به گزارش خبرنگار ایمنا، نیازهای شهروندان در شهرهای امروزی نسبت به گذشته متفاوت شده است. یکی از مهم‌ترین نیازهای ساکنان شهر با توجه به تغییر سبک زندگی، اوقات فراغت است. اوقات فراغت فراتر از یک زمان خاص و منحصر به زمان‌هایی فارغ از کار و تحصیل است، تمام طول یک سال را در برمی‌گیرد و زمان آن برای هر فرد متفاوت است.
برنامه‌ریزی برای این زمان و ارائه خدمات به مردم جزو وظایف نهادهای فرهنگی و تخصصی در این حوزه است، البته بخش خصوصی نیز به این مقوله حوزه وارد شده و توانسته است اشتغال‌زایی و فرصت‌های درآمدی را ایجاد کند.
بسیاری از شهرهای کشورهای توسعه یافته دنیا با توجه به پیچیدگی‌های امروز زندگی شهرنشینی نهادی را مسئول برنامه‌ریزی و رسیدگی به اوقات فراغت شهروندان خود کرده‌اند. این اقدام نشان از اهمیت توجه به اوقات فراغت دارد، آنچه در شهرهای امروز کشور دچار چندپارگی است.
اقدامات مثبت و در خور توجه توسط نهادهای متولی در سطح شهرهای کشور برای ارتقا و بهبود کیفیت اوقات فراغت شهروندان انجام شده است، اما توجه به این مقوله و با وجود تغییرات زیاد شهرهای امروز، گویا در ابعاد اجتماعی و فرهنگی هنوز به یک دستورالعمل جدی در حوزه مدیریت شهری تبدیل نشده است. این در حالی است که در یک رویکرد تخصصی، متولیان امر فراغت در سطح شهرها متعدد هستند و تنها شهرداری مسئول برنامه‌ریزی برای فراغت شهروندان نیست.
نهادها و مسئولان متولی از فرمانداری و شهرداری گرفته تا ادارات ورزش و جوانان و ارشاد هرکدام به نوعی تلاش دارند برنامه‌های متفاوتی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان به ویژه قشر جوان در نظر بگیرند، اما نبود برنامه‌ریزی و تهیه برنامه جامع موجب شده است، طرح‌ها از کیفیت لازم برخوردار نباشد و نتواند پاسخگوی نیاز تمام ساکنان شهر باشد.
متولیان امر تفریح و اوقات فراغت در شهرهای ایران تدابیر و برنامه‌های متفاوتی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان در نظر گرفته‌اند تا ضمن پر کردن این اوقات زمینه را برای افزایش نشاط اجتماعی، آموزش و مشارکت بیشتر شهروندان و اشتغال‌زایی فراهم کنند.
غنی‌سازی اوقات فراغت برای بیش از ۸ هزار دانش‌آموز زنجانی
پرویز خالقی، فرماندار زنجان با بیان اینکه مراکز آموزشی شهرستان زنجان به منظور غنی‌سازی اوقات فراغت بیش از ۸ هزار دانش‌آموز در نظر گرفته شده است، اظهار می‌کند: برنامه‌ها و اقدامات ستاد غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان شهرستان زنجان با محوریت فعالیت‌های تابستانی در سال جاری برگزار می‌شود و ستاد هماهنگی برنامه‌های غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در تابستان تشکیل شده است.
وی با اشاره به برگزاری جلسات تخصصی کارگروه پرورشی ذیل شورای آموزش و پرورش شهرستان زنجان، اضافه می‌کند: در راستای اتخاذ تصمیمات لازم به منظور غنی‌سازی هرچه مطلوب‌تر اوقات فراغت دانش‌آموزان در تابستان هماهنگی‌های لازم از طریق ادارات آموزش و پرورش نواحی زنجان در زمینه شناسایی اساتید و مربیان حوزه‌های قرآنی، فرهنگی، علمی و هنری برای بهره‌گیری در پایگاه‌های غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان انجام شده است.
خالقی ایجاد پایگاه‌های آموزشی در مدارس متوسطه اول و دوم و ثبت‌نام از دانش‌آموزان در زمینه برگزاری کلاس‌های تقویتی درسی را از برنامه‌های مهم در راستای غنی‌سازی اوقات فراغت دانست و تصریح کرد: فراهم کردن مقدمات لازم در راستای برگزاری کلاس‌های آمادگی یک‌ماهه برای دانش‌آموزان اول ابتدایی در این راستا انجام شده است.
