به گزارش خبرنگار ایمنا، امروز سوم خرداد، سال‌روز فتح خرمشهر، روز «مقاومت، ایثار و پیروزی» در عملیات غرورآفرین بیت‌المقدس است. سوم خرداد، روز فراموش‌نشدنی در تاریخ ایران‌زمین است، روزی که وطن بار دیگر، خرمشهر را در آغوش گرفت. آزادسازی خرمشهر و پیروزی رزمندگان دلاور ایران، نقطه عطفی در هشت سال دفاع مقدس بود. روایت‌های فتح خرمشهر یکی از بهترین سوژه‌های سینمای جنگ در کشورمان است، شهری که می‌توان از دل خاطرات آزادسازی آن، داستان‌های مختلفی را روایت کرد.
طی ۴۱ سال پس از آزادسازی خرمشهر، فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی با موضوع خرمشهر در سینمای ایران تولیدشده است، آثاری که گاهی اشاره‌ای کوچک به این شهر کرده و گاهی نیز داستان فیلم در این شهر رخ‌داده است. در این نوشتار آن بخش از روایت‌های سینمایی نگاهی انداخته‌ایم که به‌صورت خاص خرمشهر را در دفاع مقدس به تصویر کشیده‌اند؛ از «بلمی به‌سوی ساحل» اثر زنده‌یاد «رسول ملاقلی پور» کارگردان توانای سینمای ایران که اولین فیلم در این زمینه است، تا «دسته دختران» به کارگردانی «منیره قیدی» که یکی از کارگردانان زن توانمند در حوزه تولید آثار جنگی است و این فیلم این روزها در حال اکران در سینماها است.
روز سوم
کارگردان: محمدحسین لطیفی
یکی دیگر از به‌یادماندنی‌ترین آثار سینمایی در حوزه دفاع مقدس و موضوع خرمشهر، فیلم سینمایی «روز سوم» به کارگردانی «محمدحسین لطیفی» است که در سال ۱۳۸۵ تولید شد، فیلمی که ترس و دلهره را همراه مخاطب و لحظه‌به‌لحظه مخاطب را نگران شخصیت‌های اصلی فیلم می‌کند. داستان این فیلم آخرین روزهای مقاومت در خرمشهر را نشان می‌دهد و روایت خواهر و برادر خرمشهری است که در کنار دیگر مردم در شهر باقی‌مانده‌اند تا از خاک خود دفاع کنند.
در این میان پاهای خواهر شکسته و حلقه محاصره شهر، تنگ‌شده است و امکان خروج وجود ندارد. برادر تصمیم می‌گیرد برای این‌که خواهرش به دست عراقی‌ها نیفتد، او را در شرایطی خاص خاک کند تا شبانه برای نجات او بازگردد. در این فیلم، بازیگرانی همچون «باران کوثری»، «پوریا پورسرخ»، «حامد بهداد» و «شهرام قائدی» حضور دارند.
بلمی به سوی ساحل
کارگردان: رسول ملاقلی پور
«ملاقلی پور»، کارگردانی که خود میدان نبرد را تجربه کرد، آثار متفاوتی را در سینمای ایران به تصویر کشید.
او را می‌توان اولین کارگردانی دانست که در سینمای ایران، خرمشهر را به تصویر کشید و با محوریت قراردادن این شهر، قهرمانان خود را برای نجات و آزادسازی آن روانه خرمشهر کرد.
«ملاقلی پور» در سال ۱۳۶۴، فیلم سینمایی «بلمی به‌سوی ساحل» را ساخت که داستان تکاورانی است که با شنیدن خبر خطر سقوط خرمشهر به سمت این شهر عزیمت می‌کنند تا آن‌ها نیز برای نجات این شهر گام برداشته باشند؛ فیلمی که قهرمانان آن برای رسیدن به خرمشهر با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند و درنهایت در این شهر نیز به شهادت می‌رسند.
