به گزارش خبرنگار ایمنا، سیاست‌های کاهش رشد جمعیت در دهه شصت که با تبلیغ‌های گسترده رسانه‌ای و محلی مانند نصب شعارهایی مثل فرزند کمتر زندگی بهتر در سطح شهر و کالاها و مذمت خانواده‌های پرجمعیت در فیلم و سریال‌های سینما و تلویزیون باعث شد تا نرخ باروری کل از ۴ فرزند در سال ۱۳۷۱ به ۲.۱ فرزند در سال ۱۳۷۹ برسد و وضعیت به خط قرمز جمعیتی رسید.
درحالیکه با توجه به رسیدن به خط قرمز جمعیتی و طی کردن یک مسیر ۱۵۰ ساله کاهش رشد جمعیت تنها در ۱۵ سال، لازم بود سریعاً در سیاست‌ها تغییرات گسترده ایجاد کرده و وضعیت پیش آمده جبران شود، اما با ادامه روند قبلی نرخ باروری در سال ۱۳۹۰ به ۱.۹ رسید.
همانند مسائل دیگر، در زمینه جوانی جمعیت و تهدیدهایی که برای کشور به دنبال دارد نیز رهبر معظم انقلاب از اولین ورودکنندگان به موضوع بودند و می‌توان گفت که از سال ۱۳۸۸ تا به حال، اهمیت توجه به رشد جمعیت و لزوم تغییر در سیاست‌گذاری‌ها جزو مهم‌ترین محورهای سخنان ایشان بوده است.
از سوی دیگر پس از تأکیدات فراوانی که مقام معظم رهبری در این زمینه به مسئولان امر داشتند، به تدریج توصیه‌هایشان رنگ و بوی مردمی گرفت و مردم را نسبت به آینده تاریک با سیاست‌های کاهش جمعیت آگاه کردند.
درحالیکه تا پیش از اشاره مستقیم و ورود رهبر معظم انقلاب تمام رویکردها در راستای کنترل و کاهش جمعیت بود، به یک باره افزایش و جوانی جمعیت در گفتمان کشور راه پیدا کرد و تلاش‌ها برای جبران مشکل پیش آمده آغاز شد.
ایشان در آغاز دهه نود در بیانات خود اشاره داشتند: «یک تصمیمِ زمان‌دار و نیاز به زمان و مقطعی را انتخاب کردیم، گرفتیم، بعد زمانش یادمان رفت! مثلاً فرض کنید به شما بگویند آقا این شیر آب را یک ساعت باز کنید. بعد شما شیر را باز کنی و بروی! ماها رفتیم، غافل شدیم؛ ده سال، پانزده سال. بعد حالا به ما گزارش می‌دهند که آقا جامعه ما در آینده نه چندان دوری، جامعه‌ی پیر خواهد شد؛ این چهره‌ی جوانی که امروز جامعه‌ی ایرانی دارد، از او گرفته خواهد شد. حد زاد و ولد چقدر است؟»
پس از آن پای صحبت از «جوانی و رشد جمعیت» به مجلس و در میان قانونگذاران نیز باز شد و از یک دهه پیش تاکنون تلاش می‌شد تا قانونی جامع که خروجی آن تأثیر مثبت در رشد جمعیت باشد، به تصویب برسد.
تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
در نهایت با شروع کار مجلس یازدهم برنامه‌ها شدت گرفت و در اسفندماه سال ۹۹ قانون جوانی جمعیت به تصویب نمایندگان مجلس رسید و در تاریخ ۲۴/۰۷/۱۴۰۰ تبدیل به قانون شد.
این قانون، ۷۴ ماده دارد که در این ماده‌های قانونی در ابعاد مختلف به لزوم حمایت از خانواده و جوانی جمعیت پرداخته شده است. دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف نیز ملزم به اجرای برخی قوانین در راستای جوانی جمعیت شده‌اند.
آغاز به کار ستاد ملی جمعیت به ریاست رئیس‌جمهور
براساس اعلام "زهره سادات لاجوردی" نماینده مجلس شورای اسلامی، «دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند هر شش ماه گزارش عملکرد خودشان را به ستاد ملی جمعیت اعلام کنند و بودجه هر دستگاه از سال دوم ابلاغ این قانون، براساس عملکردشان اعطا می‌شود.»