وی ادامه می‌دهد: فعال‌سازی و ایجاد امکان ثبت نام در ۵۵ پایگاه غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان از طریق سامانه نورینو و در حوزه‌های مختلف پرورشی، فرهنگی و هنری از دیگر برنامه‌های شهرستان است.
فرماندار زنجان ایجاد پایگاه‌های آموزشی در مدارس متوسطه اول و دوم و ثبت‌نام از دانش‌آموزان در زمینه برگزاری کلاس‌های تقویتی درسی را از برنامه‌های مهم در راستای غنی‌سازی اوقات فراغت دانست.
فرماندار زنجان تاکید می‌کند: فعال‌سازی دو کانون فرهنگی و تربیتی، دو مرکز شورای دانش‌آموزی، دو مرکز دارالقرآن دانش‌آموزی، یک مرکز مشاوره تحصیلی، سه مرکز تحت عنوان مدارس و مساجد محله با محوریت اعطای خدمات در زمینه غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان تابستان سال جاری فعالیت خواهند داشت.
خالقی با بیان اینکه برنامه‌ریزی در راستای اجرای ۱۶۵ رشته در حوزه‌های قرآنی، فرهنگی، هنری، مهارتی و آموزشی و ورزشی در سطح مدارس و پایگاه‌های فعالیت‌های تابستانی انجام شده است، اظهار می‌کند: کلاس‌های نقاشی، طراحی، خوشنویسی، سرود گروهی، مجری‌گری، میناکاری روی مس، تئاتر صحنه‌ای، نقاشی رو سفال، شعر و داستان نویسی، شطرنج، فوتبال و والیبال از برنامه‌های پیش‌بینی شده برای دانش‌آموزان در تابستان است.
وی روخوانی و روان‌خوانی قرآن، کلاس‌های کیفیت بخشی آموزشی برای دانش‌آموزان ابتدایی را با هدف غنی‌سازی اوقات فراغت می‌داند و ادامه می‌دهد: برنامه‌ریزی‌های لازم در راستای ایجاد ظرفیت در پایگاه‌ها، مدارس و مراکز آموزشی شهرستان برای غنی‌سازی اوقات فراغت بیش از ۸ هزار دانش‌آموز ایجاد شده است.
شب‌های فرهنگی اقدامی متفاوت در سمنان
اما سیدکریم محمدی، سرپرست سازمان فرهنگی، ورزشی و اجتماعی شهرداری سمنان برگزاری رویداد شب‌های فرهنگی در پایان هر هفته و در طول مسیر پیاده‌راه امام (ره) این شهر را طرحی ابتکاری و اقدامی نوآورانه برای شهر سمنان می‌داند که اجرای آن نیاز به مشارکت شهروندی دارد.
وی اضافه می‌کند: برگزاری رویداد شب‌های فرهنگی در هفته‌های اخیر که استقبال مطلوب شهروندان سمنانی را در برداشت، اقدامی نوآورانه و طرحی ابتکاری از سوی شهرداری سمنان در راستای رونق گذر فرهنگی و پیاده‌راه امام (ره)، به ارمغان آوردن نشاط و پویایی برای شهر و شهروندی است تا اوقات فراغت کودکان و خانواده‌های سمنانی در پایان هر هفته به واسطه برگزاری این رویداد در فضایی نشاط‌آور سپری شود.
سرپرست سازمان فرهنگی، ورزشی و اجتماعی شهرداری سمنان با بیان اینکه شناساندن ظرفیت‌های شهر از دیگر اهداف برگزاری این رویداد نوآورانه است، خاطرنشان می‌کند: برپایی غرفه‌های فرهنگی و ورزشی در طول این مسیر با اجرای فعالیت‌های متعدد از جمله اجرای عروسک‌های تن پوش، اجرای نمایش، برگزاری مسابقات ورزشی شامل بازی‌های بومی و محلی، دال پلان، دوز دوز، دارت، حرکات نمایشی کونگ‌فو، فوتبال روی میز، هفت سنگ، شطرنج، برپایی ایستگاه نقاشی و گریم کودکان در کنار اهدای جوایز و بادکنک و نمایش و فروش صنایع‌دستی، عرقیات گیاهی و عرضه و فروش انواع کتب با مضامین مختلف، عروسک و اسباب‌بازی و گلدان‌های تزئینی بتنی از محصولات مشاغل خانگی زنان سرپرست خانوار در طول مسیر این پیاده راه فرهنگی از برنامه‌های این رویداد است.
