۲۷ فروردین ۱۴۰۲ - ۰۹:۲۶
برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز _یکشنبه بیست‌وهفتم فروردین‌ماه _ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان ایران‌زمین است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز عمادالکتاب

عمادالکتاب (زاده بیست‌وهفتم ۱۲۴۰ قزوین_درگذشته بیست‌وششم تیر ۱۳۱۵ تهران) استاد خوشنویس خط نستعلیق

وی از جمله خوشنویسانی است که در زمینه نستعلیق به‌مرتبه استادی رسید و آخرین استادکل خط نستعلیق در ایران است که از کتیبه تا غبار را استادانه می‌نوشت. وی نخستین خوشنویسی است که رسم‌المشق را برای استفاده نوآموزان ابداع کرد.

گذشته از کار خوشنویسی، در دیگر زمینه‌های هنری نیز طبع‌آزمایی کرد و به کار نقاشی، تذهیب، شعر و ادبیات، موسیقی و عکاسی نیز علاقه داشت. وی هنر نقاشی را نزد مهدی مصورالملک، شبیه‌ساز ماهر دوره قاجاریه که نقاشی‌های شاهنامه امیر بهادری به‌قلم اوست، فراگرفت.

عمادالکتاب نسبت به رویدادهای زمانش بی‌تفاوت نبود، چنان‌که در سال ۱۳۰۴ به‌کمیته مجازات پیوست و کار نوشتن بیانیه‌ها را به‌عهده گرفت و در سال ۱۳۳۵ پس از دستگیری اعضای کمیته بازداشت شد و مدتی زندانی و سپس به قم تبعید شد.

پیش از دوران مشروطیت، جزو کاتبان وزارت انطباعات بود و در زمان احمدشاه نیز مدتی به‌عنوان منشی در وزارت داخله خدمت کرد و از سال ۱۳۰۴ در دفتر مخصوص رضاشاه به‌سمت فرمان‌نگار، مشغول خدمت شد و مأمور نوشتن فرامین و نامه‌ها بود.

در سال ۱۳۱۲ از طرف انجمن آثار ملی مأمور نوشتن کتیبه‌های آرامگاه فردوسی شد و بعد از آن، کتیبه‌های دارالفنون، دانشسرای عالی، مدرسه رضاییه، دانشگاه تهران و دانشگاه معقول و منقول را نوشت.

وی نخستین خوشنویسی است که روش نقطه‌گذاری را در آموزش خط ابداع کرد و نه تنها نستعلیق، بلکه شکسته و نسخ را هم نقطه‌گذاری کرد.

عمادالکتاب در طول زندگی پربارش در حدود چهار هزار کودک را آموزش داد و بسیاری از فرزندان شاهزادگان و رجال از شاگردان او بودند. مظفرالدین‌شاه، احمدشاه و محمدحسن میرزای ولیعهد از او آموزش گرفتند.

برجسته‌ترین شاگردانش که در سطح بالایی تعلیم یافتند، حسن زرین‌خط، علی‌اکبر کاوه و مجدالکتاب گرگانی بودند.

وی شیوه خاص میرزامحمدرضای کلهر را دنبال می‌کرد و در سال ۱۳۱۲ به‌پاس قدردانی از خدمات صادقانه‌اش، موفق به‌دریافت نشان درجه یک فرهنگ از وزارت معارف و دریافت یک قطعه مدال نفیس و باارزش از دربار رضاشاه شد.

عمادالکتاب در ۷۵ سالگی درگذشت و در شهر ری به‌خاک سپرده شد.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت پروین دولت‌آبادی

پروین دولت‌آبادی (زاده بیست‌ودوم بهمن ۱۳۰۳ اصفهان_درگذشته بیست‌وهفتم ۱۳۸۷ تهران) شاعر و از بنیانگذاران شورای کتاب کودک

او از مادری فرهنگی و مدیر مدرسه ناموس به نام فخرگیتی و پدری به نام حسام‌الدین دولت‌آبادی که رئیس اداره اوقاف اصفهان بود، زاده شد. وی سال‌های اولیه دبیرستان را در مدرسه نور و صداقت که آموزگاران انگلیسی داشت گذراند و سال‌های بعد را در مدرسه آمریکایی نوربخش تحصیل کرد.

او تحصیلاتش را در رشته نقاشی و مجسمه‌سازی در دانشکده هنرهای زیبا ادامه داد و چند جلسه هم در دانشگاه شرکت کرد، اما با بازدید از یک پرورشگاه مسیرش تغییر یافت. پرورشگاه متعلق به‌شهرداری تهران بود و پدرش ریاست کل آن را برعهده داشت و خواهرش مهین نیز بخش شیرخوارگاه آن پرورشگاه را مدیریت می‌کرد.

