به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به نبود کیفیت مناسب در اکثر مدارس ایران، به‌کارگیری روش‌های مناسب مانند بازسازی و نوسازی مدارس، بازده کار دانش‌آموزان و معلمان را افزایش می‌دهد؛ در این میان نوسازی و مقاوم‌سازی مدارس یکی از ضرورت‌های اساسی کشور به شمار می‌رود که در زلزله‌های اتفاق افتاده نیز این ضرورت بیش‌ازپیش مشخص شد؛ زیرا مدرسه‌هایی که در گذشته بازسازی و مقاوم‌سازی شده بودند در این زلزله‌ها امتحان خود را پس دادند و نه تنها آسیب آن‌چنانی ندیدند، بلکه توانستند به عنوان یکی از نقاط امن و محل مدیریت بحران برای پناه گرفتن مردم انتخاب شوند.
عوامل مختلفی به‌صورت زنجیره‌وار در امر آموزش دخیل هستند و فضای مناسب آموزشی یکی از مهم‌ترین حلقه‌های این زنجیره است؛ به‌طوری که بدون وجود فضای آموزشی مناسب و مقاوم نمی‌توان انتظار نتیجه آموزشی مطلوب داشت، همچنین فضای آموزشی نیز به تنهایی برای امر آموزش کافی نیست و سایر عوامل نیز در آموزش نقش پررنگی دارند. بی‌تردید تحصیل در یک فضای آموزشی وسیع، نوساز و محکم حق دانش‌آموزان و معلمان است، داشتن مدارس استاندارد نه‌تنها شرایط زیست و تحصیل را آسان و لذت‌بخش می‌کند، بلکه در مواقع ضروری و پیشامدهای ناگوار طبیعی، این بناهای مستحکم می‌توانند نقشی مؤثر در کاهش بلایا داشته باشند و کارکرد مراکز مهم و پرفایده برای عملیات امداد و نجات را ایفا کنند.
بنابراین به‌کارگیری روش‌های مناسب مانند بازسازی و نوسازی مدارس، بازده کار دانش‌آموزان و معلمان را افزایش می‌دهد؛ در این میان نوسازی و مقاوم‌سازی مدارس یکی از ضرورت‌های اساسی کشور به شمار می‌رود که در زلزله‌های اتفاق افتاده نیز این ضرورت بیش‌ازپیش مشخص شد، زیرا مدرسه‌هایی که در گذشته بازسازی و مقاوم‌سازی شده بودند در این زلزله‌ها امتحان خود را پس دادند و نه تنها آسیب آن‌چنانی ندیدند، بلکه توانستند به عنوان یکی از نقاط امن و محل مدیریت بحران برای پناه گرفتن مردم انتخاب شوند، مقاوم‌سازی مدارس یعنی ساختمان موجود را مقاوم کرد اما نوسازی به معنای تخریب یک مدرسه و ساخت مجدد آن است زیرا در این مدارس امکان مقاوم‌سازی وجود ندارد.
مقاوم‌سازی مدارس در درجه نخست برای تأمین امنیت جانی دانش‌آموزان انجام می‌شود، اما گاهی شاهد آن هستیم که بسیاری از مدارس در ساختمان‌های مسکونی با قدمت بالای ۳۰ تا ۴۰ سال تغییر کاربری می‌دهند و به‌عنوان مدرسه اجاره می‌شوند و دانش‌آموزان در آن تحصیل می‌کنند، بدون اینکه بدانند چه خطری تهدیدشان می‌کند. بعضی از این سازه‌ها کاربری آموزشی ندارند و غیراصولی است. بر این اساس مکان فیزیکی آموزش در کنار امکانات نرم‌افزاری، تأثیر بسیاری در پیشبرد امر آموزشی دارد، از این رو ضرورت نوسازی و مقاوم‌سازی این مکان‌ها باید در دستور کار دولت و نهادهای مسئول قرار بگیرد تا دانش‌آموزان بدون هیچ‌گونه دلواپسی به فعالیت‌های درسی در مدارس بپردازند.
۶.۵ درصد مدارس کشور نیازمند تخریب و بازسازی فوری / مدارس ۱۴ استان در اولویت تخریب یا مقاوم‌سازی
مجید عبداللهی، معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس کشور با اشاره به اینکه حدود ۱۹ درصد از مدارس کشور نیازمند مقاوم سازی و یا تخریب و بازسازی هستند، اظهار کرد: از این ۱۹ درصد، حدود ۱۳ درصد نیازمند مقاوم سازی و حدود ۶.۵ درصد نیازمند تخریب و بازسازی هستند.
