به گزارش خبرنگار ایمنا، علم شیمی جزو رشته‌هایی به‌شمار می‌رود که از تاریخچه عمیقی برخوردار است و همراه با علم فیزیک و زیست‌شناسی جزو قدیمی‌ترین رشته‌های جهان و علوم مادر محسوب می‌شود. پس از گذشت دوره‌ای لازم شد که رشته‌های مادر به گرایش‌های مختلفی تقسیم شود و عملاً زیرشاخه‌های جزئی‌تر به رشته‌های اصلی همچون شیمی اضافه شد. از جمله گرایش‌هایی که به علم شیمی اضافه شد می‌توان به شیمی آلی، معدنی، فیزیک و تجزیه اشاره کرد؛ البته امروزه نیز زیرشاخه‌های دیگری از جمله فیتوشیمی، نانوشیمی، بیوشیمی، شیمی محیط زیست و مهندسی به رشته شیمی اضافه شده است.
امروزه علم شیمی از گرایش‌ها و شاخه‌های متعددی برخوردار است که یکی از آن‌ها شیمی کاربردی است. این شاخه از علم شیمی به کاربردهای شیمی در صنایع اشاره دارد و از این جهت برای افرادی که قصد دارند در صنایع مختلف مشغول به کار شوند، بسیار پیشنهاد می‌شود. شیمی کاربردی شباهت‌های بسیاری به شیمی محض دارد، اما این دانش نسبت به شیمی محض کاربردی‌تر و صنعتی‌تر است. تقسیم‌بندی شیمی به دو گرایش محض و کاربردی برگرفته از نام انجمن جهانی شیمی محض و کاربردی است. برای شناخت بیشتر علم شیمی کاربردی و بررسی مباحث و بازار کار این رشته در ایران با حمیدرضا یوسفی، دکترای شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
«شیمی کاربردی» چیست؟
شیمی کاربردی یکی از گرایش‌های اصلی علم شیمی به‌شمار می‌رود و با توجه به نامش از شاخه‌های کاربردی این علم محسوب می‌شود. در واقع شیمی یک علم مادر محسوب می‌شود و از گرایش‌ها و زیررشته‌های بسیاری تشکیل شده که طی سال‌های مختلف به آن اضافه شده است، اما در بین شاخه‌های اصلی و قدیمی این دانش، گرایش شیمی کاربردی مشاهده می‌شود. شیمی کاربردی جزو نخستین گرایش‌های علم شیمی به‌شمار می‌رود.
شیمی کاربردی تا اخذ چه مدرکی تدریس می‌شود؟
شاخه‌ای که تحت عنوان شیمی کاربردی شناخته می‌شود در مقطع لیسانس مورد انتخاب قرار می‌گیرد و علاقه‌مندان می‌توانند تا مقطع فوق لیسانس یا دکتری نیز در همین رشته ادامه تحصیل دهند. با این حال معمولاً افرادی که در مقطع لیسانس شیمی کاربردی را انتخاب می‌کنند، برای ادامه تحصیل در مقطع فوق لیسانس یا دکتری به گرایش دیگری همچون شیمی تجزیه، آلی، فیزیک یا معدنی جذب می‌شود و افراد کمی در این شاخه از علم شیمی ادامه تحصیل می‌دهند.
دانشجویان شیمی کاربردی از چه توانایی‌هایی برخوردار هستند؟
یکی از مسائلی که پیرامون رشته‌های مختلف مطرح می‌شود، مسائلی است که در آن شاخه ویژه تدریس می‌شود. علاقه‌مندان به شیمی کاربردی می‌توانند در مقطع لیسانس در این رشته تحصیل کنند، اما در رابطه با مطالب شیمی کاربردی باید گفت که این رشته شباهت زیادی به شیمی محض دارد. در این گرایش از علم شیمی واحدهای عملی بیشتری وجود دارد و دانشجویان این رشته نیز برای ورود به بازار کار و استخدام در صنایع توانایی‌های بیشتری کسب می‌کنند.
در گرایش شیمی کاربردی چه مباحثی مورد توجه قرار می‌گیرد؟
به طور کلی مباحثی که در حوزه شیمی کاربردی تدریس می‌شود، مشابه شیمی محض است، اما افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند، مسائل صنعتی و کاربردی بیشتری نسبت به سایر رشته‌ها فرا می‌گیرند. مسائلی همچون آلودگی و مقابله با آن، پلیمر، سنتز و سایر موضوعاتی که در مقطع فوق لیسانس مورد توجه قرار می‌گیرد، در حوزه شیمی کاربردی تدریس می‌شود و دانشجویان با تحصیل در این رشته با مباحث کاربردی آشنا خواهند شد.
علت نام‌گذاری گرایش «شیمی کاربردی» چیست؟
درواقع گرایش شیمی کاربردی با توجه به اینکه کاربردهای متعددی در حوزه‌های مختلف دارد، به این عنوان نام‌گذاری شده است. از گذشته تاکنون افرادی که قصد ادامه تحصیل در گرایش‌های علم شیمی را داشتند، می‌دانستند که برای کسب بازار کاری مطمئن و حرکت به سمت صنایع باید در گرایش شیمی کاربردی تحصیل کنند، اما افرادی که می‌خواستند علم شیمی را در مقاطع مختلف تدریس کنند به سمت شیمی محض هدایت می‌شدند.
تفاوت علوم شیمی کاربردی و محض چیست؟
به طور کلی تفاوت اصلی که شیمی کاربردی نسبت به محض دارد، وجود مطالب کاربردی در این رشته است. در واقع کسانی که در رشته شیمی کاربردی تحصیل می‌کنند، بیشتر مسائلی مربوط به فعالیت‌های صنعتی و کارآموزی در حوزه‌های مختلفی از جمله آلودگی آب و آلایندگی می‌آموزند.
در واقع شیمی کاربردی نسبت به شیمی محض صنعتی‌تر است و دوره‌های کارآموزی بیشتری را نیز در بر می‌گیرد. گرایش شیمی محض در گذشته برخلاف شیمی کاربردی هیچ دوره کارآموزی نداشت، اما در شیمی کاربردی از ابتدا مسائلی مانند ارتباط دانشگاه با صنعت و دوره‌های کارآموزی مد نظر قرار گرفته بود.
سخن آخر...
به طور کلی با توجه به مباحثی که در حوزه شیمی کاربردی مطرح می‌شود، بهتر است این دانش در مقاطع ابتدایی یا دبیرستان برای آشنایی بیشتر دانش‌آموزان تدریس شود و در دانشگاه مباحث کاربردی دیگری مطرح شود. درواقع مطالب دانشگاهی نباید صرفاً تئوری باشد. در دانشگاه افرادی که در این حوزه ادامه تحصیل داده‌اند باید بیشتر در آزمایشگاه‌ها فعالیت کنند و در دوره‌های کارآموزی نیز مطالب مفیدتری بیاموزند.
نظر شما