پروین تصمیم گرفت به‌سرپرستی و تربیت کودکان پرورشگاه بپردازد. در پرورشگاه شعرهایی که برای کودکان سرود بسیار مورد توجه آنان قرار گرفت. دولت‌آبادی تلاش کرد تا شعر کودکان را از حالت پندگونه خارج کرده، اشعاری که جنبه سرگرمی و تفریح دارد، ارائه کند. وی همچنین آثاری برای بزرگسالان نیز در هر دو سبک سنتی و نیمایی سروده و از معدود شاعرانی است که آثارش در کتب درسی نیز آمده است.

کتاب شعر گل بادام او، برنده جایزه شعر شورای کتاب کودک در سال ۱۳۶۶ شد. وی بیشتر با اشعاری که برای کودکان سروده و به‌ویژه اشعاری که در کتب درسی به‌چاپ رسیده است شهرت دارد، در حالی که وی شاعری توانا در سبک‌های گوناگون غزل، قصیده، مثنوی و شعر نو نیز بود.

پروین دولت‌آبادی در ۸۴ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان به‌خاک سپرده شد.

آثار:

گل بادام (برگزیده)

بر قایق ابرها

شوراب

هلال نقره‌سا

آتش و آب

باز می‌آید پرستو نغمه‌خوان

گنجشک و وزغ

شهر سنگ

در بلورین جامه انگور

جمجمک برگ خزان

گذری در ادبیات کودکان

یک بازیگر

و ویرایش بیش از ۲۰ کتاب کودکان

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت احمد اقتداری

احمد اقتداری (زاده سال ۱۳۰۴ گراش _درگذشته بیست‌وهفتم ۱۳۹۸ تهران) نویسنده، مورخ و جغرافی‌دان

وی مشهور به «پدر مطالعات خلیج فارس» و رئیس دفتر مطالعات خلیج فارس در مرکز دائرةالمعارف بود. وی تمام سواحل خلیج فارس و دریای عمان را برای فعالیت‌های تحقیقاتی‌اش پیاده طی کرده بود و از دوران جوانی شروع به نقشه‌برداری تمام این سواحل کرد. جلال آل‌احمد، اقتداری و دو دوست پژوهشگرش، ایرج افشار و منوچهر ستوده را با عنوان «سه تفنگدار» و «گورنگار» توصیف می‌کرد؛ چرا که این سه‌نفر با همراهی همدیگر بسیاری از اسناد تاریخی و بناهای کهن ایران را معرفی کردند.

کتاب خلیج فارس به قلم وی، جایزه ویژه یونسکو در ایران را به‌خود اختصاص داد و کتاب «مروارید خلیج فارس» درخصوص پژوهش‌های ایران‌شناسی وی نوشته شد و فیلم مستند «به ایران جاودانی‌ام» درباره زندگی او ساخته شد.

احمد اقتداری در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران تحصیل کرد و در سال ۱۳۳۴ اجازه وکالت پایه یکم دادگستری گرفت.

در سال ۱۳۴۸ از وزارت فرهنگ بازنشسته شد و از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۶ در دانشکده حقوق و علوم سیاسی به‌تدریس پرداخت.

دیوان شیدای گراشی، کتاب باغستان و تفسیر گل و برگ را او نخستین‌بار یافته و تصحیح کرده بود و کتاب وقایع مشروطه در لارستان و بنادر، یکی از مهم‌ترین آثار اوست که به اهمیت شهرهای جنوب فارس در عصر قاجار می‌پردازد.

وی در ۱۳۴۱ در سمینار خلیج فارس که به‌همت محیط طباطبایی و ریاست سعید نفیسی برگزار می‌شد، به‌سخنرانی در باب فولکلور و فرهنگ عامه خلیج فارس پرداخت. وی در آن جلسه به رومن گیرشمن، مورخ و باستان‌شناس مشهور فرانسوی، یادآور شد که چندین بار به‌جای «خلیج فارس» به گفتن «خلیج» اکتفا کرده‌است که این هوشیاری منجر به عذرخواهی گیرشمن از حضار و مردم ایران شد.

مسافرت‌های تحقیقاتی او بین سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ در سواحل جنوبی ایران "از مسیرهای بندر دیلم، بندرجاسک، بندر ریگ، زاهدان، چابهار و تیس" باعث به‌وجود آمدن و تألیف کتاب‌های دیار شهریاران و تهیه ۴۰۰۰ قطعه عکس از آثار تاریخی شد که در شناختن و شناساندن تاریخ و فرهنگ نواحی جنوبی ایران و سواحل خلیج فارس حائز اهمیت است.