در این فیلم، «خسرو ضیایی»، «عطاءا… سلمانیان»، «بهزاد بهزادپور»، «جعفر دهقان»، «فرید کشن فلاح» و «اکبر منصور فلاح» بازی کردند.
کیمیا
کارگردان: احمدرضا درویش
«احمدرضا درویش» از کارگردانانی است که با ساخت سه‌گانه خود با موضوع دفاع مقدس و البته خرمشهر، توانست سه اثر بسیار ماندگار را در سینمای ایران خلق کند.
او در سال ۱۳۷۳ اولین اثر از سه‌گانه خود را بانام «کیمیا» جلوی دوربین برد، فیلمی با بازی‌های درخشان «خسرو شکیبایی»، «بیتا فرهی» و «رضا کیانیان». داستان این فیلم، زمانی رخ می‌دهد که عراق به خرمشهر حمله کرده و همسر شخصیت اصلی داستان، یعنی «رضا»، با بازی «خسرو شکیبایی»، در بیمارستان شهر بعد از به دنیا آمدن فرزند خود، می‌میرد. «رضا» نیز به دست عراقی‌ها اسیر می‌شود. او بعد از گذشت سال‌ها و رهایی از اسارت به دنبال دختر خود است که توسط پزشک معالج همسرش به فرزندی پذیرفته‌شده است. این فیلم سینمایی توانست در سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر چهار سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد، بهترین جلوه‌های ویژه، بهترین صدابرداری و جایزه هیئت‌داوران را دریافت کند.
سرزمین خورشید
کارگردان: احمدرضا درویش
«احمدرضا درویش» چهارمین اثر خود به نام «سرزمین خورشید» را هم با داستانی از خرمشهر ساخت. این فیلم، داستانی با کشش بسیار قوی داشت و جزو بهترین آثار ساخته‌شده با موضوع خرمشهر است. داستان فیلم در این مورد است که با شروع جنگ، بیمارستانی در خرمشهر به محاصره دشمن درمی‌آید و از هوا و زمین مورد هجوم قرار می‌گیرد. «محمد جهان آرا»، فرمانده جوان سپاه خرمشهر، پیشنهاد می‌کند مجروحان و پزشکان با یک آمبولانس و لندرور، به دنبال جیپ به غنیمت گرفته‌شده که در آن رزمندگان راه را باز می‌کنند، از بیمارستان خارج شوند. در شهر، نیروهای عراقی که در حال تسخیر شهر هستند، مقابل آن‌ها ظاهر می‌شوند و رزمندگان برای نجات دادن سرنشینان آمبولانس و لندرور، با عراقی‌ها درگیر می‌شوند. «خسرو شکیبایی»، «گلچهره سجادیه»، «سعید پورصمیمی» و «محمود پاک‌نیت» از بازیگران این فیلم هستند. «سرزمین خورشید» در پانزدهمین جشنواره فیلم فجر، برنده شش سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت‌داوران، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین موسیقی متن، بهترین طراحی صحنه و لباس، بهترین فیلم‌برداری، بهترین صدابرداری و بهترین جلوه‌های ویژه شد.
دوئل
کارگردان: احمدرضا درویش
«دوئل» دیگر اثری است که «درویش» درباره خرمشهر ساخت و سال ۱۳۸۱ روانه پرده سینماها شد. جدا از داستان متفاوت فیلم که در جریان اشغال خرمشهر رخ می‌دهد، «درویش» با بهره‌گیری از صدای دالبی و به‌روزترین تکنیک‌های سینمایی، تصویری متفاوت و تکان‌دهنده از حمله عراق به خرمشهر را به تصویر کشید؛ فیلمی که همان سال با توجه به استفاده از تکنیک‌های روز سینمای جهان توانست توجه منتقدان و سینما دوستان را به خود جلب کند.«درویش» این بار، داستان خود را حول محور یک گاوصندوق روایت می‌کند که عده‌ای به دنبال خروج آن از کشور هستند وعده‌ای نیز مانع خروج آن می‌شوند. در این فیلم، بازیگران شناخته‌شده‌ای همچون «سعید راد»، «پژمان بازغی»، «پریوش نظریه»، «پرویز پرستویی»، «کامبیز دیرباز» و «هدیه تهرانی» حضور دارند. این فیلم موفق به دریافت ۸ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین موسیقی متن، بهترین صداگذاری، بهترین طراحی صحنه و لباس، بهترین فیلم‌برداری، بهترین جلوه‌های ویژه و بهترین تدوین از بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر شد.
