به گزارش خبرنگار ایمنا، محمدعلی ایزدخواستی امروز _یکشنبه بیست‌وچهارم اردیبهشت‌ماه_ در بیست‌وسومین نشست گپ و گفت مدیران شهرداری با رسانه‌ها اظهار کرد: سازمان نوسازی و بهسازی در سال ۵۴ برای نخستین‌بار در شهر اصفهان شکل گرفت و آن زمان ۱۰۰ میلیون تومان اعتبار برای این سازمان در نظر گرفته شده که حاکی از جایگاه بالای این سازمان در افق نگاه مدیریت شهری است.
وی با بیان اینکه پس از یک دوره رکود دوباره این سازمان از دهه ۷۰ نقش پررنگی گرفت، تصریح کرد: اگر به عملکرد یک ربع قرن اخیر سازمان نگاه کنیم، در بسیاری از آثار و ابنیه تاریخی، ردی از مرمت‌های تخصصی این سازمان را شاهد هستیم.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه الگوی توسعه شهری بر اساس سیر تاریخی شهر از دو سال گذشته مد نظر سازمان نوسازی و بهسازی است، خاطرنشان کرد: دوران سلجوقیان نگاهی به معماری شهری آل‌بویه دوره پیش از خود داشته‌اند، این احترام در هر دوره به معماری دوره گذشته خود، یک رویکرد در توسعه شهر اصفهان به گواه تاریخ بوده است.
وی خاطرنشان کرد: این سازمان فراتر از نقش حفاظتی خود نیازمند یک الگوی توسعه است تا بتوان تا پایان دهه جاری مسیر رشد تاریخی اصفهان را هموار کرد؛ البته این امر نیازمند همفکری و مشارکت کارشناسان و متخصصان این حوزه است.
ایزدخواستی با بیان اینکه در نگاه حفاظتی به بافت‌های تاریخی، توجه به حفاظت پهنه‌ای است، تصریح کرد: در نگاه مرمتی یک بنای شاخص مورد مرمت قرار می‌گیرد، اما در حفاظت پهنه‌ای باید کل پهنه تاریخی اثر را مورد توجه قرار داد.
وی با بیان اینکه حضور انسان در پهنه تاریخی و توجه به بافت تاریخی از مؤلفه‌های مهم نگاه پهنه‌ای است که می‌تواند منجر به ترغیب سرمایه‌گذاری برای احیای بافت تاریخی شود، اظهار کرد: احیای بازارهای تاریخی از سیاست‌های اصلی سازمان در این دوره است که نقش مهمی در حفاظت پهنه‌ای شهر دارد.
گذر تاریخی دارای هویت و روح تاریخی است
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان گفت: در حال حاضر نگاهی که بسیار اهمیت دارد، حفاظت پهنه‌ای از ابنیه‌های تاریخی و مرمت آنها است.
وی ادامه داد: از روز پس از مرمت یک بنای تاریخی، روزگار فرسودگی آن آغاز می‌شود، لذا اگر حفاظت پهنه‌ای مدنظر باشد، دیگر نگاه صرف کالبد بنا مطرح نیست، بلکه انسانی که کنار ابنیه زیست می‌کند، مهمترین رکن حفاظتی در این پهنه مورد توجه قرار می‌گیرد و چنانچه آثار تخریبی و فرسودگی در یک بنا ظاهر شود، افراد آگاه پیرامونی آن ابنیه، در اسرع وقت به سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه هشدار می‌دهند.
ایزدخواستی تصریح کرد: در نگاه حفاظت پهنه‌ای، خانه‌های کنار بقعه و ابنیه تاریخی نیز اهمیت دارد، چراکه گذر تاریخی دارای هویت و روح تاریخی است که نباید دست خوش ساخت و سازهای جدید شود.