اقتداری در ۱۳۴۶ از سوی دولت ایران به‌عنوان کارشناس گردشگری به عربستان، عراق و لبنان اعزام شد. در ۱۳۴۹ در کنگره ایران‌شناسی "کنگره تحقیقات ایرانی" که به‌همت ایرج افشار برپا شده بود شرکت کرد.

وی مطالعات وسیعی در آثار گذشتگان و تحقیقات میدانی زیادی در کارنامه‌اش داشت و به‌خاطر همین مطالعات و پژوهش‌ها به‌تدریس در رشته تاریخ در مقطع دکترای دانشگاه تهران دعوت شد.

احمد اقتداری در ۹۴ سالگی درگذشت و در گورستان آل‌دهباشی گراش به‌خاک سپرده شد.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت داریوش صفوت

داریوش صفوت (زاده هفتم آذر ۱۳۰۷ شیراز_درگذشته بیست‌وهفتم ۱۳۹۲ کرج) موسیقی‌دان و نوازنده سنتور و سه‌تار

وی از شاگردان حبیب سماعی، ابوالحسن صبا و محمد ایرانی مجرد بود و از سال ۱۳۳۸ به‌تدریس در زمینه‌های نوازندگی سنتور و سه‌تار، ردیف موسیقی ایرانی، آکوستیک موسیقی، تاریخ موسیقی ایران، شناخت موسیقی، آشنایی با موسیقی شرقی، فلسفه موسیقی ایرانی، تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی، موسیقی و اسلام، بررسی رسالات کهن موسیقی ایران و… پرداخت.

داریوش صفوت در ۸۵ سالگی درگذشت و در بهشت سکینه به‌خاک سپرده شد.

عضویت‌ها و نشان‌ها:

استاد بازنشسته پایه ۱۵ دانشگاه هنر و دانشگاه تهران.

استاد نمونه دانشگاه‌های ایران.

بنیان‌گذار و مدیر مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی، وابسته به‌سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۹.

مدیر سابق گروه موسیقی دانشگاه تهران.

مدیر سابق گروه موسیقی دانشگاه هنر.

سرپرست سابق کارگاه موسیقی کودکان و نوجوانان در صداوسیما از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲.

مدیر سابق گروه هنر در مرکز نشر دانشگاهی.

عضو انجمن آکوستیک‌دانان ایران ۱۳۵۷/۱۹۷۸.

عضو انجمن فلسفه ایران ۱۳۵۵/۱۹۷۶.

عضو «پیوسته» فرهنگستان علوم ایران.

وی در سال ۱۳۸۵ موفق به‌دریافت نشان «شوالیه هنر و ادب» Chevalier De L'ordre Des Arts et Des Letters شد که بالاترین نشان هنری فرانسه است.

شاگردان سرشناس:

مجید کیانی

پرویز مشکاتیان

هما سادات افسری

پریسا

حسین علیزاده

نورالدین رضوی سروستانی

سالروز درگذشت مهران قاضی

مهران قاضی (زاده سال ۱۳۵۲ اصفهان -- درگذشته بیست‌وهفتم ۱۳۹۵ اصفهان) آهنگساز و نوازنده نی

وی فعالیتش را از سال ۱۳۶۷ آغاز کرد که از جمله همکاری با مراکز فرهنگی استان اصفهان، هنرستان موسیقی ۲ سال، کانون فرهنگی هنری ذوب‌آهن ۱۰ سال، صداوسیما مرکز اصفهان به صورت برنامه‌های ضبط شده. "تصنیف‌سازی، گروه‌نوازی و…" و هنرکده‌های خصوصی سطح شهر اصفهان به صورت آموزش نی بود.

فعالیت‌های برون‌کشوری:

۱- سال ۱۳۷۰ شرکت در نمایشگاه دوسلدورف در آلمان به‌مدت ۱۲ روز، به همراه ارکستر عالی موسیقی هنرستان موسیقی اصفهان.

۲- سال ۱۳۷۵ اجرای برنامه در کشور قطر به سمت سرپرست گروه سماع به مدت ۱۴ روز، از طرف سازمان ارتباطات اسلامی.

۳- سال ۱۳۷۸ اجرای برنامه در کشور چین و شرکت در جشنواره سازهای بادی جهان به‌مدت ۱۰ روز، به همراه استادان موسیقی ایران.

۴- سال ۱۳۸۱ اجرای برنامه در کشور امارات متحده عربی "دوبی" و شرکت در فستیوال مهر جان به مدت ۱۰ روز، با استادان جلال قاضی و حسن ناهید، به مدت ۱۲ سال و محمدعلی کیانی‌نژاد ۲ سال همکاری داشته و گروه‌نوازی با گروه‌های مطرح استان از فعالیت‌های هنری در کارنامه اوست.

کد خبر 654994

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.