به گزارش خبرنگار ایمنا، در سال‌های گذشته بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) سیاست جوانی جمعیت و فرزندآوری مورد تاکید مسئولان قرار گرفت، از این‌رو تدابیر ویژه‌ای برای این مهم در نظر گرفته شد تا به سمت افزایش جمعیت حرکت شود.
این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ دهم بهمن‌ماه ۱۴۰۱ در دیدار با کارآفرینان، تولیدکنندگان و دانش‌بنیان‌ها فرمودند: «ما امروز در کشورمان جوان خیلی داریم، اما آیا فردا هم همین اندازه جوان خواهیم داشت؟ معلوم نیست. با این وضعی که من مشاهده می‌کنم، با این‌همه تأکیدی هم که کردیم، در عین حال نتایج، خیلی نتایج دلگرم‌کننده‌ای نیست؛ ممکن است فردا این‌همه جوان نداشته باشیم؛ ما باید کشور را برای آن روز ثروتمند کنیم. اگر آن روزی که ما جوان کم داریم، کشور ثروتمند نباشد، نمی‌تواند دیگر ثروتمند شود. این هم دلیل چهارم برای اینکه امروز باید رشد ایجاد کنیم تا کشور ثروتمند شود برای اینکه فردای محتمل که این‌قدر جوان نداریم، واقعاً کشور بتواند خودش را اداره کند.»
طی سال‌های دور بسیاری از افراد برای درمان ناباروری به کشورهای دیگر مراجعه می‌کردند، اما امروز نه‌تنها تمام بیماران در شهر اصفهان و کشور ایران درمان می‌شوند، بلکه از کشورهای دیگر به‌علت موفقیت در درمان ناباروری و هزینه‌های کم به ایران مراجعه می‌کنند؛ این مهم نشان می‌دهد که در زمینه درمان ناباروری در سطح ایران قدم‌های موفقی برداشته شده است.
امروزه روش‌هایی همچون IVF، لقاح آزمایشگاهی و میکرواینجکشن که برای ناباروری مردان است (اسپرم به‌صورت مستقیم به داخل تخمک تزریق می‌شود) انجام همچنین تعیین جنسیت و بیماری‌های ژنتیکی خانواده‌ها در جنین تشخیص داده می‌شود تا جنین به صورت سالم منتقل شود.
از این‌رو افرادی که اسپرم یا تخمک ندارند، می‌توانند از تخمک و جنین اهدایی استفاده کنند؛ به‌طور تقریبی معضل ناباروری در کشور رفع شده است، به شرط اینکه افراد پیگیری‌های لازم را در این راستا انجام دهند. البته این به این معنا نیست که هر فردی جنین در رحم داشت، به‌طور حتم باردار می‌شود، بلکه شانس بارداری ۳۰ درصد است، اما با پیگیری‌ها اکثریت به نتیجه می‌رسند.
معضلاتی مانند آلودگی هوا، غذای ناسالم و ازدواج دیرهنگام در ناباروری افراد تأثیرگذار است، از این‌رو برای اطلاع از نحوه فرزندآوری توسط زوج‌های نابارور و رفع مشکلات این حوزه با محمدحسین نصراصفهانی، بنیان‌گذار و رئیس پژوهشکده رویان اصفهان به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
درصد ناباروری در جامعه افزایش پیدا کرده است
ایمنا: نقش مرکز درمان ناباروری برای فرزندآوری چیست؟
نصراصفهانی: من اولین فارغ‌التحصیل دکترای دانشگاه بیولوژی تولید مثل ایران هستم و تحصیلاتم را در دانشگاه کمبریج ادامه دادم، زمانی که به ایران آمدم برای اولین بار مرکز باروری و ناباروری را در خیابان مشتاق اصفهان تحت عنوان پژوهشگاه رویان پایه‌گذاری کردم و همیشه آرزو داشتم یک مرکز خوب در شأن مردم اصفهان و کشور داشته باشم که به لطف و همت همکاران توانستم مرکز مجهزی به نام پویش و رویش در طبقه چهارم شهرک سلامت با زیرساخت مناسب برای بیماران فراهم کنم.
در مرکز رویش و پویش انواع پزشکان و آزمایش ملل پیشرفته وجود دارد که امیدواریم بتوانیم خدمت شایسته‌ای به بیماران ارائه دهیم.
باروری پدیده بسیار پیچیده‌ای است، یعنی عوامل مختلفی از جمله سن زن و مرد، غذا، هوا، فعالیت و ژنتیک روی آن تأثیرگذار است؛ امروزه با تغییر در زمان باروری، آلایندگی‌های محیطی و هوایی و فضاهای نامناسب درصد ناباروری در جامعه افزایش پیدا کرده است.
