به گزارش ایمنا، امروز _سه‌شنبه چهاردهم شهریورماه _ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان ایران‌زمین است.
زادروز محمدعلی مینابی‌بندرعباسی
محمدعلی مینابی بندرعباسی، (زاده چهاردهم شهریور ۱۲۵۳ بغداد - درگذشته چهاردهم مرداد ۱۳۲۰ بندرعباس) شاعر، نویسنده و مورخ
وی ملقب به سدیدالسلطنه و متخلص به عاری و معروف به سدیدالسلطنه کبابی، شاعر، نویسنده و مورخ، در سال‌های آخر دوره قاجار و آغاز دوره پهلوی بود. پدرش احمدخان سرتیپ معروف به احمدخان کبابی از رجال عصر قاجار بود. او پس از تحصیلات مقدمات در بوشهر و فراگیری شعر و عروض نزد ملاحسن کبگانی و تاریخ و جغرافیا نزد جمال‌الدین اسدآبادی و لغت انگلیسی در مدرسه انگلیسی‌ها، در بوشهر وارد خدمات دولتی شد و بیشتر خدماتش را در نواحی بندرعباس و بندرلنگه و دیگر نواحی خلیج‌فارس به‌مشاغل گوناگون گذرانید. وی در کنار خدمات دولتی به امر تألیف و تحقیق نیز اشتغال داشت. سدیدالسلطنه در ۷۳ سالگی درگذشت و در گورستان قدیمی بندرعباس به‌خاک سپرده شد.
آثار:
از وی آثاری به ویژه درباره خلیج‌فارس، و جزایر و بنادر و ساکنین اطراف آن برجای مانده است.
مفاتیح الادب فی‌تواریخ العرب
خلاصه فارسنامه ناصری
برهان سدید درباره مسقط‌المناس فی‌احوال الغوص و الغواص که با نام صید مروارید در سال ۱۳۰۸ در تهران منتشر شد.
احوال اهرم و تنگستان
شقایق‌النعمان در احوال مسقط و عمان
احوال طایفه قشقایی
احوال لنگه و شیوخ آن
تاریخ مسقط و عمان، بحرین و قطر و روابط آنها با ایران
جزوه ۱۲۵ اصطلاح کشتی که آن را احمد اقتداری در سال ۱۳۴۲ در مجله فرهنگ ایران زمین منتشر کرد.
تذکره شوشنامه اثر دیگری از سدید السلطنه کبابی است که نسخه خطی آن در کتابخانه دانشگاه تهران موجود است.
آثار چاپ شده به کوشش احمد اقتداری
اعلام‌الناس فی‌احوال بندرعباس در جغرافیای تاریخی بندرعباس و جزایر خلیج فارس _که مؤلف شرح حال خود را نیز در آن نگاشته است_ به کوشش علی ستایش، تصحیح و مقدمه و فهارس از احمد اقتداری
مغاص الئآلی و منار اللیالی در تاریخ رخدادهای خلیج فارس "این کتاب در پیرامون سرزمین‌های شمال خلیج‌فارس و دریای عمان، صد سال پیش، توسط احمد اقتداری در سال ۱۳۷۱ به‌چاپ رسیده‌است.
رساله اوزان چو درباره خرید و فروش مروارید و اصطلاحات آن.
التدقیق فی سیرالطریق که سفرنامه است.
دکتر اقتداری همچنین خاطرات سدیدالسلطنه را هم تصحیح کرده و به‌چاپ رسانده است.
سالروز درگذشت فرهنگ مهرپرور
فرهنگ مهرپرور، (زاده یازدهم اسفند ۱۳۲۴ تهران - درگذشته چهاردهم شهریور ۱۳۷۳ تهران) بازیگر تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون
وی که لیسانس زبان فرانسه داشت، برای گذراندن دوره تئاتر به‌فرانسه رفت و پس از بازگشت، در برنامه‌های مختلف تلویزیونی به اجرای نقش پرداخت که موفق‌ترین آنها برنامه «بچه‌ها، بچه‌ها» بود. وی در قطعات نمایشی «اورنگ و مهرنگ» نقش مهرنگ را بازی می‌کرد.
