به گزارش خبرنگار ایمنا، دوران هشت سال دفاع مقدس، بخش مهمی از هویت تاریخ کشور ما را نشان می‌دهد که علاوه بر بعد نظامی، ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی نیز در درون خود داشته و باید ارزش‌های این دوران حماسه‌ساز حفظ شود تا به نسل آینده هم برسد.
آنهایی که آن روزها را ندیده‌اند یا به یاد ندارند که در آن روزگار چه بر سر این ملت آمده است، امروز به دنبال تاریخی ملموس‌تر از دفاع مقدس می‌گردند، تاریخی که روایت آن در کتاب‌ها، تلویزیون و سینما هنوز نتوانسته به خوبی فرهنگ ایثار و شهادت را به درستی منتقل کنند.
باغ موزه‌های دفاع مقدس، بهترین فضاها برای ارائه روایت‌های متفاوت و ملموس‌تر از آن سال‌های حماسه و یادگاری از دوران تجاوز دشمن به خاک ایران است، تجاوزی که با سلحشوری و رشادت بهترین فرزندان این آب و خاک ناکام ماند.
هنوز ۱۰ سالی از پایان جنگ تحمیلی نگذشته بود که ساخت این باغ موزه‌ها به همت بخش‌های درگیر در دفاع مقدس در دستور کار قرار گرفت تا میراث گران‌سنگ آن دوران را از یک سو بازسازی و نگهداری کنند و از سوی دیگر همان حال و هوا و روحیات جهادی را به جوانانی که فضای آن دوران را درک نکرده‌اند، منتقل سازند.
باغ موزه‌ها امروزه زبان گویای آنچه هستند که در طول سال‌های دفاع مقدس بر این ملت و این کشور رفته است، دیدن بسیاری از تجهیزات اولیه در دفاع از این مرزو بوم آنچه را که در نگاه اول به اذهان متبادر می‌سازد، فقط همت والا و ایثار و از خودگذشتگی است و با بازدید از این باغ موزه‌ها فرهنگ ایثار، از خودگذشتگی و فرهنگ مقاومت جهانی می‌شود.
تفاوت روایت جنگ در موزه‌های دفاع مقدس و راهیان نور
موزه‌های دفاع مقدس و اردوهای راهیان نور هر دو از ابزارها و راه‌های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هستند که در آنها روایت‌هایی از جنگ هشت ساله ارائه می‌شود که البته شیوه ارائه آن با تفاوت‌هایی همراه است، در راهیان نور، روایتی که از جنگ ارائه می‌شود، روایتی احساسی و حماسی است، بازدیدکنندگان نیز بیشتر با هدف زیارت و حس و حال معنوی آن به مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس سفر می‌کنند، اما در موزه‌ها، روایت جنگ غیراحساسی و سیاسی – تاریخی است، اگرچه تلاش شده است که معنویت نیز در موزه‌ها وجود داشته باشد.
تفاوت دیگر موزه‌ها با راهیان نور بهره‌گیری واقعی و مجازی (نمایشی و تجسمی) از فضاهای فیزیکی دفاع مقدس است؛ در راهیان نور مخاطب با صحنه نبرد و عملیات‌ها و فضاهای فیزیکی دفاع مقدس همچون سنگر به صورت واقعی روبه‌رو می‌شود، اما در موزه‌ها، همه چیز بازسازی شده و نمایشی است، البته بسیاری از تجهیزات جنگی را که در موزه‌ها نگهداری می‌شود، در هیچ جای دیگری حتی در یادمان‌های راهیان نور نیز نمی‌توان پیدا کرد.
باغ موزه دفاع مقدس کرمان؛ نخستین موزه دفاع مقدس کشور
نخستین موزه دفاع مقدس کشور به بهانه برگزاری کنگره سرداران و هشت هزار شهید استان‌های کرمان و سیستان‌وبلوچستان در زمینی به مساحت تقریبی چهار هکتار و زیربنای دو هزار و ۵۵۰ متر ساخته شده است.
باغ موزه دفاع مقدس کرمان، در ابتدای بلوار شهید عباسپور و در جوار مصلی بزرگ امام علی (ع) قرار دارد، ساخت این موزه ۲۶ سال پیش با تدبیر شهید سپهبد قاسم سلیمانی که در آن زمان فرماندهی لشکر ۴۱ ثارالله کرمان را به عهده داشت، آغاز شد و پس از ۱۱ ماه کار مداوم ساخته شد و مصادف با سالروز فتح خرمشهر (روز ملی مقاومت) در سوم خردادماه سال ۱۳۷۷ به بهره‌برداری رسید.
این موزه در ساختمانی سه طبقه ساخته شده که گنبدی به شکل لاله با چهار گلبرگ دارد و در ساخت آن از بادگیرهای شهرهای کویری و معماری سنتی در کنار معماری مدرن الهام گرفته شده که از دو بخش مجزای فضای بسته و باز تشکیل شده است.
در قسمت ورودی ساختمان موزه هشت ستون به نشانه هشت سال جنگ تحمیلی به چشم می‌خورد و آثار در هشت تالار به نام‌های شقایق، آزادی، شهدا، پیروزی، نور، بصیرت و عبرت به نمایش عموم در آمده و در هر کدام از تالارهای موزه به بخشی از وقایع جنگ پرداخته شده است.