محمدی اضافه می‌کند: شهروندان سمنانی پنجشنبه شب‌ها از ساعت ۲۱:۰۰ با حضور پرشور خود، ساعات خوب و بانشاطی را در کنار یکدیگر سپری می‌کنند.
گاه در میان برنامه‌های شهرهای مختلف در حوزه اوقات فراغت به ظرایفی بر می‌خوریم که نشان می‌دهد مدیران شهری به رویکردی کلان‌تر از گذران اوقات فراغت در چند ماه، به این مقوله توجه کرده‌اند.
خرم‌آباد؛ شهر رویداد محور
داریوش بارانی، شهردار خرم‌آباد درباره مهم‌ترین اقدامات شهرداری برای پر کردن اوقات فراغت شهروندان، تصریح می‌کند: نیل به شهر رویدادمحور، سیاست کلی شهرداری خرم‌آباد در حوزه فرهنگی، اجتماعی و ورزشی است.
وی ادامه می‌دهد: شهرداری خرم‌آباد در حوزه نشاط اجتماعی، اوقات فراغت، زیرساخت‌ها، تسهیلات و تمهیداتی که برای فراغت جوانان و نوجوانان و آحاد مردم نیاز است اقدامات خوبی را درحوزه‌های ورزشی، اجتماعی و فرهنگی انجام داده است.
شهردار خرم‌آباد خاطرنشان می‌کند: با توجه به زیرساخت‌های ورزشی در اختیار شهرداری از جمله سالن‌های ورزشی، بیش از ۴۰ سانس در هفته برای محلات هدف باز آفرینی شهر اختصاص داده شده است تا جوانان و نوجوانان مناطق محروم بتوانند از ظرفیت زیرساخت‌های شهری استفاده کنند.
بارانی با بیان اینکه شهرداری خرم‌آباد در اعیاد مذهبی و مناسبت‌های متفاوت برنامه‌های متنوعی برگزار می‌کند، ادامه می‌دهد: به مناسبت عید غدیر، شش رویداد فرهنگی و اجتماعی با محوریت نشاط اجتماعی شهروندان در محلات مختلف شهر برگزار می‌شود.
حدود ۶۵ مراسم مفرح در حوزه نشاط اجتماعی طی سه ماه گذشته برگزار شده است
وی اضافه می‌کند: به منظور نشاط اجتماعی شهروندان در سه ماهه نخست امسال، برنامه‌هایی همچون جُنگ‌های نوروزی متنوع در چهار نقطه شهر، عروسک‌گردانی و راه‌اندازی اتوبوس گردشگری شهری در پیاده‌روهای عمومی و جشن‌های متنوع دهه کرامت با مشارکت و استقبال خوب مردمی برگزار شد.
شهردار خرم‌آباد اظهار می‌کند: حدود ۶۵ مراسم شاد و مفرح در حوزه نشاط اجتماعی طی سه ماه گذشته در شهر خرم‌آباد برگزار شده که در نوع خودش در این بازه زمانی کوتاه کم‌نظیر بوده است.
بارانی تاکید می‌کند: شهرداری در بسیاری از مناسبت‌های فرهنگی و اجتماعی به صورت مشارکتی اقدام کرده و به جرأت می‌توان گفت کمتر رویداد فرهنگی و ورزشی در شهر خرم‌آباد برگزار شده است که شهرداری در آن نقشی ایفا نکرده باشد.
غنی‌سازی اوقات فراغت منجر به رشد فکری و مهارتی شهروندان شده است
سیدمحمدرضا ذاکری، شهردار تیران می‌گوید: مدیریت شهری نه تنها در فصل تابستان بلکه در تمام روزهای سال مجری طرح‌های خلاق اوقات فراغت است.