وی خاطرنشان کرد: لازم است به الگوهای خاصی برای پهنه‌های تاریخی دست پیدا کنیم؛ در این نوع نگاه، سیما و منظر خانه‌های دیگری که در کنار ابنیه تاریخی و در گذر تاریخی آن وجود دارند، باید متناسب با سیر هویت تاریخی و منطبق با هویت تاریخی ابنیه باشد و در درجه دوم نیز شاخص‌های شهرسازی مانند کد ارتفاع محله مورد نظر را رعایت کند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان اظهار کرد: حقیقت آن است که در نگاه حفاظت پهنه‌ای، خانه‌هایی که اطراف یک ابنیه و بقعه مرمت شده، ساخته می‌شود، باید روح حاکم تاریخی محله را حفظ کند، در این نوع نگاه دیگر گذر تنگ و باریک این محلات ضد ارزش اجتماعی نیست، بلکه یک ارزش تاریخی محسوب می‌شود و می‌تواند رویکرد گردشگری و فرهنگی به خود بگیرد و باعث ورود سرمایه‌گذاران شود.
توجه به بازارهای تاریخی اصفهان
وی با بیان اینکه بارندگی‌های ماه‌های گذشته در اصفهان به دلیل شدت و آثار تخریبی که در خانه‌های تاریخی گذاشته است، یک هشدار بود، گفت: یکی دیگر از اولویت‌های سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان توجه به بازارهای تاریخی اصفهان است، چرا که در دهه‌های گذشته، اصفهان با بازارهای تاریخی خود شناخته می‌شده است، بازارهایی که فراتر از نقش اقتصادی، یک حیات تمدنی را به نمایش گذاشته بود و کارکردهای شهری متفاوتی داشت.
ایزدخواستی افزود: یکی از بازارهای بسیار حائز اهمیت، بازارچه حسن آباد است که اتصال این بازار با بازار بزرگ اصفهان در ۱۰۰ سال گذشته به مرور قطع و دهنه‌های متصل شده به این بازار مخروب و دیگر بازسازی نشده بود، اما با یک همت جمعی، این بازار احیا و دهنه‌های اتصال بازار بزرگ به بازار حسن آباد مرمت شد.
وی ادامه داد: امروز کارگاه‌های متعدد صنایع دستی همراه با نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌هایی از هنر برجسته مردم اصفهان در این بازارچه به نمایش گذاشته شده و گردشگران می‌توانند از بازار بزرگ به صورت مستقیم به این بازار ورود پیدا کرده و از صنایع دستی هنرمندان دیدن کنند.
لزوم احیای بازار قصر
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تصریح کرد: بازار قصر که به خیابان عبدالرزاق اصفهان وارد می‌شده، از دیگر گنجینه‌های ارزشمندی است که امروز از بین رفته و در حال نابودی است، در این راستا از اداره کل اوقاف استان اصفهان درخواست می‌شود به داد این گنجینه نفیس صفوی برسد و این بازار را احیا کند، چرا که این منطقه می‌تواند به یک جاذبه گردشگری بزرگ تبدیل شود.
وی با تاکید بر اینکه در نظر داریم در سال جدید به رکورد احیای ۲۰۰ دهانه بازار در قسمت‌های مختلف شهر برسیم، گفت: در حال حاضر مطالعه‌سنجی و مرمت دهانه‌های تاریخی بازارها در نقاط مختلف شهر انجام گرفته است، در این راستا بازار منجم در بازار بزرگ اصفهان دیگر گنجینه ارزشمندی است که درصدد احیای آن هستیم.
ایزدخواستی با بیان اینکه هزینه‌های پروژه‌های احیا و مرمت به‌صورت پروژه‌ای و موردی تعریف و تبیین می‌شود، خاطرنشان کرد: تعداد کل پروژه‌های سازمان، در یک سال گذشته ۶۱ پروژه با اعتبار ۱۶۰ میلیارد تومان بوده که ۳۲ پروژه آن تکمیل و ۲۹ پروژه در حال حاضر فعال است.