«در قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، مشخص شده که رئیس ستاد ملی جمعیت، رئیس جمهور باشد و جلسات این ستاد حداقل هر سه ماه یک بار باید انجام شود، وزرای بهداشت، ورزش و جوانان، کشور، علوم، تعاون کار و رفاه اجتماعی، راه و شهرسازی، اقتصاد، فرهنگ و ارشاد، آموزش و پرورش، ارتباطات در این ستاد عضو هستند، همچنین رؤسای صدا و سیما و برنامه و بودجه، معاون امور زنان ریاست جمهوری و دو نماینده به عنوان ناظر در ستاد ملی جمعیت حضور دارد و وظیفه دارند که اعتبار دستگاه‌ها را پیش‌بینی کنند، گزارش سالانه عملکرد دستگاه‌ها بررسی شود و شاخص‌های اهدای سالانه جایزه ملی جوانی جمعیت را تدوین می‌کنند.»
نرخ باروری در استان اصفهان ۱.۳۵ است
علی پارسا، معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان، پیش از این در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه یکی از متولیان اجرای این سیاست‌های کلی، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور هستند، اظهار کرده بود: استان اصفهان با داشتن ۱۲ درصد سالمند و نرخ باروری پایین در میان استان‌های کشور، وضعیت مناسبی ندارد. در حال حاضر نرخ باروری در استان اصفهان معادل با ۱.۳۵ و این در صورتی است که در نرخ جانشینی جمعیت، نرخ باروری باید بیش از ۲.۵ باشد.
وی با اشاره به وجود یک قرارگاه جوانی جمعیت در سطح ملی با ریاست رئیس‌جمهور و دبیری وزارت بهداشت افزوده بود: ریاست این قرارگاه در سطح استان برعهده استاندار است و ریاست قرارگاه جوانی جمعیت موجود در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی بر عهده ریاست رئیس دانشگاه و دبیر آن بر عهده معاونت بهداشتی دانشگاه است.
معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان گفته بود: تمام این قرارگاه‌ها باید طبق دستورالعمل‌های ابلاغی، جلسات ماهانه جلسه تشکیل دهند؛ از همین‌رو در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز جلسات برگزار شده و تلاش بر این بوده است که موارد گذاشته شده بر عهده دانشگاه‌ها، به خوبی اجرایی شود.
همان‌طور که اشاره شد، یکی از مهم‌ترین متولیان اجرای قانون جوانی جمعیت و نماینده عالی دولت در هر استانی، استانداری‌ها هستند؛ برای اطلاع از اقدامات انجام گرفته به سراغ مرضیه استکی مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان رفتیم.
دفتر امور بانوان استانداری اصفهان پاسخ می‌دهد / تدوین بوم جمعیتی استان
مرضیه استکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص اقدامات انجام شده در دفتر امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان در این زمینه، اظهار کرد: جبهه‌سازی حوزه جمعیت از طریق شناسایی، شبکه‌سازی و توانمندسازی فعالان مردمی، پیگیری و نظارت بر اجرای قانون توسط دستگاه‌های موظف و برگزاری هفت ستاد استانی جمعیت جهت پیگیری از جمله اقدامات انجام شده در راستای جوانی جمعیت بود.
وی با اشاره به تدوین بوم جمعیتی استان، افزود: برای تدوین بوم جمعیتی، پس از برگزاری جلسات اندیشه‌ورز تخصصی حوزه جمعیت، با توجه به مسائل احصاء شده در کل استان، مسائل بومی و منطقه‌ای استان و شهرستان‌ها مورد توجه قرار گرفته و مقرر شد علاوه بر تدوین بوم جمعیتی برای کل استان در هر ۲۸ شهرستان نیز این بوم تدوین شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان ادامه داد: منظور از بوم جمعیتی تصویری مختصر و کامل از حوزه جمعیت شامل آمار جمعیتی، مسائل احصاء شده و راهکارهای موجود است. این بوم در سطح استان توسط هیئت اندیشه‌ورز شامل فعالان مردمی، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و اساتید دانشگاه طراحی و در روز ۱۸ خرداد در مراسم تقدیر از برگزیدگان رویداد جایزه جوانی جمعیت رونمایی شد.