مهرپرور در سال ۱۳۵۲ به استخدام رادیو درآمد که تا پایان زندگی او ادامه داشت. مهم‌ترین برنامه رادیویی‌اش در این سال‌ها، برنامه «صبح جمعه با شما» بود. که به جز کارگردانی، شخصیت‌های متفاوتی را مانند، داوود کلک و پسر آمیزعبدالطمع را اجرا می‌کرد.
وی به همراه دوست قدیمی‌اش منوچهر آذری، برنامه‌های متعدد رادیویی و تلویزیونی را بازی می‌کرد.
مهرپرور در سینما نیز فعالیت داشت. فیلم‌هایی که وی در آنها ایفای نقش کرده است:
«صعود» (۱۳۶۶)
«آخرین‌لحظه» (۱۳۶۷)
«هی‌جو» (۱۳۶۷)
«دزد عروسک‌ها» (۱۳۶۸)
«عبور از غبار» (۱۳۶۸)
«سفر جادویی» (۱۳۶۹)
«آتش پنهان» (۱۳۶۹)
مجموعه‌ها و نمایش‌های تلویزیونی
که در آنها ظاهر شده است:
«هزار دستان» (۶۶ - ۱۳۵۸)
«هزاربرگ و هزار رنگ» (۱۳۶۷)
"شتر و پنبه‌دانه"
(از مجموعه مش‌خیراله)» (۱۳۷۱)
«همسایه‌های روبرو» (۱۳۷۲)
«لبخند نوروزی» (۱۳۷۲)
لبنان عشق من (۱۳۷۴)
فرهنگ مهرپرور در ۴۹ سالگی درگذشت و در قطعه ۷۰ بهشت‌زهرا به‌خاک سپرده شد.
سالروز درگذشت حسن نیرزاده نوری
حسن نوری، (زاده یکم مهر ۱۳۰۹ تهران - درگذشته چهاردهم شهریور ۱۳۶۲ شهرری) آموزگار مبتکر
وی که فرزند غلامحسین نیرزاده سردبیر روزنامه غربال بود، در سال ۱۳۳۲ آموزگاری را آغاز کرد و پس از آشنایی با جعفر بهشتی شیرازی و علامه کرباسچیان در مدارس نیکان و علوی مشغول تدریس شد.
نوری که پس از مشاهده سختگیری‌های آموزگاران تصمیم گرفته بود معلم شود، همواره با صدای گرم و نگاه مهربان در کلاس حاضر می‌شد و با استفاده از مهارت‌های بازیگری تدریس می‌کرد. وی پس از مطالعه روش باغچه‌بان، روشی نوین برای تدریس الفبا ابداع کرد.
در سال‌های اول انقلاب ۵۷ کلاس درس وی با نام «بروبچه‌های پشت پنجره» در برنامه کودک شبکه یک سیما پخش می‌شد و طرفداران بسیاری داشت. برنامه‌ای که مخاطبان باسواد و بزرگسال را هم شیفته خود کرده بود.
سالروز درگذشت آی‌محمد یوسفی
آی‌محمد یوسفی، (زاده سال ۱۳۱۰ درگز - درگذشته چهاردهم شهریور ۱۳۹۸) خواننده ترکمن و نوازنده دوتار
وی شاگرد اولیاقلی یگانه و از «قدیمی‌ترین نوازنده و اصیل‌ترین نوازنده بخشی» در سبک شهرستان درگز بود.
یوسفی، از معدود نوازندگانی بود که با تار ابریشم می‌نواخت که صدایی بم‌تر از دوتار سیمی دارد و رنگ و صوت آن متفاوت است.