وی با اشاره به اهم طرح‌های اوقات فراغت شهرداری برای شهروندان، می‌افزاید: غنی‌سازی و برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت شهروندان به عنوان اولویت‌های مدیریت شهری همواره مورد توجه بوده، اما مستلزم همکاری سایر دستگاه‌های اداری و نهادهای فرهنگی شهرستان نیز است.
شهردار تیران معتقد است: تعامل میان نهادهای فرهنگی و متولیان امر در حوزه اوقات فراغت بر کیفیت کار می‌افزاید، شهروندان از برنامه‌های بهتری استفاده می‌کنند و هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند.
شهردار تیران اضافه می‌کند: غنی‌سازی اوقات فراغت منجر به رشد فکری و مهارتی شهروندان شده و در توسعه شهری یک عنصر مهم محسوب می‌شود. نهادهای مختلفی در این حوزه مأموریت دارند و مدیریت شهری به سهم خود با مجریان طرح‌های خلاق همکاری خواهد کرد و بر اساس قانون از آنان حمایت می‌کند.
وی اظهار می‌کند: طرح‌های خلاق با رویکرد تأمین نیازها و مهارت‌افزایی پیش می‌رود و می‌تواند در توسعه شهر و ارتقای فرهنگ شهروندی کارساز باشد.
شهردار تیران معتقد است: تعامل میان نهادهای فرهنگی و متولیان امر در حوزه اوقات فراغت بر کیفیت کار می‌افزاید، شهروندان از برنامه‌های بهتری استفاده و هزینه‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.
ذاکری با بیان اینکه شهرداری در حال حاضر مرکز فراغتی ندارد، اضافه می‌کند: راه‌اندازی چنین مرکزی جزو برنامه‌های آینده مدیریت شهری خواهد بود، در این شرایط مدیریت شهری با تقویت امکانات پارک‌ها و بوستان‌ها و حمایت از مراکز فرهنگی سطح شهر به تأمین این نیاز کمک می‌کند.
علی معینی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تیران و کرون اظهار می‌کند: جشنواره نشاط و امید به عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی، ورزشی و گردشگری در صدر برنامه‌های اوقات فراغت تیران و کرون قرار گرفته است و نسل جوان محور این برنامه هستند.
وی تصریح می‌کند: مؤسسه نسل جوان فردا، مدرسه فوتبال نوین، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، آموزشگاه موسیقی فاخته، انجمن میراث‌داران، مؤسسه دوستداران میراث فرهنگی، انجمن سینمای جوان محور اصلی برگزاری این جشنواره و مدیریت شهری، فرمانداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره ورزش و جوانان شهرستان تیران و کرون اعضای تیم اجرایی این رویداد هستند.
جشنواره رویدادمحور "نشاط و امید" محلی برای شکوفایی استعدادهای هنرجویان است
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تیران و کرون ادامه می‌دهد: این جشنواره به عنوان یک رویداد مهم فرهنگی و هنری با تنوع برنامه‌ها، برای نشاط اجتماعی و اوقات فراغت شهروندان برنامه‌ریزی شده است.
معینی برگزاری مسابقه در رشته‌های مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی، برپایی نمایشگاه، تورهای گردشگری، همایش‌های ورزشی، جشن‌های مردمی و برنامه‌های تفریحی، تیران‌گردی و اجرای فعالیت‌های هنری را از برنامه‌های این جشنواره می‌داند و اضافه می‌کند: برنامه‌های آن در طول سال اجرا می‌شود و تنها ویژه فصل تابستان نیست.
وی اضافه می‌کند: هنرجویان رشته‌های مختلف توانمندی‌های خود را در این جشنواره به نمایش می‌گذارند که فرصتی برای تبلیغ و نمایش استعدادها خواهد بود.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تیران و کرون با بیان اینکه آموزش‌ها و مهارت‌افزایی در مراکز آموزشی انجام می‌شود، تصریح می‌کند: این جشنواره رویدادمحور محلی برای شکوفایی استعدادهای هنرجویان است، چراکه افراد همیشه به دنبال ارائه توانمندی خود هستند، در قالب این جشنواره قادر به شناسایی و رشد استعدادها و نشاط مردمی خواهیم بود.
