به گزارش خبرنگار ایمنا، در تبریز به دنیا آمده است اما خانواده‌اش به دستور شاه وقت (دوران صفویه) به محله عباس‌آباد اصفهان عزیمت می‌کنند، او در اصفهان بزرگ و راهی درباره صفویه شده است و لقب ملک‌الشعرایی را دریافت می‌کند، هنر شعر و ادب خود را با سفر به هندوستان و همنشین شدن با بزرگانی و شعرای پارسی زبان به اوج رسانده و از مکتب فرزانگانی در این عرصه بهره برده است، سبک اصفهانی یا هندی به نام او در تاریخ و منظومه شعر به یادگار مانده است، بالغ بر ۳۰۰ هزار بیت شعر در زمینه‌های مختلف سروده و همین امر او را تبدیل به بزرگترین غزل‌سرای سده یازدهم هجری قمری کرده است.
این شاعر نام‌آور، امروز در یکی از خیابان‌های اصفهان آرام و بی‌صدا و البته کمی مهجور خفته و دیوان او به یادگار مانده است، شاید کمتر شهروند اصفهانی باشد که با زندگینامه و سیره ادبی کامل او آشنا باشد و بیشتر شهروندان تنها از او یک اسم و یک خیابان به نام او در ذهن و خاطر دارند، شایسته است که مهد هنر، اصفهان زیبا بیش از پیش به تاریخ مفاخر خود بپردازد و گام‌های مؤثری برای ترویج و آشنایی نسل جوان با این میراث ناملموس این نصف جهان بردارد.
این شاعر برجسته کسی نیست جز میرزا محمدعلی صائب تبریزی (اصفهانی) که امروز آرامگاهش در خیابانی به نام خودش قرار دارد، دهم تیرماه بر اساس تقویم ملی، روز بزرگداشت صائب تبریزی بوده و این بهترین بهانه برای برگزاری روز گرامیداشت او به همت شهرداری منطقه یک است.
ساعت ۲۰:۳۰ شب، محوطه آرامگاه صائب تبریزی واقع در خیابان صائب نزدیک چهارراه عباس‌آباد، شلوغ‌تر از روزها و شب‌های دیگر سال است، رونقی پرشور برپا و جشنی به پاس شاعر پارسی‌زبان برگزار شده است، شاعردوستان و عاشقان شعر، دور هم جمع شده‌اند تا بزرگداشت بزرگ مردی را بگیرند که در زمان خود، یکی از مفاخر جهان محسوب می‌شد و به گواه تاریخ، پادشاهان رومی درخواست دیوان او را داشتند.
آرامگاهی با سبک معماری زیبا و هنری، کاشی‌های معرق زیبای آبی‌رنگ و خوشنویسی شعرها و ابیاتی بر دیواره‌های آن، در انتهای باغچه‌ای از سروهای زیبا و قد علم کرده است، آرامگاهی که از چشم بسیاری از شهروندان اصفهانی به دلایل مختلف دور مانده و شاید تنها رونق پرفروغ آنجا انجمن ادبی ۸۰ ساله صائب است که سعید بیابانکی، مجری این برنامه، آغاز سیر و مسیر شاعری خود را از زانو زدن در این محفل می‌داند.
این جلسه پاسداشت پارسی‌مردانی است که برای زنده نگه‌داشتن زبان پارسی با ابزار هنر، شعر و ادب، رنج و محنت سفر و غربت را به جان خریده‌اند تا گنجینه‌های مایه افتخار به یادگار بماند.
برنامه بزرگداشت صائب تبریزی، بر اساس تلاش‌های دفتر تخصصی ادبیات و زبان اداره هنری هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با مشارکت مسئولان فرهنگی شهرداری منطقه یک به صورت مستقیم از صداوسیمای استان برای عموم مردم پخش می‌شود.
آنچه بیش از همه در این فضای روح‌انگیز و گرم خودنمایی می‌کند، استقبال پرشور مردم و البته خانوادگی اهالی اصفهان است که محفل آخر هفته خود را به‌صورت دسته‌جمعی در این فضای ادبی برپا کرده‌اند.
حضور شاعران مو سفید کرده و جوان استانی و کشوری در کنار یکدیگر، شاه‌بیت غزل گرامیداشت صائب تبریزی است، پس از خوشامدگویی مجری برنامه، استاد عباس شاهزیدی معروف به خروش، نخستین شاعر استانی است که شعری را به سبک اصفهانی یا همان هندی قرائت می‌کند.
