به گزارش خبرنگار ایمنا، امام حسن (ع) یکی از اصحاب کسا هستند که آیه تطهیر دو بار درباره آن‌ها نازل‌شده و شیعیان آنان را معصوم می‌نامند، ایشان دو بار تمام دارایی خود را در راه خدا و سه بار نیمی از دارایی خود را به فقرا بخشیدند، ازاین‌رو این امام را کریم اهل‌بیت می‌خوانند.
به گفته رهبر معظم انقلاب، صلح امام مجتبی (ع) همان‌قدر ارزش داشت که شهادت برادر بزرگوارشان، امام حسین (ع)، همان‌طور که آن شهادت به اسلام خدمت کرد، آن صلح هم همان‌قدر یا بیشتر به اسلام خدمت کرد.
به مناسبت فرارسیدن سالروز ولادت باسعادت امام حسن مجتبی (ع)، ایمنا اطلاعات کتاب‌شناسی آثار منتشرشده پیرامون درباره این امام بزرگوار را در یک دهه اخیر مرور کرده است.
صلح امام حسن علیه‌السلام، پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ
این کتاب از معدود آثار تحلیلی و تفصیلی است که درباره زندگانی امام حسن مجتبی (ع)، موقعیت سیاسی ایشان و شرایط صلح امام با معاویه سخن گفته است. این اثر به همت مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) به فارسی ترجمه و توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشرشده است.
این کتاب در زمره متقن‌ترین کتب تاریخی در موضوع خود است و مؤلف در آن به موضوعاتی پرداخته که در کتب مشابه به آن‌ها کمتر توجه شده است. منابع پژوهشی این اثر نیز قریب به صد منبع معتبر و ارزشمند است. این کتاب، فراهم آمده فکری منظم، مبتکر و قوی است، هماهنگی و پیوستگی‌اش آن را به‌صورت جویباری سرشار از اندوخته‌های عقلی و نقلی درآورده و به واحدهایی به‌هم‌پیوسته و کامل _از همه جهاتی که با موضوع متناسب است_ همانند ساخته است. پیراستگی‌اش همراه با جامعیت و روشنی‌اش همراه با عمق و نقد تحلیلی‌اش، نقطه مرکزی این ممیزات است.
مؤلف بیش از آنکه به نقل گزارش‌های تاریخی بپردازد، به بیان و تحلیل اوضاع و شرایط از نگاه خود پرداخته است، اما بااین‌حال از ارجاع به منابع و استناد به آن‌ها غفلت نکرده و به منابع مختلفی در متن و پاورقی توجه داده است که این منابع همان مصادر دست‌اول تاریخی هستند.
دو امام مجاهد (۶ گفتار از رهبر معظم انقلاب در تحلیل مبارزات سیاسی حسنین ع)
این کتاب که توسط انتشارات انقلاب اسلامی به چاپ رسیده، شامل شش گفتار از آیت‌الله خامنه‌ای در تحلیل مبارزات سیاسی حسنین (ع) است.
دو گفتار اول کتاب، شامل دو سخنرانی ایشان در فروردین سال ۵۱ است که در حسینیه ارشاد تهران انجام‌شده است، گفتار سوم تا پنجم اثر، اختصاص به سه سخنرانی ایشان در شب تاسوعا، عاشورا و شام غریبان محرم ۱۳۹۴ هجری قمری (مصادف با بهمن ۱۳۵۲) با موضوع «تحلیل قیام حسینی» دارد، این سه سخنرانی در مسجد کرامت مشهد ایراد شده‌اند.
در گفتار چهارم به اهداف قیام حسینی اشاره و برای روشن شدن مطلب به تحلیل ریشه‌های آن می‌پردازند، در گفتار پنجم پس از مرور سریع مباحث دو گفتار قبل، به دوران امام حسین (ع) و اقدامات ایشان اشاره می‌کنند و بحث مستوفا و مستندی را در این زمینه ارائه می‌دهند، گفتار آخر کتاب حاضر، مربوط به سخنرانی شب عاشورای ایشان در محرم سال ۱۳۹۳ هجری قمری در این هیئت است.
نوع نگاه معظم له در این شش گفتار، بسیار بدیع است و بااینکه در زمان ایراد این بیانات در سن ۳۲ و ۳۳ سالگی بوده‌اند، منابع روایی و تاریخی متعددی مورداستفاده ایشان قرار گرفته است که سخنرانی ایشان را بسیار متفاوت از سخنرانی‌های معمول آن زمان و حتی حال حاضر می‌کند و بیشتر به جلسات علمی و درسی محققانه شبیه است.
هم‌اینک این گفتارها پس از ۴۴ سال با امید به افزایش معرفت جامعه اسلامی نسبت به سیره سیاسی ائمه (ع) در اختیار عموم مردم انقلابی و متعهد جامعه اسلامی قرار می‌گیرد.