وی با اشاره به آسیب‌پذیری پهنه‌های شهری گفت: بعضی پهنه‌های تاریخی در شهر وجود دارد که به کلی پاکسازی شده و هیچ نشانه‌ای از آنها در دسترس و یا روی سطح زمین نیست، همچنین بعضی پهنه‌های تاریخی کالبدی نداشته، اما نشانه‌هایی از آنها در دسترس و در سطح زمین وجود دارند که قابل کشف است مانند تپه اشرف و دسته سوم پهنه‌های تاریخی است که کالبدها آن موجود بوده و در حال تخریب است، مانند بناهای دوره پهلوی و صفوی، رویکردها در قبال این پهنه‌ها متفاوت است، چرا که در برخی از آنها نیازمند بودجه‌های دولتی و در برخی امکان ورود سرمایه گذار بخش خصوصی وجود دارد.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان افزود: امروزه پهنه‌های آسیب‌پذیر و خطرناک تاریخی در اطراف میدان امام علی (ع) و مسجد جامع وجود دارد که با هر بار بارش باران، نگران تخریب آنها هستیم.
راهی جز تغییر رویکرد نسبت به حفاظت پهنه‌های تاریخی نداریم
وی در تشریح اقدامات لازم برای ممانعت از تخریب این پهنه‌های تاریخی تصریح کرد: در شرایط حاضر هیچ راهی جز تغییر رویکرد نسبت به حفاظت این پهنه‌های تاریخی وجود ندارد و تنها راه نجات، آن است که به سمت جذب سرمایه‌های مردمی در عرصه‌های حفاظتی پهنای تاریخی برویم.
ایزدخواستی خاطرنشان کرد: سرمایه‌های دولتی و ارگان‌های عمومی مثل شهرداری به هیچ وجه کفاف حفاظت پهنه‌ای را نخواهد داد، از این رو باید به شدت به روی فرهنگ‌سازی متمرکز شویم و به ابعاد اقتصادی این خانه‌های تاریخی بپردازیم تا با طرح‌های اقتصادی به سمت حفاظت از این پهنه‌ها دست یابیم.
تعامل مدیریت شهری اصفهان و میراث فرهنگی
وی با اشاره به وضعیت تپه اشرف گفت: تعارض ملکی بین شهرداری و میراث فرهنگی در این زمینه وجود ندارد، اما در زمینه تأمین منابع مالی برای کشف و عملیات کاشف جای بحث و گفت و گوی بین‌بخشی است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تاکید کرد: در حال حاضر ادبیات مشترک بین مدیریت شهری اصفهان و میراث فرهنگی استان در اوج خود و تعاملات در حد بالایی برقرار است.
وی افزود: مدیریت شهری در دوره‌های مختلف ممکن است تصمیم‌های مختلفی را در زمینه احیای بافت‌های تاریخی گرفته باشد، اما همواره این روند رو به تکامل بوده است، اگر یک روزی حمام خسرو آقا توسط مدیریت شهری تخریب می‌شود، امروز با تاکید و توجه مدیریت شهری باقی مانده حمام خسرو آقا احیا می‌شود، فرهنگ احیا بافت‌های تاریخی و توجه مضاعف در این دوره شکل گرفته که شاید چند ده سال گذشته نبوده است.
ایزدخواستی تصریح کرد: مدیریت شهرها همواره بین این دو تناقض مانده‌اند، توجه به زندگی معاصر از یک سو و حفظ ارزش‌های گذشته از سویی دیگر، در واقع رسیدن به راه‌حل‌هایی که زندگی معاصر را کیفیت ببخشد و از ارزش‌های گذشته حفاظت کند، سخت بوده، اما قابل حل است.
