بهنام یوسفیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره گل ختمی از خانواده پنیرک اظهار کرد: گل خیرو و گل گیموو نام‌های دیگر گل ختمی است، زمان گلدهی این گیاه تیر و مردادماه و زمان برداشت ریشه‌های آن از مهرماه تا پایان آبان‌ها و گل‌ها از تیرماه تا پایان مردادماه است.
وی با بیان اینکه گل ختمی دارای طبیعتی معتدل و تر است، افزود: ختمی گیاهی علفی و پایا با ریشه منشعب زردرنگ و ساقه‌بلند افراشته پوشیده از برگ‌های متناوب است، تمام قسمت‌های گیاه دارای کرک‌های نرم است، همچنین از کنار برگ‌ها خوشه‌های گل سفید یا صورتی ظاهر می‌شود، دانه‌های آن کنار هم قرار گرفته است، میوه مدور و صفحه‌ای را به وجود می‌آورند.
این متخصص طب سنتی با بیان اینکه گل ختمی بومی منطقه مدیترانه است و در قسمت وسیعی از اروپای غربی تا منطقه سیبری می‌روید، تصریح کرد: در ایران نیز در اکثر مناطق این گیاه می‌روید، از قدیم گل ختمی به عنوان گیاه عسل‌دهنده و گیاه دارویی و تزئینی کاشته می‌شد، تمام قسمت‌های این گیاه دارای خواص دارویی است؛ ریشه، برگ‌ها و گل گیاه را جمع‌آوری می‌کنند، ریشه‌ها را پاک و خرد می‌کنند، سپس در درجه حرارت حداکثر ۴۰ درجه سانتی‌گراد خشک می‌کنند.
وی ادامه داد: برگ‌ها را می‌توان به‌تدریج و برحسب گل دادن یا به‌صورت یک‌باره وقتی که رشد آن‌ها به پایان رسید، در پاییز جمع‌آوری کرد، گل‌ها را باید صبح زود و قبل از باز شدن چید، سپس در سایه و محلی که هوا در آن جریان داشته باشد، خشک کرد.
یوسفیان اضافه کرد: ختمی یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی لعاب‌دار است، قسمت‌های جمع‌آوری شده دارای لعاب (گل آن تا ۲۰ درصد و ریشه تا ۳۰ درصد) قند، نشاسته، آسپارانژین، پکتین، فلاونوئید، ساکارز، آل تئین، آنتوسیانین، اگزالات کلسیم و مواد دیگر است.
وی افزود: از دم‌کرده گل ختمی در هنگام تورم مجرای تنفسی فوقانی به عنوان ضدسرفه، خلط‌آور و نرم‌کننده استفاده می‌شود، طب سنتی به‌ویژه از ریشه این گیاه علیه بیماری‌های معده‌ای-روده‌ای استفاده می‌کرده است.
این متخصص طب سنتی گفت: برای تهیه خیسانده آن یک قاشق مرباخوری از ریشه گل ختمی را در یک فنجان آب می‌ریزند و از آن برای مصارف خارجی به عنوان پانسمان، نرم‌کننده و غرغره استفاده می‌شود؛ باید توجه داشت که با جوشاندن ریشه مقدار قابل توجهی نشاسته از آن آزاد می‌شود، اما با خیساندن آن مقدار نشاسته موجود در آب بسیار کمتر خواهد بود.
وی با بیان اینکه از دم‌کرده برگ و گل و جوشانده ریشه نیز استفاده می‌شود، تصریح کرد: ضماد برگ ختمی در برطرف کردن دمل‌ها و ورم سینه و معده مؤثر است. برای التیام شکستگی‌ها، برگ ختمی را به صوت ضماد درمی‌آورند و روی محل شکستگی قرار می‌دهند، این ضماد در برطرف کردن درد سیاتیک نیز مفید است.
یوسفیان گفت: با توجه به اینکه تاکنون هیچ‌گونه گزارشی جهت داشتن عوارض در گل ختمی مطرح نشده، اما بهتر است با احتیاط مصرف شود.
وی با اشاره به تداخلات دارویی با گل ختمی خاطرنشان کرد: مصرف هم‌زمان داروهای خوراکی با این گیاه موجب تأخیر افتادن جذب داروها می‌شود.
نظر شما