فضای باز موزه نیز از سه قسمت تشکیل شده که در بدو ورود به موزه از پارک شهدا عبور می‌کنید در ورودی موزه مقبره هشت شهید گمنام دوران دفاع مقدس و تندیس ۱۷ سردار شهید استان کرمان در آن دیده می‌شود.
موزه دفاع مقدس و مقاومت تهران، بزرگترین باغ موزه دفاع مقدس در کشور
موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که تا چند سال پیش با عنوان باغ موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت شناخته می‌شد، یکی از بزرگترین موزه‌های جنگ در جهان است، این موزه در تپه‌های عباس‌آباد تهران و در همسایگی باغ کتاب، باغ هنر و پارک‌های طالقانی و آب و آتش قرار دارد.
طراحی و ساخت باغ موزه دفاع مقدس تهران در دوران شهرداری محمدباقر قالیباف انجام گرفت و در همان دوران نیز افتتاح شد، موزه دفاع مقدس تهران پس از موزه‌های دفاع مقدس کرمان، همدان و خرمشهر چهارمین موزه جنگی بود که در کشور به بهره‌برداری رسید.
مهم‌ترین بخش موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، بخش سالنی و یا تالارهای موزه است که در این تالارها، جنگ ایران و عراق و دفاع مردم ایران روایت می‌شود، موزه در ابتدای شکل‌گیری با تالارهای اندکی آغاز به کار کرد، اما به تدریج هم به تعداد تالارها افزوده شد و هم تغییراتی در شکل تالارها و محتواهای آن، داده شد.
در تالارهای موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به تمامی ابعاد دفاع مقدس از جمله تحولات پیش از آغاز جنگ و پیش از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و عراق، چگونگی آغاز جنگ تحمیلی، عملیات‌های دفاع مقدس، مقطع پایان جنگ، نقش اقشار مختلف مردم در دفاع مقدس، نقش امام و رهبر انقلاب در دفاع مقدس، نقش سازمان‌های جهانی و کشورهای مختلف در جنگ تحمیلی، حماسه و معنویت، جنگ شهرها و جنگ نفتکش‌ها، بمباران‌های هوایی و شیمیایی، حملات موشکی، آثار جنگ بر زندگی مردم، آزادگان و جانبازان، شهدای برجسته جنگ، تجهیزات جنگی و دستاوردهای ملی و دفاعی دفاع مقدس پرداخته شده و تلاش شده با استفاده از هنرهای نمایشی، تجسمی و دیجیتالی به نمایش گذاشتن تجهیزات و بازسازی برخی صحنه‌ها و اماکن، تمام این موضوعات روایت شود.
راه‌اندازی ۳۷ موزه دفاع مقدس در کشور تا سال ۱۴۰۴
سردار بهمن کارگر، رئیس بنیاد حفظ آثارونشر ارزش‌های دفاع مقدس، هجدهم مردادماه سال جاری در نشست شورای هماهنگی حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خراسان‌جنوبی از بهره‌برداری از ۲۴ باغ موزه دفاع مقدس در کشور خبر داد.
به گفته وی قرار است تا پایان سال ۱۴۰۴ کار ساخت و تکمیل تمام موزه‌های دفاع مقدس در کشور به اتمام و این تعداد به ۳۷ موزه برسد تا تمام استان‌های کشور حداقل از یک باغ موزه برخوردار باشند.
مأموریت موزه‌های استانی که به عنوان «موزه و مرکز فرهنگی دفاع مقدس» شناخته می‌شود، استانی و در واقع نقش مردم و یگان‌های نظامی آن استان را در دفاع مقدس به نمایش گذاشته است اما موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مأموریت ملی دارد، موزه دفاع مقدس تهران از ابتدای شکل‌گیری علاوه بر بازدیدکنندگان داخلی، میزبان میهمانان و گروه‌های خارجی نیز بوده است، اساساً یکی از نقش‌ها و کارکردهای موزه‌های جنگ در کشورهای مختلف همچون موزه جنگ مسکو، معرفی مقاومت و پیروزی‌های مردم آن سرزمین به ملل دیگر است، از این رو موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که یک موزه ملی است، یک مأموریت بین‌المللی هم پیدا کرده و آن معرفی حماسه و پیروزی ایرانیان به میهمانان خارجی است.
به گزارش ایمنا، یافتن هویت ملی و ریشه‌های پیوند تاریخی یک ملت، با بررسی شکست‌ها و پیروزی‌ها و تجربه‌های یک ملت قابل دستیابی است، ملتی که تاریخ خود را نشناسد، ناگزیر از تکرار آزمون‌ها است، چنین ملتی پیاپی در گرداب خطاها غلتید و طبعاً امکان بهره‌وری از شناخت گذشته را نخواهد یافت، از این رو موزه‌های جنگ در تمام جهان اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند و باغ موزه‌های دفاع مقدس در ایران نیز با این هدف راه‌اندازی شده است، اما این‌که این موزه‌ها چقدر توانسته است گامی برای انتقال ارزش‌ها و فرهنگ دفاع مقدس به نسل جدید بردارد، نیازمند تلاش‌های بیشتر و به کارگیری تکنولوژی‌های جدیدتری است که بتواند زمینه بازدید هرچه گسترده‌تر از این فضا را فراهم آورد.
نظر شما