وی خاطرنشان کرد: بیشتر مالکان خانه‌های تاریخی و دارای ارزش در دل محلات، توانایی بازسازی و احیای آنها را ندارند و خرید این خانه‌ها در توان دولت و شهرداری نیز نیست، بنابراین باید تدبیری عاجل برای احیای آنها شود.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با اشاره به امامزاده‌ها و بقاع متبرکه تاریخی در سطح شهر اصفهان گفت: به جز میراث فرهنگی و سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، بخش سومی به نام اوقاف وجود دارد که تصمیم ساز بوده و باید در تدابیر لحاظ شود، در این راستا مایل هستیم به نقطه مشترکی با اداره اوقاف در زمینه احیا و مرمت برخی از بقاع دست یابیم، برخی از بناهای اوقافی که گنجینه نفیس تاریخی محسوب می‌شود، در حال نابودی کامل است.
وی با بیان اینکه باید از اداره کل اوقاف برای بهترین حفاظت از بقاع متبرکه تاریخی مطالبه کنیم، تصریح کرد: پیشنهاد این است حداقل کاری که اوقاف می‌تواند انجام دهد ایجاد یک دفتر فنی برای بازرسی و نظارت مستمر از این ابنیه‌های تاریخی است.
مهمترین رویکرد مدیریت شهری توجه به میراث شهری است
ایزدخواستی خاطرنشان کرد: مهمترین رویکردی که در مدیریت شهری باید داشته باشیم، توجه به میراث شهری است، میان میراث شهری و میراث فرهنگی یک تمایز است، اگر چه اعتقاد داریم میراث شهری چنانچه حفظ شود، میراث‌های فرهنگی نیز حفاظت شده است.
وی ادامه داد: حفاظت میراث شهری یک نوع حفاظت اهمیت بخشی است، یعنی به جای توجه صرف به یک بنای تاریخی مانند مسجد جامع به حفاظت از پیرامون ابنیه اهمیت داده می‌شود.
پروژه مرمت بدنه غربی چهارباغ با تغییر رویکرد انجام می‌شود
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه هزینه‌کردها امروزه باید هوشمندانه و دقیق باشد، گفت: باید بپذیریم بدنه سازی شرقی چهارباغ کار اشتباهی بوده است، در این راستا با تغییر رویکردها پروژه پیرایش و مرمت بدنه غربی چهارباغ به زودی اتفاق می‌افتد که در درجه اول بناهای واجد ارزش در بدنه غربی شناسایی و مطالعات آن انجام و سپس مرمت و پیرایش آن آغاز می‌شود.
وی افزود: بناهایی از پهلوی دوره اول در بدنه غربی چهارباغ وجود دارد که دارای ارزش است، البته بناهای پیرامون آنها با حفظ هویت تاریخی آن مورد پیرایش قرار می‌گیرد و روایت‌های تاریخی چهار باغ در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.
ایزدخواستی تصریح کرد: تصمیم مدیریت شهری برای بدنه سازی شرق چهارباغ این است که تخریب‌ها و نوسازی‌ها ادامه پیدا نکند تا به یک جمع بندی نهایی دست یابیم.
وی در توضیح تأخیر در اجرای پروژه‌های مرمتی گفت: بعضی اوقات این تأخیر در اجرا مربوط به سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان نبوده و بیشتر متوجه دستگاه‌های خدمت رسان مانند اداره برق، اداره گاز و اداره آب و فاضلاب است که باعث توقف پروژه مرمت می‌شود.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تصریح کرد: محدودیت‌ها و قوانین بی شماری را شاهدیم که می‌تواند باعث کند شدن و طویل شدن فرایندها شود.
پروژه میدان امام علی (ع) به چرخه معادلات اجتماعی اقتصادی باز خواهد گشت
وی با اشاره به رکود ایجاد شده در پروژه میدان امام علی (ع) گفت: در رونق بخشی پروژه‌های عمرانی همچون طرح احیای میدان امام علی (ع) همراهی مردم به‌ویژه ساکنان منطقه بسیار حائز اهمیت است، در این راستا معتقد هستیم مطالعات اجتماعی پروژه میدان امام علی (ع) به صورت کامل در نظر گرفته نشده است.