در ادامه شاعرانی چون علی شیرانی (صحت)، مرتضی کارگر، میلاد حبیبی، زینب احمدی، محمدحسین صفاریان، علی فردوسی، فتح‌الله حدادیان، مرتضی عصیانی، علیرضا شیرانی و آیت دشتچی سروده‌های خود تقدیم مردم می‌کنند.
پس از آن‌ها علیرضا قزوه، شاعر و پژوهشگر نام‌آور شعر و ادب کشور که همچون صائب تبریزی حدود هفت سال را در شبه قاره هند برای تحقیق و پژوهش درباره زبان و ادبیات فارسی و شعرای فارسی‌زبان گذرانده است، به بیان خاطراتی از این دوران خود در عرصه شناسایی شاعران و مفاخر فارسی‌زبان در هندوستان و آثار عجیب و نام‌آور صائب تبریزی در کتابخانه‌های هندی می‌پردازد.
وی افزود: در زمان صفویه بالغ بر ۷۰۰ شاعر از ایران‌زمین به هندوستان که مرکز شعر و ادب بوده است، سفر می‌کردند و صائب اصفهانی نیز به جهت غنی‌تر شدن و بهره بردن از اساتید در نقش یک سفیر فرهنگی نه یک تاجر ایرانی، به هند سفر می‌کند.
این شاعر تصریح کرد: شاید یکی از دلایل آنچه باعث شده است کتاب و آثار صائب تبریزی همچون سعدی شیرازی در جامعه امروزی ترویج پیدا نکند، نرفتن آثار او در فضاهای آموزشی و مدارس علمیه است.
وی اضافه کرد: از ویژگی‌های بارز صائب تبریزی، شیعه بودن او است، صائب تبریزی و بیدل دهلوی از جمله بزرگان شعر و ادب فارسی‌زبان هستند که در سبک هندی (اصفهانی) سرآمد بوده‌اند، اما صائب تبریزی به دلیل پیشتازی، استاد بیدل دهلوی محسوب می‌شده است.
قزوه با اشاره به اینکه صائب تبریزی در دهه ۳۰ عمر خود و در زمان دوران صفویه ملقب به ملک‌الشعرایی شده است، گفت: پس از آن و به دعوت یکی از شاعران جوان و البته صاحب‌منصب هندوستان به نام ظفرخان به هند دعوت می‌شود. کارکرد و شعر سرودن‌های صائب تبریزی و تبحر او در شعر به حدی می‌شود که القاب متعددی چون «مستعد خوان یا شاعر هزاری» از پادشاهان و والیان دریافت می‌کند که هرگز باب میل او نبوده است.
وی خاطرنشان کرد: کلیم کاشانی، قدسیه مشهدی و غنی کشمیری از جمله شعرای فارسی‌زبان حاضر در هندوستان بوده‌اند که امروز در مقبره‌الشعرای کشمیر آرمیده‌اند.
این پژوهشگر زبان فارسی گفت: محمد قهرمان، شاعر و پژوهشگر ادبی معاصر بوده که بیش از ۲۰ سال از عمر خود را صرف جمع‌آوری ابیات دیوان صائب تبریزی کرده است و امروزه حاصل این تلاش، یک مجموعه هفت جلدی شامل اشعار، ابیات و غزل‌های صائب تبریزی است و برخاسته از ۲۵ نسخه از دیوان در سراسر جهان بوده است، یکی از نسخ منحصربه‌فرد صائب تبریزی در کتابخانه استانبول وجود داشته است و دیگری در کتابخانه ملی هند در کلکته است.
وی گفت: نسخ‌های نابی از دیوان صائب تبریزی را طی هفت سال تلاش و پژوهش در شبه قاره هند در کتابخانه ملی در کلکته و در راجای محمودآباد هند یافتیم.
به گزارش ایمنا، شعرخوانی و اجرای موسیقی سنتی گروه مقام همراه با نوای سرود سروده‌های صائب تبریزی حسن ختام این مراسم بود، حضور شاعران پیشکسوت استانی و کشوری، برخی از اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان و مدیران شهری در پیشخوان جلسه ملموس و مشهود بود.
آثار صائب جز سه یا چهار هزار بیت قصیده و یک مثنوی کوتاه و ناقص به نام قندهارنامه و دو سه قطعه، همه غزل است. وی افزون بر فارسی ۱۷ غزل به ترکی آذربایجانی نیز دارد.
نظر شما