وی تصریح کرد: در سطح شهرستان نیز با این هدف که مسائل منطقه‌ای و بومی در حل بحران جمعیت لحاظ شود، تیم‌های شهرستانی شامل کارشناس امور بانوان و خانواده فرمانداری، فعال مردمی حوزه جمعیت و یک کارشناس دستگاه اجرایی مربوطه اقدام به تدوین بوم شهرستان کردند که از برگزیدگان این شهرستان‌ها شامل اصفهان، خور و بیابانک، هرند و کاشان تقدیر به عمل آمد.
استکی اضافه کرد: در بخش بوم استان سه مسئله اساسی بر مبانی آمار موجود و رصدهای انجام شده تشخیص داده شد که ازدواج، سقط جنین و ناباروری بودند. تعیین این مسئله به این معنا است که حل سه موضوع ذکر شده برای بحران جمعیت استان در اولویت قرار دارد.
وی خاطرنشان کرد: در بحث اقدامات، ۲۴ اقدام کلی و اساسی تعیین و برای هرکدام ریزاقدامی در نظر گرفته شده است.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان گفت: این ۲۴ اقدام عبارت است از صیانت از باروری‌های انجام شده، اطلاع‌رسانی فعالیت‌های مردمی و دولتی، انگیزه‌سازی و مهارت‌افزایی نوعروسان و نودامادان، توسعه امکانات و فناوری‌های نوین برای اجرای بهینه دورکاری کارکنان مادر، توسعه خوابگاه‌های دانشجویی و ارائه تسهیلات خوابگاهی، انگیزه‌سازی و ترویج فرهنگ ازدواج و فرزندآوری، تشویق و ترغیب به افزایش تعداد فرزندان و کاهش فاصله بین فرزندان.
وی در بیان دیگر اقدامات کلی تعیین شده، افزود: انگیزه‌بخشی افراد مؤثر به منظور تقویت توانایی انگیزه بخشی به دانشجویان، تعریف، تصویب و اجرای انواع مشوق‌ها و تسهیلات ازدواج فرزندآوری، توسعه امکانات و فناوری‌های نوین برای اجرای بهینه دورکاری کارکنان مادر، تقویت مهارت‌های زندگی و افزایش انگیزه فرزندآوری پرسنل، کارکنان و کارگران، افزایش پژوهش‌های حوزه خانواده و جمعیت، مدیریت و کاهش اختلافات خانوادگی و طلاق و پیشگیری از فروپاشی خانواده‌ها، راه‌اندازی سامانه تلفنی و اینترنتی مشاوره متمرکز و تخصّصی فرزندآوری و ارائه مشاوره‌های تخصّصی، تقویت باورهای دینی و مذهبی و تاکید بر ارزش فرزندآوری در آموزه‌های دینی نیز در این مجموعه ۲۴ موردی بودند.
استکی گفت: تشکیل اتاق فکر و ارائه طرح و بسته‌های فکری و طرح‌های خلاق، مداخله پیش‌گیرانه، درمانی و آموزشی برای افزایش باروری، تقویت بخش خصوصی و توسعه نوآوری و کارآفرینی اجتماعی با موضوع جمعیت، تقویت و توسعه آموزش‌های تمهیدی سلامت باروری، توسعه و تقویت مشاغل و زمینه‌های شغلی خانگی، اجرای برنامه‌های انگیزه‌بخش برای ازدواج و فرزندآوری در مراکز با تمرکز جمعیتی بالا، ایجاد زمینه و حمایت از تولید آثار و محتواهای ادبی و هنریِ مروّج فرزندآوری، طراحی و استقرار الگوهای نوین مهد کودک به تناسب نیازهای ادارات، ایجاد تحرک و پویایی نخبگانی و کانون‌های نخبگانی و کنشگران فعال از دیگر اقدام موردنیاز و تعیین‌شده بودند.
بیمه سلامت استان اصفهان پاسخ می‌دهد / پرداخت ۱۱۰ میلیارد ریال برای درمان ناباروری
از سوی دیگر بیمه‌ها نیز از مهم‌ترین متولیان اجرای قانون جوانی جمعیت به‌ویژه در بحث درمان ناباروری هستند که در این زمینه محمدحسین صفاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص جزئیات پوشش بیمه‌ای درمان ناباروری در استان اصفهان اظهار کرد: به‌منظور اجرای سیاست‌های جمعیتی مقام معظم رهبری و افزایش نرخ جمعیت کشور، پوشش بیمه‌ای خدمات درمانی ناباروری در سال ۱۴۰۱ در سازمان بیمه سلامت اجرایی شد.