معینی خاطرنشان می‌کند: نهادهای فرهنگی، هنری، ورزشی و اجتماعی تیران و کرون در این حوزه نقش خود را ایفا می‌کنند، اما پویشی برای هم‌افزایی میان چند دستگاه فرهنگی مردمی و دولتی برای اوقات فراغت تحت عنوان «جشنواره نشاط و امید» در این شهرستان شکل گرفته است.
احداث مجتمع‌های چند عملکردی
احداث مجتمع‌های چند عملکردی در حوزه‌های فرهنگی و ورزشی در سطح محلات شهر و افزایش سرانه ورزشی از جمله مواردی است که شهرداری اراک به آن توجه کرده است، علیرضا کریمی، شهردار اراک در این خصوص می‌گوید: شهرداری، تابستان امسال برنامه‌های کوتاه مدتی همچون برگزاری کلاس‌ها و برپایی ایستگاه‌های ورزشی در سطح شهر را برای پر کردن اوقات فراغت شهروندی در نظر گرفته است.
وی اظهار می‌کند: شهرداری در برنامه‌های بلندمدت خود بودجه خوبی را برای احداث مجتمع‌های چند عملکردی در حوزه‌های فرهنگی و ورزشی در سطح محلات شهر و افزایش سرانه ورزشی اراک اختصاص داده است، در برنامه‌های کوتاه مدت شهرداری نیز ویژه برنامه‌هایی برای غنی کردن اوقات فراغت شهروندان در نظر گرفته شده است.
شهردار اراک خاطرنشان می‌کند: تابستان سال جاری در بوستان‌های شهر اراک، ۴۰ ایستگاه ورزش صبحگاهی و عصرگاهی در نظر گرفته شده که در راستای تقویت ورزش همگانی بوده است و در این زمینه ایستگاه‌های ویژه‌ای نیز در پارک بانوان در نظر گرفته شده است.
شهردار اراک تصریح کرد: شهرداری در برنامه‌های بلندمدت خود بودجه خوبی را برای احداث مجتمع‌های چند عملکردی در حوزه‌های فرهنگی و ورزشی در سطح محلات شهر و افزایش سرانه ورزشی اراک اختصاص داده است، در برنامه‌های کوتاه مدت شهرداری نیز ویژه برنامه‌هایی برای غنی کردن اوقات فراغت شهروندان در نظر گرفته شده است.
کریمی تصریح می‌کند: شهرداری در اقدامی جدید برنامه استعدادیابی در رشته‌های مختلف ورزشی را در سنین پایه و در دو بخش دختران و پسران را در دستور کار خود قرار داده و در همین راستا برنامه کلاس‌های ورزشی به تفکیک رشته‌های ورزشی و تفکیک جنسیت (دختران و پسران) به اطلاع عموم شهروندان رسیده است.
وی ادامه می‌دهد: دوره‌های آموزشی شهرداری در رشته‌های مختلف همچون کاراته، بسکتبال، والیبال، تکواندو، جودو، کونگ‌فو، اسکیت، شطرنج، کشتی فرنگی و آزاد، تنیس روی میز، ورزش باستانی و زورخانه‌ای، هندبال و فوتبال برای شهروندان اراکی برگزار می‌شود.
شهردار اراک اظهار می‌کند: به مناسب‌های مختلفی که در این مدت در پیش خواهیم داشت، جشن‌هایی به صورت محله‌محور در سطح شهر برگزار خواهد شد. شهرداری اراک در این زمینه در تلاش بوده است تا تمام برنامه‌های خود را به صورت عادلانه در سطح محلات شهر برگزار کند تا تمام شهروندان اراک بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
اقدامات انجام شده در سطح شهرها قابل توجه و در جهت مثبت است، اما به نظر می‌رسد لازم است در قالب یک برنامه جامع هماهنگی میان سازمان‌های متولی امر به منظور ارتقابخشی به اوقات فراغت شهروندان شکل بگیرد، همچنین لازم است تا آموزش‌ها برای نسل‌های جوان و نوجوان به سمت ایجاد زمینه برای اشتغال پایدار پیش برود تا شاهد اثربخشی بیشتر اقدامات انجام شده در این زمینه باشیم و اوقات فراغت به عنوان یک راهبرد در دستور کار سازمان‌ها و نهادهای متولی امر قرار گیرد.
گزارش از بهناز عرب‌زاده
نظر شما