ایزدخواستی تصریح کرد: پروژه احیای میدان امام علی (ع) هنوز جای کار دارد و به چرخه معادلات اجتماعی اقتصادی باز خواهد گشت.
وی خاطرنشان کرد: ورود سرمایه‌گذار خارجی در مورد احیای ابنیه تاریخی وجود نداشته، اگرچه ورود سرمایه گذاران خارجی دارای ساز و کارهای مشخص قانونی است که به ورود وزارت خارجه نیاز دارد اما ورود سرمایه‌گذاری بخش خصوصی قابل تأمل است و مدیریت ارشد استان باید برای این عرصه برنامه‌ریزی ویژه کند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان اظهار کرد: بازارها در دوران گذشته فقط یک نهاد اقتصادی محسوب نشده بلکه یک نهاد اجتماعی، فرهنگی و آموزشی نیز بوده چون مدارس علمیه، مساجد و حمام‌ها در کنار این بازارها ایجاد شده و دارای موقوفه‌هایی نیز بوده است.
وی با بیان اینکه تجربه‌های تاریخی برای ما یک زندگی متعالی را به نمایش می‌گذارد که باید از آنها الهام بگیریم، گفت: این سوال مطرح است که بنگاه‌های اقتصادی بزرگ و ابر کارخانه‌های صنعتی اصفهان برای هویت تاریخی شهر اصفهان چه اقداماتی را در راستای مسئولیت‌های اجتماعی خود کرده‌اند؟ رسانه‌ها می‌توانند به عنوان مطالبه گران جامعه این مهم را پیگیری کنند.
تنها راه حل نجات از بن‌بست‌ها تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان است
ایزدخواستی افزود: ورود جدی بنگاه‌های اقتصادی فعال در حوزه مسئولیت اجتماعی در بخش احیای بافت تاریخی اصفهان می‌تواند موتور محرکه در این عرصه باشد.
وی یادآور شد: سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری اصفهان به صورت پایلوت بر روی یک پروژه بازآفرینی بنای تاریخی مطالعات گسترده اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، شهری و تاریخی را در دست اقدام دارد و به نتایج مطلوبی دست یافته که در آینده‌ای نه چندان دور اعلام خواهد کرد.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تصریح کرد: تنها راه حل نجات از بن‌بست‌ها تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان است به‌عنوان مثال در زمینه پایداری رنگ‌ها و لعاب کاشی‌ها و یا مواد و مصالح جهت مرمت‌ها در عرصه‌های حفاظتی و احیا بر اساس پایه‌های معدنی با شرکت‌های دانش‌بنیان رایزنی شده است.
وی خاطرنشان کرد: درصدد هستیم دستگاه‌های خدمت‌رسان را با ادبیات بافت تاریخی آشناتر کنیم.
ایزدخواستی با بیان اینکه مسابقه نقشی برای شهر متأثر از یک نیاز جدی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان مبنی بر همفکری با نسل جوان در مورد بافت‌های تاریخی شهر برگزار شد، گفت: بر این اساس متأثر از تزئینات به کار رفته در ۱۲ بنای تاریخی شاخص اصفهان چون مسجد جامع و شیخ لطف الله طراحان اقدام به طراحی مبلمان شهری از این نقش مایه‌های تاریخی کنند.
وی افزود: بر اساس تلاش صورت گرفته ۲۰۰ اثر به دبیرخانه مسابقه ارسال و در نهایت ۳۵ اثر واجد ارزش ارزیابی شد و سپس پرونده مسابقه بسته و عملیات اجرایی چندین نمونه از این طرح‌ها جهت تولید و به کار رفتن در سطح شهر آغاز شده است؛ به عنوان مثال نرده‌های دور باغچه‌ها از یک المان تاریخی در ابنیه میراثی استخراج شده که بسیار قابل تأمل است.
