به گزارش خبرنگار ایمنا، کارخانه ریسباف اصفهان با عمری بیش از یک قرن یکی از هشت کارخانه ریسندگی اصفهان است که می‌توان آن را شناسنامه ورود صنعت مدرن به ایران دانست. رکود صنعت نساجی در اصفهان منجر به ورشکستگی این کارخانه و واگذاری آن به بانک ملی شده است.
این بنا در سال ۱۳۸۱ به ثبت ملی رسیده است اما در این سال‌ها، همواره به دلیل کشمکش‌های بین نهادهایی همچون بانک ملی، میراث فرهنگی و اداره کل راه و شهرسازی این کارخانه بلاتکلیف مانده و حتی بخش‌هایی از آن در اثر نزولات جوی و عدم رسیدگی، تخریب شده است.
ریسباف یکی از ۹ کارخانه نساجی است که در اصفهان قرار داشت. از این بین برخی از کارخانه‌ها همچون بافناز به کلی از بین رفته و برخی از انها نیز همچون صنایع پشم که در سمت دیگر خیابان چهارباغ بالا و رو به روی کارخانه ریسباف قرار دارد به یک سر در و کوک میانی محدود شده است. اما وضعیت کارخانه ریسباف متفاوت است چرا که تقریباً بیشتر قسمت‌های مختلف این کارخانه سالم باقی مانده و سبک معماری و محل قرارگیری آن در محور تاریخی فرهنگی چهارباغ آن را به یک اثر ارزشمند تبدیل کرده است.
مصوبه تبدیل این کارخانه به موزه و واگذاری آن به سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به سال ۸۹ بر می‌گردد که در سال ۹۲ با پیگیری‌های بانک ملی لغو و حتی تصمیم کمیسیون ماده پنج استان اصفهان مبنی بر اینکه کارخانه ریسباف به یک مجموعه خدماتی فرهنگی تبدیل شود نیز در آن دوره عملی نشد. در سال ۱۳۹۶ نیز قرار بود کارخانه ریسباف با پرداخت هزینه و برخی معاملات، در تملک وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد اما باز هم اختلافات موجود منجر شد که این کارخانه همچنان در تملک بانک ملی باقی مانده و وضعیت نابسامان آن ثابت بماند.
برای رسیدگی به وضعیت بلاتکلیف این کارخانه و تخریب آن، مدیریت استان اصفهان برای ایجاد تفاهم نامه بین بانک ملی، اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری اصفهان پیش قدم شد. براین اساس درخواست شد که درخواست ما این بوده است که به روش «بی او تی» تفاهم نامه‌ای امضا و با هزینه شهرداری این کارخانه احیا و به موزه منطقه‌ای تبدیل شود. در ادامه ابتدا نقش وزارت راه و شهرسازی در این بین تعیین شد که مشخص شد وزارت راه و شهرسازی مسئولیتی در این زمینه نداشته و کارخانه در تملک بانک ملی است.
روز ۲۵ اردیبهشت ماه نیز رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان خبر داد بر اساس تصویب کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، نقل و انتقال کارخانه ریسباف بین بانک ملی و شرکت بازآفرینی شهری به زودی انجام می‌شود.
به گفته وی این طرح در برنامه سال ۱۴۰۱ شورای اسلامی شهر و شهرداری دیده شده و در مجموعه شورای اسلامی شهر و شهرداری اهتمام ویژه‌ای برای احداث موزه بزرگ شهر وجود دارد.
آنطور که رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان خبر داد، در آخرین جلسه با حضور اعضای شورای اسلامی شهر و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مقرر شده است که با همت نمایندگان از طریق کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی این موضوع پیگیری شود. چنانکه با تلاش مهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان و ابوترابی نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس شورای اسلامی، این موضوع در کمیسیون اصل ۹۰ پیگیری شده است.
در خردادماه نیز استاندار اصفهان اعلام کرد که پس از برگزاری جلسات کارشناسی، رسیدگی به وضعیت این کارخانه در نهاد ریاست جمهوری به تصویب رسیده و حق بهره برداری از زمین کارخانه از وزارت اقتصاد به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای موزه بزرگ اصفهان واگذار شده است. در کمیسیون اصل حقوقی نهاد ریاست جمهوری، بررسی این موضوع بررسی و در نهایت بیشتر اعضا به احیای مصوبه هیئت وزیران در سال ۸۹ رأی مثبت دادند.
