت می‌شود، افزود: علاوه بر آش امامزاده حیدر و حسن (ع) با عنوان آش چهل دیگ، در روزهای پایانی ماه صفر شاهد پخت آش در محله پشت کوه محمدیه، پادرخت محمدیه، شیخ زین الدین محمدیه، قدمگاه بافران و دیگر نقاط شهرستان نائین بوده‌ایم.
مدنیان با اشاره به توزیع این آش‌های نذری میان فقرا و نیازمندان، تصریح کرد: این مقدار آش علاوه بر اینکه بین مردم شهرها و روستاهای نائین توزیع می‌شود همچنین برای مراکز خیریه، برخی فقرا و نیازمندان محلات و سازمان‌های مردم نهاد نیز ارسال می‌شود.
وی افزود: در خصوص ثبت ملی شدن این آئین سنتی ۴۰ ساله در شهر نائین، در چند سال گذشته گزارش‌های مورد نیاز از طبخ این آش نذری در شهر نائین به میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان ارسال شده است اما مورد تأیید نبوده و ما هنوز نیز تلاش می‌کنیم با جدیت بسیار و گزارشات پی در پی این آئین در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت شود.
نظر شما