حدود ۳۰۰ خانه ستاره‌دار تاریخی در شهر اصفهان وجود دارد
وی با اشاره به خانه حاج شکری که به تازگی در رسانه‌ها خبر تخریب آن توسط مالک منتشر شده است، گفت: سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان و همچنین شهرداری منطقه هیچ ارتباطی در این زمینه نداشته است، این خانه جزو خانه‌های ستاره دار میراث فرهنگی نبوده، اما به دلایل وجود شواهد تاریخی در خانه توسط ناظر شهرداری، نظر سازمان میراث فرهنگی برای صدور مجوز توسط شهرداری منطقه گرفته شده و جواب استعلام مثبت از سوی سازمان میراث فرهنگی دریافت شده و صدور مجوز برای مالک به‌صورت قانونی انجام گرفت.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه طبق آمار حدود ۳۰۰ خانه ستاره‌دار تاریخی در شهر اصفهان وجود دارد، تصریح کرد: به تازگی فرهنگی در شهرهای تاریخی ایران خاصه شهر یزد و اصفهان در حال شکل گرفتن است، بدین نحو که برخی از افراد به جای برگزیدن ویلاها و باغ‌ها در صدد احیای خانه‌های تاریخی جهت حضور خانوادگی خود در آنها و گذران ساعات خوش هستند.
وی ادامه داد: این مهم به بهبود احیای خانه‌های تاریخی کمک شایانی می‌کند، در این راستا در سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان جهت شناسایی افرادی که امکان سرمایه‌گذاری برای احیای بافت تاریخی را دارند اقدام شده است.
ایزدخواستی خاطرنشان کرد: حوزه بازآفرینی پایدار شهری یک حوزه بین شهرسازی و نوسازی بوده و نگاهی جامع به شهر با توجه به همه مسائل دارد.
وی اظهار کرد: به‌تازگی کشور به شش منطقه تقسیم بندی شده که اصفهان جز منطقه دو به همراه استان‌های فارس، قم و یزد قرار دارد و دبیرخانه این بازآفرینی منطقه دو در سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان قرار گرفته که تجارب احیای بافت تاریخی استان‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود و این دبیرخانه جز فعال‌ترین دبیرخانه‌های کشور است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان گفت: قوانین شهرسازی برای منزل به منزل در بافت‌های تاریخی می‌تواند متفاوت باشد و نمی‌توان با یک قانون کلی برای همه پهنه‌های تاریخی تصمیم‌گیری کرد، در این راستا روزآمد کردن و تطبیق قوانین شهرسازی از جمله اولویت‌ها در مطالعات پهنه‌های تاریخ تاریخی است.
احیای حسینیه گلبندان به معنای احیای یک میدانگاه شهری است
وی با اشاره به احیای حسینیه گلبندان گفت: احیای این حسینیه تنها به عنوان احیای یک حسینیه و اضافه شدن یک فضای مذهبی به شهر نیست، بلکه احیای یک میدانگاه شهری محسوب می‌شود که دارای هویت تاریخی بوده و می‌تواند در تربیت فرزندان این دیار مؤثر باشد.
ایزدخواستی با اشاره به مناره دار الضیافه این ابنیه تاریخی شهر اصفهان تصریح کرد: حال دارالضیافه مطلوب نیست و دچار نم و رطوبت شده است در حالی که بزرگترین دشمن بناهای تاریخی رطوبت است، بنابراین باید به داد دارالضیافه رسید، در این راستا مکاتباتی جدی با اداره آب و فاضلاب و اداره میراث فرهنگی انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: شبکه‌های فرسوده به آثار تاریخی ضربه‌ای مهلک وارد کرده است، از این رو معتقد هستیم چنانچه قرار بر بهسازی شبکه‌های فرسوده فاضلاب در شهر اصفهان است از شبکه‌های فاضلاب نزدیک ابنیه های تاریخی آغاز شود.
نظر شما