وی با بیان اینکه در سال ۸۵ طرح اجرای ماده یک قانون برنامه توسعه کشور در دستور کار قرار گرفت، گفت: طبق آن تصمیم بر این بود که از حساب ذخیره ارزی برای به سازی و مقاوم سازی مدارس استفاده شود و در این چارچوب مجلس حدود ۳ میلیارد و ۹۵۰ میلیون دلار اعتبار برای مقاوم سازی و به‌سازی مدارس فرسوده کشور پیش بینی کرد.
معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس کشور با اشاره به اینکه در زمان اجرای آن طرح حدود ۶۵ درصد مدارس کشور فرسوده بودند، افزود: با کار فنی که آن زمان در کشور رخ داد، بالغ بر ۴۵ درصد از مدارس فرسوده کشور مقاوم سازی و به‌سازی شدند. به طوری که اکنون حدود ۱۹ درصد از مدارس کشور نیازمند تخریب و بازسازی و یا مقاوم سازی هستند و ۸۱ درصد از مدارس کشور ایمنی و مقاومت لازم در برابر حوادث را دارند.
وی با بیان اینکه حدود ۱۰۵ هزار مدرسه در سراسر کشور داریم، تصریح کرد: از نظر ما مدارس نیازمند مقاوم سازی همچنان حد معمولی از مقاومت در برابر حوادث را همچنان دارند که از ۱۹ درصد یاد شده، حدود ۱۳ درصد مدارس چنین شرایطی دارند و تنها ۶ الی ۶.۵ درصد از مدارس کشور نیازمند تخریب و بازسازی و توجه فوری‌تر و آنی تر هستند. وقتی می‌گوئیم ۱۳ درصد مدارس نیازمند مقاوم سازی هستند یعنی سازه این مدارس به گونه‌ای است که حداقل شرایط را دارد ولی اگر مقاوم سازی کنیم شرایط بهتری را در برابر حوادث احتمالی از خود نشان می‌دهد.
عبداللهی تاکید کرد: استان‌های کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران، سمنان، اردبیل، گیلان، زنجان، کرمان، یزد، همدان، خوزستان، اصفهان و مرکزی ۱۴ استان در اولویت مقاوم سازی و یا تخریب و بازسازی مدارس هستند.
وی افزود: دلیل اولویت بخشی ما به این استان‌ها در حوزه تخریب و بازسازی و یا مقاوم سازی مدارس، بحث خطرپذیری و لرزه‌خیزی این استان‌ها و نیز میزان و تعداد بناهایی است که در آنها وجود دارد. برنامه‌ریزی لازم در دستور کار استان‌ها برای استفاده از منابع استانی در این راستا قرار گرفته است. از سوی دیگر ردیف اعتبار ملی در این حوزه نیز حدود ۷۵۰ میلیارد تومان به صورت سالانه است که با طراحی برنامه کاملاً مشخصی کارهای مقاوم سازی و به‌سازی این مدارس را انجام می‌دهیم.
معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی مدارس کشور خاطرنشان کرد: تجربه مقاوم سازی مدارس در سال ۸۶ تا ۸۸ کشور ذی قیمت بود و با برنامه‌ریزی صورت گرفته بتوانیم آبان ماه امسال بگوییم در به سازی مدارس چه اقداماتی انجام داده‌ایم. ساخت فضاهای آموزشی برای سال جاری نیز در دستور کار ما قرار دارد و پیش‌بینی این است که ۲ هزار مدرسه با حدود ۱۰ هزار کلاس درس را در مهرماه جاری تحویل دهیم.
اوضاع مدارس اصفهان نسبت به استان‌های همجوار وخیم است
مجید نسیمی، مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان گفت: مقاوم‌سازی مدارس از اهمیت خاصی برخوردار است، اما گاهی فاکتورهای ایمنی مدارس به علت قدیمی بودن بنا و وجود چالش‌های فراوان نیازمند بررسی‌های موشکافانه است و می‌طلبد که در این زمینه مسئولان همراهی ویژه داشته باشند تا به اهداف مورد نظر دست یابیم.
