معماران معاصر کمتر به ابعاد انسانی بناهای شهر توجه دارند

نرجس عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: تحولات جدید شهرسازی دگرگونی اساسی در بینش، منش و سبک زندگی شهروندان به وجود آورده است.

وی افزود: طی سال‌های اخیر گسترش بی‌مسئولیتی‌ها در معماری، باعث ایجاد بحران‌های زیست‌محیطی و انسانی شده و بسیاری از ارزش‌ها و اصول اخلاقی همچون عدالت، قناعت، حق‌همجواری و حقوق شهروندی در معماری کمرنگ شده است.

این کارشناس شهرسازی خاطرنشان کرد: از دیدگاه اسلام هدف از اخلاق افزایش مراتب و درجات قلبی است تا انسان برای تقرب به خدا که حقیقت و کمال نهایی انسان است، آماده شود.

عباسی تصریح کرد: معماران مسلمان تلاش دارند تا همه اجزای بنا از نقشه ساختمانی گرفته تا تزئینات آجری، کاشی‌کاری و آیینه‌کاری را به عنوان مظاهری از آیه‌های حق‌تعالی طراحی کنند و از این طریق مراتب خداگرایی و دین‌باوری خود را به نمایش بگذارند.

وی اضافه کرد: معماران سنتی کمال انسان را بالاتر از هر خصلتی می‌دانستند و به پاس حرمت و کرامت او به آراستن بنا می‌پرداختند، اما در دنیای مدرن ساحت حکمت یعنی معرفتی که انسان را به کمال می‌رساند، به فراموشی سپرده شده است.

این کارشناس شهرسازی تاکید کرد: آنچه در پی دنیوی‌سازی مکان و زمان، در دنیای جدید رخ داد زندگی را از تقدس انداخت. انسان مدرن بر خلاف انسان سنتی، هنرش را نه به تقلید از خداوند، بلکه در رقابت با خداوند می‌آفریند؛ لذا شاهد ظاهرپردازی در هنر او هستیم.

عباسی گفت: انسان وحدت‌گرای سنتی غرق خدا و در پی یافتن هویت الهی است؛ لذا توحید، وحدت و هم‌زبانی را می‌توان در معماری سنتی مشاهده کرد، اما انسان مدرن کثرت را جایگزین وحدت کرده است؛ وحدت و هم‌زبانی در مصالح، ارتفاع و رنگ بناها و آثار و معماری انسان مدرن جایی ندارد.

وی افزود: جهانی‌شدن فرهنگ اسلامی با دو فرهنگ سکولار و فرهنگ غربی تعارض پیدا کرده است و موجب ورود ارزش‌های غربی به جهان اسلام شده که نتیجه آن ارج نهادن لذت مادی به جای لذت‌های معنوی است.

این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه امروزه صورت‌گرایی و مدگرایی از آفت‌هایی است که معماری را تهدید می‌کند، اظهار کرد: معماران معاصر بیشتر به عناصر فیزیکی و نوع آرایش ظاهری بناها توجه دارند و به ابعاد انسانی ساختمان‌ها کمتر توجه می‌کنند که موجب سیمای نامناسب و نامطلوب شهرهای معاصر شده است.

عباسی تاکید کرد: زندگی در چنین آشفتگی نمی‌تواند آن زندگی باشد که بر اساس اصول اخلاقی و کمال‌طلبی انسان پایه‌گذاری شده است؛ لذا اصول شهرسازی و معماری امروز نیازمند بازنگری است.