در برخی از کشورهای اروپایی از پنج تا ۲۰ درصد فرزندان یک کشور حاصل از روش‌های لقاح آزمایشگاهی هستند؛ بنابراین یکی از روش‌های حفظ جمعیت از طریق لقاح آزمایشگاهی بوده و مراکز درمان باروری نقش مهمی را در این مقوله ایفا می‌کنند، از این‌رو هم امید به فرزندآوری هم امید به سلامت نسل آینده وجود دارد.
براین اساس در سال‌های گذشته کل تحقیقات خود را روی سلامت باروری متمرکز کردم تا بتوانیم فرزند سالمی را به خانواده‌ها هدیه کنیم.
روزانه حدود ۲۰ عمل IVF در مرکز ناباروری انجام می‌شود
ایمنا: سال گذشته چند زوج نابارور موفق به فرزندآوری شدند؟
نصراصفهانی: میانگین روزانه حداقل ۱۰ تا ۲۰ عمل IVF و میکرواینجکشن در مرکز ناباروری انجام که حدود سه هزار تا پنج هزار سیکل می‌شود.
موفقیت شانس بارداری در هر سیکل حدود ۴۰ درصد بوده که از این میزان ۳۰ درصد متولد می‌شوند، بنابراین به طور تقریبی و به لطف خداوند ۳۰ درصد از زوجین دارای فرزند می‌شوند.
ایمنا: فرزندآوری در سنین جوانی چه اهمیتی دارد؟
نصراصفهانی: به نظر من اگر میوه زود از درخت چیده شود کال است و حلاوت و شیرینی را ندارد و اگر دیر از درخت چیده شود، فاسد است، هرچیزی زمان خود را دارد. شانس بارداری در ۲۵ سالگی در هر سیکلی ۲۵ درصد و در ۴۰ سالگی پنج درصد است، برای مردان شانس فرزند سالم در جوانی به مراتب بیشتر از سنین بالاتر است.
در حال حاضر مردم به دنبال تحصیلات و درآمد هستند و فرزندآوری به اولویت‌های بعدی آن‌ها تبدیل شده است؛ اگر چه در ذهن همه زوج‌ها اولویت نخست فرزندآوری است، اما زمانی که قصد دارند صاحب فرزند شوند، در صورتی که با مشکلاتی روبه‌رو شوند باید تخمک و جنین اهدایی بگیرند، لذا باید به زمان فرزندآوری فکر کرد.
هر چیزی را باید در زمان خود انجام داد؛ در اروپا نیز سن فرزندآوری را به تأخیر انداختند و بعد با اطلاع‌رسانی و آموزش‌های صحیح به جوانان یاد دادند که هرچیزی بهار خود را دارد و در زمان خود باید اقدام به فرزندآوری کنند.
امیدواریم با حمایت رسانه‌ها بتوانیم به جوانان نشان دهیم، بارداری دوره‌ای دارد و اگر بهار آن بگذرد با مشکلاتی همراه خواهد بود؛ بهتر است زوج‌ها تا جوان هستند با فرزندان خود زندگی کنند وگرنه یک زوج ۵۰ ساله حوصله فرزندداری ندارد و مشکلات روحی و روانی برای کودک ایجاد می‌شود؛ هرچیزی بهاری دارد و بهار باروری برای زنان حداقل بین ۲۵ تا ۳۵ سالگی است.
هزاران جنین بالای ۱۰ سال نگهداری می‌کنیم
ایمنا: چگونه می‌توان در سنین جوانی برای پیشگیری از نازایی تخمک را حفظ کرد؟
نصراصفهانی: از آنجا که نمی‌توان جوانان را اجبار کرد که بهار بارداری را در نظر بگیرند و تا جوان هستند نسبت به فرزندآوری اقدام کنند، اگر جوانی از بهار بارداری و زمان مناسب بارداری‌اش گذشته باشد، این قابلیت برای وی وجود دارد که تخمک یا اسپرم را فریز کند و سپس فرزنددار شود و اگر زوج باشند برای آن‌ها جنین فریز می‌کنیم.
ما رکورد بالاترین فرزند فریز ایران را داریم که حدود ۱۵ تا ۱۷ سال است و این موضوع در جشنواره اقیانوسیه برنده شد و نوزاد به دنیا آمده عنوان کرد که پس از ۱۵ سال نیمه پنهان من پدیدار شد. ما هزاران هزار جنین داریم که سن بالای ۱۰ سال دارند و قابلیت انتقال و فرزندآوری از آن‌ها وجود دارد.