کودک و فرشته
کارگردان: مسعود نقاش زاده
سینمای کودک و نوجوان نیز به دفاع مقدس پرداخته است، هرچند کم اما فیلم‌هایی با قهرمانان کودک و نوجوان از حماسه خرمشهر جلوی دوربین رفته است.
داستان «کودک و فرشته» که در سال ۱۳۸۷ ساخته شد، در همان روزهای اول حمله به خرمشهر می‌گذرد و در آن شاهد تلاش نوجوانانی هستیم که برای دفاع از شهر خود در تکاپو هستند.
در این فیلم، «افشین هاشمی»، «مونا احمدی»، «سیما خضرآبادی»، «سودابه بیضایی»، «قاسم زارع» و «شبنم مقدمی» بازی می‌کنند. این فیلم برنده ۵ جایزه از بیست و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، ازجمله بهترین فیلم بلند آسیایی و بهترین فیلم ایرانی شد.
دسته دختران
کارگردان: منیره قیدی
دو سال قبل، «منیره قیدی» کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران که پیش‌ازاین تجربه ساخت فیلم‌هایی با موضوع دفاع مقدس را داشت، به سراغ قهرمانان زن در روزهای دفاع از خرمشهر رفت. او تمام تلاش خود را کرد تا نقش کلیدی زنان قهرمان خرمشهر را در دفاع از این شهر در کنار مردان به تصویر بکشد، زنانی که هرکدام با اهداف و البته مشکلاتی که دارند باهم همراه می‌شوند تا به‌نوعی سهم خود را در دفاع از خرمشهر ایفا کنند. در این فیلم، «نیکی کریمی»، «پانته‌آ پناهی»، «فرشته حسینی»، «هدی زین‌العابدین»، «حسین سلیمانی» و «مهدی حسینی نیا» بازی کرده‌اند. «دسته دختران» در چهلمین جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های بصری و دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را دریافت کرد.
بزرگمرد کوچک
کارگردان: صادق صادق دقیقی
«بزرگمرد کوچک» از دیگر فیلم‌های دفاع مقدس است که قهرمان آن‌یک پسر نوجوان است. این فیلم در سال ۱۳۹۰ تولید شد و اولین تجربه سینمایی کارگردان آن به شمار می‌رفت. «بزرگمرد کوچک» داستان نوجوانی است که هنگام سقوط خرمشهر، توسط نیروهای عراقی اسیر می‌شود اما با جلب اعتماد آن‌ها، مواد غذایی، مهمات و گرای دشمن را به رزمندگان ایرانی می‌رساند. در این فیلم، «شبنم قلی‌خانی»، «پویا امینی» و «سوگل طهماسبی» هنرنمایی کرده‌اند. «شبنم قلی‌خانی» (متولد ۱۹ آبان ۱۳۵۶) بازیگر تلویزیون و سینما با مجموعه تلویزیونی «مریم مقدس» به شهرت رسید. او نقش «مریم»، مادر حضرت عیسی (ع) را در این فیلم سینمایی ایفا کرد. او در نخستین مجموعه تلویزیونی خود به نام «اولین شب آرامش» به کارگردانی «احمد امینی» به ایفای نقش پرداخت.
نظر شما