وی اظهار کرد: براساس اطلاعات شناسنامه مدارس، در شهرستان اصفهان سرانه فضای آموزشی ۶.۲۶ مترمربع است. به‌رغم تلاش‌هایی که انجام شده هنوز در سطح شهرستان‌های استان ۱۶۱ فضای دو نوبته شامل ۳۳۲ آموزشگاه، ۶۵ فضای دونوبته شامل ۱۳۰ آموزشگاه در نواحی شش‌گانه شهرستان اصفهان و در مجموع استان ۲۲۶ فضای دونوبته شامل ۴۵۲ واحد آموزشی وجود دارد. تعداد ۹ هزار و ۳۹۳ کلاس درس مستحکم نیز در سطح استان وجود دارد، مطابق شاخص زیربنای فضاهای آموزشی، ۳۷ درصد از فضاهای آموزشی مستحکم، ۲۶ درصد نیازمند تخریب و بازسازی و ۳۷ درصد نیازمند مقاوم‌سازی است.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان افزود: بر اساس استعلام کارشناسان از مناطق و نواحی آموزش و پرورش در سال‌های اخیر، بیش از ۱۰ هزار کلاس درس با قدمت بالای ۴۰ سال قبل از ۱۳۶۰ در سطح استان وجود دارد که با روش‌های سنتی و بدون در نظر گرفتن آئین‌نامه‌های خاص ساخته شده است که ۳۰ درصد فضای آموزشی سطح استان را در برمی‌گیرد، مطابق برآوردها نزدیک به سه هزار کلاس درس فرسوده نیازمند بازسازی و اقدامات فوری است که برای جایگزین کردن آنها باید از ظرفیت مجمع خیران مدرسه‌ساز و اعتبارات دولتی بهره‌مند شویم.
وی تصریح کرد: از مجموع کل کلاس‌های فعال در استان اصفهان، قدمت ساخت حدود ۱۳ هزار و ۷۰۰ کلاس درس بین سال‌های ۶۰ تا ۷۶ است و نزدیک به ۹ هزار و ۴۰۰ کلاس درس بعد از سال ۷۶ در استان ساخته شده و تقسیم‌بندی مدارس در استان اصفهان بر اساس ویرایش دوم آئین‌نامه زلزله طی تدوین سال ۱۳۷۴ انجام شده است. ساختمان‌هایی که بعد از این سال و مطابق با ویرایش آئین‌نامه در سطح استان ساخته شدند جزو بناهای محکم و پایدار در مقابل زلزله شناخته شده‌اند.
نسیمی گفت: بر اساس گزارش‌ها مدارس احداث شده بین سال‌های ۶۰ تا ۷۶ با صرف هزینه‌هایی نیازمند مقاوم‌سازی هستند تا با پایداری آنها در زمان زلزله با فروریزش آسیب‌های جانی برای دانش‌آموزان نداشته باشد، عمارت‌های قبل از سال ۶۰ با توجه به قدمت و شرایط ساخت به طور عمده مدارسی هستند که صلاح نیست آنها را مقاوم‌سازی کنیم و باید به تدریج از صحنه آموزش حذف شوند.
لزوم اختصاص اعتبار ویژه و جداگانه‌ای برای بازسازی مدارس فرسوده
وی اظهار کرد: از سه هزار کلاس درس فرسوده سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ کلاس به آموزش و پرورش استان تحویل داده می‌شود، اما حجم جایگزین کردن این مدارس بسیار بالا است و با اعتبارات کنونی ممکن است مشکل مدارس فرسوده تا ۱۰ تا ۱۲ سال آینده هم رفع نشود، بنابراین باید اعتبارات ویژه را افزایش دهیم، البته ۵۰ درصد این بازسازی‌ها شامل احداث کلاس‌هایی در مناطق و نواحی بدون مدارس است و ۵۰ درصد دیگر جایگزین کلاس‌های فرسوده می‌شود.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان افزود: در سال‌های ۸۴ تا ۸۵ برای مقاوم‌سازی و بازسازی مدارس حدود سه میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفت که عدد قابل توجهی بود و اکنون هم تخصیص چنین ارقامی نیاز است، در سال‌های اخیر با پیگیری‌ها لازم و ارائه گزارش‌ها از نمایندگان مجلس درخواست کردیم که دوباره با لحاظ مشکلات مدارس، اعتبارات دولتی ویژه‌ای در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند تا با تخصیص هزینه‌های موردنیاز بتوانیم در مدت زمان کوتاه و سرعت بیشتر مدارس را جایگزین کنیم، لذا باید اعتبار ویژه و جداگانه‌ای برای بازسازی مدارس فرسوده اختصاص یابد؛ زیرا این مشکل تنها خاص اصفهان نیست و برخی از مدارس در سراسر کشور دچار فرسودگی شدند و با این اعتبارات معمول نمی‌توان بازسازی آنها را انجام داد.
وی تصریح کرد: کارگروه ویژه فرونشست در اداره کل نوسازی مدارس تشکیل شده و بازرسان این موضوع را به شکل میدانی بررسی می‌کنند چرا که مباحث فرونشست زمین نه تنها ساختمان‌های شهری اصفهان را درگیر کرده، بلکه فضاهای آموزشی از چنین امری مستثنا نیستند، به طوری که در دو سال اخیر بر اساس بررسی‌ها با شناسایی حدود ۴۰ مدرسه به صورت قطعی در اثر فرونشست آسیب دیدند که تعدادی از این مدارس به ویژه در ناحیه پنج به دلیل افزایش آسیب‌های شدید و بروز خطرآفرینی با هماهنگی آموزش و پرورش استان با وجود مشکلات و چالش‌های فضای آموزشی به منظور حفاظت و ایمنی دانش‌آموزان تخلیه و از چرخه آموزش خارج شدند.