نهایتاً روز گذشته، مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس از تصویب انتقال ساختمان ریسباف از بانک ملی به وزارت میراث جهت ایجاد موزه بزرگ اصفهان در جلسه هیئت دولت خبر داد.
ریسباف اولین پارک صنعتی کشور است
در این خصوص مهران زینلیان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان در گفت‌و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: احداث کارخانه ریسباف به دهه اول قرن ۱۳۰۰ برمی‌گردد. یعنی نزدیک ۱۰۰ سال از قدمت آن می‌گذرد و در زمینی حدود ۷ هکتار و ۴ هکتار زیربنا احداث شده است. یکی از باغ‌هایی است که به دوران‌های مختلف تاریخی برمی‌گردد و اولین پارک صنعتی کشور است.
وی افزود: این کارخانه در حوزه تولید نخ و پارچه فعال بوده و یک زمانی رونق زیادی داشته و حتی صادرات انجام می‌داده اما در جنگ جهانی دوم به دلیل اتفاقاتی که در ایران می‌افتد، تجارت آن دچار مشکل می‌شود و در طول زمان افول پیدا می‌کند. در نهایت در سال ۱۳۸۰ این کارخانه تعطیل می‌شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان گفت: این کارخانه تسهیلاتی نیز از دولت گرفته بوده که به نفع بانک ملی ضبط می‌شود. هم‌زمان در سال ۱۳۸۱ به عنوان یک اثر ملی ثبت می‌شود و مصوب می‌شود که به موزه تبدیل شود. باید توجه داشت این کارخانه بخشی از هویت تاریخی اصفهان در این کارخانه ریسباف نهفته است.
همت نمایندگان مجلس، مدیریت شهری و استانی برای احیای ریسباف
زینلیان اضافه کرد: با گذشت زمان اختلافی بین متصرف آن یعنی بانک ملی و وزارت میراث فرهنگی ایجاد شد و تخریب‌هایی اتفاق افتاد. اما خوشبختانه طی دو سال گذشته با همت برخی از نمایندگان مجلس، مدیران استان، بانک ملی، مدیریت شهری و با مساعدت تهران بین مدیران همدلی اتفاق افتاد و کارخانه ریسباف به دامان مردم اصفهان بازگشت. قرار است این کارخانه به موزه بین المللی تبدیل شود و در آن به روی تمام مردم باز شود.
وی ادامه داد: اصل ۱۳۸ قانون اساسی در هیئت دولت مصوبه‌ای دارد که بخشی از وزرا تحت عنوان کمیسیون حقوقی و قضائی مصوب کردند که این ملک به طور کامل از تصرف بانک ملی خارج شود و به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی واگذار شود و برای اینکه بانک نیز مشکلی پیدا نکند قرار است معادل قیمتی آن از سرمایه بانک کسر شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان خاطرنشان کرد: این موضوع مصوب ۲۴ تیرماه ۱۴۰۲ است که اتفاق بسیار مثبتی است و امیدواریم این خبر کام مردم را شیرین کند.
ریسباف تنها بازمانده نسل کارخانجات نساجی اصفهان است
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: موضوعی که اخیراً مطرح شده بحث تبدیل کارخانه نساجی اصفهان به موزه با توجه به قدمت کارخانه نساجی به عنوان تنها بازمانده نسل کارخانجات نساجی در اصفهان بود که در اختیار بانک ملی قرار داشت.
وی افزود: معامله‌ای بین بانک ملی و وزارت راه و سازمان بازآفرینی شهری انجام شد که معاونت حقوقی رئیس جمهور آن معامله را ارسال کرد و بعد از آن درخواستی از طرف وزارت میراث فرهنگی به هیئت دولت و رئیس جمهور ابلاغ شد که این کارخانه از بانک ملی به وزارت میراث فرهنگی منتقل شود.
نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اخیراً در مجموعه‌ای که بر اساس اصل ۱۳۸ قانون اساسی در مورد دارایی‌های دولت تصمیم می‌گیرد مصوب شد که بانک ملی به وزارت میراث فرهنگی منتقل شود و وزارت میراث فرهنگی نیز ترتیب بازسازی، احیا، مرمت و تبدیل شدن کارخانه به موزه را بدهد. این یک قدم بسیار مثبت و رو به جلو است.
نظر شما