ایمنا: فریز جنین چه شرایطی دارد؟
نصراصفهانی: درصدی از زنان به علل مختلف ممکن است تخمکی برای باردار شدن یا تخمکی با کیفیت مناسب نداشته باشند یا مردان اسپرم ندارند که این موضوع چه در بافت بیضه چه مایعی که از آن‌ها خارج می‌شود، مشخص خواهد شد، از این‌رو در این موارد اهدای جنین صورت می‌گیرد.
اهدای جنین جزو موارد قانونی است که مجوز مجلس شورای اسلامی را دارد، از این‌رو زوج‌هایی که توانایی باردار شدن ندارند، مراجعه می‌کنند و پس از نظر متخصصان، جواب به دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شود و مجوز اهدای جنین داده می‌شود و زوج صاحب فرزند می‌شوند.
ایمنا: هزینه‌های درمان در مرکز ناباروری به چه صورت است؟
نصراصفهانی: هزینه یک سیکل IVF در اکثر کشورهای جهان از حداقل سه هزار تا ۳۰ هزار دلار بوده که بیش از ۱۵۰ میلیون تومان است، این در حالی است که حداکثر عمل‌ها در کشور ما حدود ۲۰ میلیون تومان بوده، همچنین عمل IVF در مجموعه ما ۱۸ میلیون تومان است که قیمت مناسبی دارد.
مقدار زیادی از هزینه‌های درمان ناباروری توسط شرکت‌های بیمه پوشش داده می‌شود، از این رو برای سیکل IVF هزینه حدود هشت میلیون تومان که آن هم بیمه پوشش می‌دهد، در نظر گرفته شده است.
چاقی و بی‌تحرکی شانس باروری در مردان را کاهش می‌دهد
ایمنا: توصیه شما به زوجین برای بارداری چیست؟
نصراصفهانی: ۵۰ درصد یک جنین از ژن پدر و ۵۰ درصد از ژن مادر است، بنابراین مهم‌ترین توصیه من برای بارداری این است که باید یک سری مسائل قبل از بارداری رعایت شود که هم شانس بارداری هم شانس سلامت فرزندان بالا برود. از این رو برای مردان از غذاهای فست‌فود و سرخ‌شده در حرارت بالا مناسب نیست و باید سبزیجات و میوه‌های بیشتری مصرف کنند، همچنین وزن بالا، چاقی، چربی و بی‌تحرکی نیز روی بارداری تأثیرگذار دارد.
در زنان نیز مصرف غذاها، میوه‌های خوب و سبزیجات، رعایت یک سری مسائل نه تنها شانس بارداری را افزایش می‌دهد، بلکه شانس سلامت و هوش فرزند آینده نیز افزایش پیدا می‌کند؛ لذا توصیه من به همه زوج‌ها این است که شش ماه قبل از بارداری به فکر زندگی سالم شامل تغذیه سالم، ورزش و دوری از مواد آلاینده باشند.
اگر زوجی قصد دارند فاصله بارداری را به تأخیر بیندازند، می‌توانند نکات و توصیه‌ها را رعایت کنند و با تشکیل جنین، فریز اسپرم و تخمک در آینده دارای فرزند شوند؛ این در حالی است که توصیه من زندگی سالم برای فرزند سالم و اقدام در دوره بهار زندگی است.
ایمنا: مجردها هم می‌توانند تخمک اهدا کنند؟
نصراصفهانی: هم دختر مجرد می‌تواند تخمک اهدا کند و هم پسر مجرد می‌تواند اسپرم اهدا کند.
ایمنا: نکته پایانی…
نصراصفهانی: شانس به دنیا آمدن فرزندان ناسالم با سن مادر بالاتر می‌رود، به عنوان مثال ممکن است به دنیا آمدن فرزند دچار منگولیسم و بیماری‌های دیگر با بالا رفتن سن مادر افزایش پیدا کند.
همچنین بیماری‌های دوشخصیتی و اوتیسم رابطه مستقیمی با سن پدر دارد؛ رعایت زمان بارداری و حداقل تشکیل جنین در دوره بهار بارداری بهتر از بارداری در سنین بالاتر و به دنبال آن به دنبال درمان نازایی است، پس به موقع برای زندگی بهتر اقدام کنید.
گفت‌وگو از: فائزه صفری، خبرنگار سرویس جامعه
نظر شما