وی افزود: در حال حاضر این ظرفیت برای زوج‌های نابارور فراهم شده است تا در طول یک سال، از سه دوره خدمات درمان ناباروری در تعهد بیمه سلامت، با پوشش بیمه‌ای ۹۰ درصد تعرفه بخش دولتی در مراکز ناباروری دولتی و ۹۰ درصد تعرفه عمومی غیردولتی در مراکز عمومی غیردولتی، خصوصی و خیریه‌ای استفاده کنند.
مدیرکل بیمه سلامت استان اصفهان تصریح کرد: چهار مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری در استان اصفهان وجود دارد که هر چهار مرکز، طرف قرارداد اداره کل بیمه سلامت است.
وی درباره مراکز درمان ناباروری در استان اصفهان، اضافه کرد: مرکز ناباروری حضرت مریم بیمارستان شهید بهشتی اصفهان و مرکز درمان ناباروری بیمارستان شهید بهشتی کاشان دولتی است و مرکز ناباروری اصفهان در خیابان مشتاق و مرکز ناباروری بیمارستان میلاد به صورت خصوصی اداره می‌شود، تمام این مراکز طرف قرارداد با بیمه سلامت است.
صفاری خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۱، اداره کل بیمه سلامت استان اصفهان، به ۱۱۰۰ بیمار دارای مشکل ناباروری در استان اصفهان، بیش از ۱۱۰ میلیارد ریال پرداخت کرده که بیش از ۷۰ میلیارد ریال آن، مربوط به هزینه‌های دارو بوده است.
وی در خصوص شرط سنی استفاده از این شرایط بیمه‌ای اظهار کرد: شرط سنی بیمه سلامت برای پوشش درمان ناباروری، برای زوج‌های تا ۴۹ سال است و تعرفه‌های سال ۱۴۰۲ تاکنون اعلام نشده است. وبگاه bimehsalamatiranian.ir برای اطلاع از جزئیات طرح‌ها در دسترس عموم قرار دارد.
تأمین اجتماعی استان اصفهان پاسخ می‌دهد / طرح ویژه تخفیف سنوات بیمه‌ای به والدین دارای بیش از دو فرزند
مرتضی حاجی کاظمی مدیرکل تأمین اجتماعی استان اصفهان نیز در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایمنا، در خصوص اقدامات این سازمان در راستای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اظهار کرد: قوانینی در گذشته به تصویب رسیده بود که برای سازمان تأمین اجتماعی بار مالی داشت مانند افزایش مرخصی بارداری از شش ماه به ۹ ماه و برای دوقلوها نیز یک سال، با توجه به کاهش نرخ رشد باروری این هزینه را تقبل کرد.
وی افزود: موارد دیگری نیز در دست تهیه و اقدام است، مانند آنکه افرادی که فرزند دوم به بالاتر دارند، می‌توانند از تخفیفات سنوات سابقه‌ای استفاده کنند و زودتر بازنشسته شوند، اگرچه هنوز ابلاغ نشده است، اما به زودی آن را در دستورکار قرار می‌دهیم.
پرداخت ۱۷ میلیارد تومان در سال گذشته برای درمان ناباروری
محمد رجالی مدیر درمان تأمین اجتماعی استان اصفهان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: تا سال ۱۴۰۰ بیمه‌ها هیچ تعهدی نسبت به پرداخت هزینه‌های ناباروری نداشتند، اما از آن زمان به بعد بیمه‌ها ملزم به پرداخت هزینه‌های درمان ناباروری تا میزان ۹۰ درصد خدمات دولتی و نزدیک به ۴۰ درصد خدمات بخش خصوصی شدند. افرادی که نتوانستند هزینه‌ها را دریافت کنند با ارائه مدارک به تأمین اجتماعی مراجعه کنند و هزینه‌ها را دریافت کنند.
وی افزود: سال ۱۴۰۱ حدود ۱۷ میلیارد تومان پرداخت برای هزینه‌های درمان ناباروری داشتیم که نسبت به قبل از آنکه چنین پرداختی وجود نداشته است، رقم قابل توجهی است.
نظر شما