نسیمی ادامه داد: بنابراین از دو سال گذشته با پیگیری جدی موضوع مدارس دچار فرونشست شهر اصفهان با آغاز مصوبات سفر هئیت دولت تلاش کردیم که به منظور تأمین اعتبار از محل مصوبات سفر اعتبارات ویژه‌ای را برای این پروژه‌ها تأمین کنیم که بر اساس برنامه‌ریزی با آموزش و پرورش و سازمان نوسازی مدارس در آن زمان تعداد ۳۴ مدرسه با پیشنهاد تأمین حدود ۴۰۰ میلیارد اعتبار هدف‌گذاری و شناسایی شدند که بخش نخست این اعتبارات دولت از محل برنامه و بودجه و بخشی دیگر از مشارکت‌های مجمع خیران و قسمتی هم از فروش املاک مازاد فراهم شود که سال گذشته با پیگیری‌ها ۸۰ میلیارد از محل مصوبات سفر در برای بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس کسب اعتبار کنیم.
وی گفت: اکنون از تعداد پروژه مدارس دچار آسیب فرونشست، بازسازی و مقاوم‌سازی حدود ۲۰ مدرسه اصفهان در دستور کار قرار دارد که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها و هدف‌گذاری بازسازی و مقاوم‌سازی تعداد ۱۵ طرح را به موازات تأمین اعتبارات دولتی و آورده سهم خیران آغاز و طی امسال کارهای اجرایی آنها را عملیاتی و تحویل دهیم، چرا که عمده این مدارس دارای تراکم جمعیت دانش‌آموزی در نواحی مورد بررسی با کمبود فضاهای آموزشی استقرار دارند به طوری که به دلیل کمبودها فضاها، دانش‌آموزان در دو نوبت مشغول تحصیل هستند. لازم به ذکر است که مدارس سه نوبته نداریم.
برخوردارانگاری استان اصفهان، عامل تخصیص نیافتن اعتبارات مورد نیاز
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اصفهان اظهار کرد: به‌رغم نیازهای استان به تخصیص اعتبارات، فعالیت‌های خوبی هم در بخش خیران و هم در حوزه برنامه‌های دولتی در سطح استان اجرایی شده است، اما رفع معضلات در آموزش و پرورش به خصوص در استان اصفهان، همت و اعتبارات ویژه توسط دولت را می‌طلبد، چراکه در سال‌های گذشته با توجه به نگاه برخورداری که مسئولان به اصفهان داشتند این موضوع عامل تخصیص نیافتن اعتبارات موردنیاز به استان بود و باعث شد امکانات ملی به این استان اختصاص نیابد و این مهم عاملی شد که در بسیاری از بخش‌ها استان اصفهان جایگاه اصلی خود را از دست دهد.
وی تاکید کرد: بر اساس آمار، فضاهای آموزشی در سطح استان اصفهان در قیاس با دیگر استان‌های همجوار محروم بسیار وخیم است و در این موقعیت برای دستیابی جایگاه حقیقی این استان باید رسانه‌ها با وجود واقعیت‌ها و کمبودهای استان را به گوش مسئولان کشوری برسانند تا آن نگاه ویژه‌ای که به دیگر استان‌ها دارند به استان اصفهان هم داشته باشند.
نسیمی با بیان اینکه از ۴۰ مدرسه با ۴۰۸ کلاس بر اثر فرونشست زمین دچار آسیب دیدگی شده است، گفت: از این تعداد ۳۱ مدرسه در قالب ۳۰۰ کلاس درس در اصفهان برای بازسازی باید امسال تخلیه شود. در بازدیدهای میدانی مشخص شد که سه هزار کلاس درس استان اصفهان نیاز به تخریب و بازسازی دارد، لذا سال گذشته، موافقتنامه احداث ۱۴۲ طرح آموزشی در قالب ۷۳۱ کلاس درس با ۱۱۴ نیکوکار اصفهانی منعقد شد.
وی خاطرنشان کرد: به وجود ۹۴ مدرسه خطرآفرین در استان اصفهان، برای ۴۶ مدرسه با ۳۵۳ کلاس درس دستور تخلیه فوری صادر شده است. لذا برای یک نوبته کردن تمام مدارس استان، ساخت ۲۵۰ باب مدرسه ۱۲ کلاسه جدید الزامی است.
نظر شما