وی بیش از ۶۰ سال به شیوه بخشی‌های شمال خراسان می‌خواند و دوتار می‌نواخت و در زمینه داستان‌سرایی و نقل افسانه‌ها و آئین‌های قومی و منطقه‌ای فعالیت داشت. فرزندانش فردین، مجتبی، عارف و سعید طهرانی‌زاده و امیرپاشا آذری از شاگردان او هستند.
وی چند بار به عنوان کشاورز نمونه انتخاب شد و در کنار مزرعه هم فراوان ساز می‌زد. البته باغ بزرگی داشت که انواع میوه در آن بود و همیشه مردم و همچنین دوستان برای شنیدن ساز دوتارش به باغش می‌رفتند و گاهی در روزهای تعطیل مردم تا ۴۸ ساعت در باغش می‌ماندند.
یوسفی، در مشاعره نیز بسیار قوی بود و اشعار فردوسی و خیام و… را از حفظ داشت و اگر ۱۰ نفر تحصیل‌کرده با او به مشاعره می‌نشستند، او همه را حریف بود. آی‌محمد گنجینه شعر بزرگی در سینه و ذهنش داشت.
زادروز بدیع‌الزمان فروزانفر
(زاده چهاردهم شهریور ۱۲۸۳ بُشرویه - درگذشته شانزدهم اردیبهشت ۱۳۴۹ تهران) استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی
وی از استادان ادبِ حوزه خراسان، ادیب نیشابوری و ادیب پیشاوری بهره برد و در سال ۱۳۰۰ تحصیلاتش را در مدرسه سپهسالار تهران ادامه داد. سپس به تدریس پرداخت و در سال ۱۳۰۵ معلم دارالفنون و دارالمعلمین عالی شد و در سال ۱۳۱۳ به‌معاونت دانشکده معقول و منقول "الهیات" دانشگاه تهران منصوب شد.
در سال ۱۳۱۴ هیئت ممیزه دانشگاه تهران، مرکب از نصراله تقوی، علی‌اکبر دهخدا و ولی‌اله نصر، تألیف ارزنده‌اش به‌نام تحقیق در زندگانی مولانا جلال‌الدین بلخی را ارزیابی و به وی گواهی‌نامه دکتری اعطا کرد. به استناد این گواهی‌نامه در همان سال استاد دانشسرای عالی و دانشکده‌های ادبیات و معقول و منقولِ دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۲۳ بر اساس رأی شورای استادان به ریاست دانشکده معقول و منقول برگزیده شد و تا سال ۱۳۴۶ در این سِمَت باقی بود. از ابتدای تأسیس دوره دکتریِ ادبیات فارسی در دانشگاه تهران تدریس در دوره دکتری را به‌عهده گرفت و برنامه این دوره را پایه‌گذاری کرد.
فروزانفر استادِ راهنمای جمعی از دانشجویان مبرّز دوره دکتری در دانشکده‌های ادبیات و الهیات بود که اغلبِ آنان استادان برجسته ادب پارسی و مطالعات فرهنگ ایران شدند که از آن جمله ناتل خانلری، ذبیح‌اله صفا، حمیدی شیرازی، عبدالحسین زرین‌کوب، غلامحسین یوسفی، محمدامین ریاحی، محمد دبیرسیاقی، شفیعی‌کدکنی، سیمین دانشور، ضیاالدین سجادی، جلال متینی، صادق گوهرین، منوچهر ستوده، منوچهر مرتضوی و بسیاری دیگر هستند.
در سال ۱۳۴۶ از استادی دانشگاه بازنشسته شد، همکاری‌اش را در تدریس در دوره دکتری ادبیات فارسی تا روزهای پایانی زندگی ادامه داد. در همین زمان، عضویت مجلس سنا را یافت و مدتی نیز ریاست کتابخانه سلطنتی را نیز به‌عهده گرفت.
استاد بدیع‌الزمان فروزانفر در ۶۶ سالگی درگذشت و در آرامستان باغ طوطی شهرری به‌خاک سپرده شد.
نظر شما