صلح امام حسن (ع)
کتاب صلح امام حسن (ع) اثر مرتضی مطهری است که توسط انتشارات صدر به چاپ رسیده است. بخشی از کتاب سیری در سیره ائمه اطهار (ع) محسوب می‌شود که به‌صورت مستقل منتشرشده است. این کتاب از معدود آثار تحلیلی و تفصیلی است که درباره زندگانی امام حسن مجتبی (ع)، موقعیت سیاسی ایشان و شرایط صلح امام با معاویه سخن گفته است.
مسئله صلح امام حسن (ع)، هم در قدیم مورد سوال بوده و هم در زمان‌های بعد، به ویژه در زمان ما بیشتر این مسئله مورد پرسش است که چگونه امام حسن (ع) با معاویه صلح کرد؟ به‌خصوص که مقایسه‌ای به عمل می‌آید میان صلح امام حسن (ع) با معاویه و جنگیدن امام حسین (ع) بایزید و تسلیم نشدن ایشان به یزید و ابن زیاد. به نظر می‌رسد برای کسانی که زیاد در عمق مطلب دقت نمی‌کنند این دو روش متناقض است و برخی گفته‌اند امام حسن (ع) و امام حسین (ع) دو روحیه‌ی مختلف داشته‌اند و امام حسن (ع) صلح‌طلب بودند، برخلاف امام حسین (ع) که روحیه‌ای جنگی داشتند.
این کتاب شامل دو سخنرانی همراه با پرسش و پاسخ است. سبک بحث و تحلیل استاد، مانند سایر مباحث ایشان، استدلالی و مطالب از بیانی رسا برخوردار است. آیت‌الله مطهری در این اثر ابتدا کلیات اسلام را در باب جهاد بیان، سپس مسئله صلح امام حسن (ع) و جنگ امام حسین (ع) را بررسی می‌کند.
در بخشی از کتاب صلح امام حسن (ع) می‌خوانیم:
«اگر امام حسن با این شرایط [صلح را] قبول نمی‌کرد، امروز در مقابل تاریخ محکوم بود، قبول کرد؛ وقتی‌که قبول کرد، تاریخ آن‌طرف را محکوم کرد، معاویه با آن دستپاچگی که داشت تمام این شرایط را پذیرفت، نتیجه‌اش این شد که معاویه فقط از جنبه سیاسی پیروز شد؛ یعنی نشان داد که یک مرد صد درصد سیاستمداری است که غیر از سیاستمداری هیچ‌چیز در وجودش نیست، زیرا همین‌قدر که مسند خلافت و قدرت را تصاحب کرد تمام مواد قرارداد را زیر پا گذاشت و به هیچ‌کدام از این‌ها عمل نکرد، و ثابت کرد که آدم دغل‌بازی است، و حتی وقتی‌که به کوفه آمد صریحاً گفت: مردم کوفه! من در گذشته با شما نجنگیدم برای اینکه شما نماز بخوانید، روزه بگیرید، حج کنید، زکات بدهید، «وَ لکِنْ لاِتَأَمَّرَ عَلَیْکُمْ» من جنگیدم برای اینکه امیر و رئیس شما باشم. بعد چون دید خیلی بد حرفی شد، گفت این‌ها یک چیزهایی است که خودتان انجام می‌دهید، لازم نیست که من راجع به این مسائل برای شما پافشاری داشته باشم. شرط کرده بود که خلافت بعد از او تعلق داشته باشد به حسن بن علی و بعد از حسن بن علی به حسین بن علی، ولی بعد از هفت هشت سال که از حکومتش گذشت شروع کرد مسئله ولایتعهد یزید را مطرح کردن. شیعیان امیرالمؤمنین (ع) را که در متن قرارداد بود که مزاحمشان نشود به حد اشد مزاحمشان شد و شروع کرد به کینه‌توزی نسبت به آن‌ها. واقعاً چه فرقی هست میان معاویه و عثمان؟ هیچ فرقی نیست، ولی عثمان کم و بیش مقام خودش را در میان مسلمین (غیر شیعه) حفظ کرد به عنوان یکی از خلفای راشدین که البته لغزش‌هایی هم داشته است، ولی معاویه از همان اول به عنوان یک سیاستمدار دغل‌باز معروف شد که از نظر فقها و علمای اسلام عموماً نه فقط ما شیعیان (از نظر شیعیان که منطق جور دیگر است) معاویه و بعد از او، از ردیف خلفا، از ردیف کسانی که جانشین پیغمبرند و آمدند که اسلام را اجرا کنند به کلی خارج شدند و عنوان سلاطین و ملوک و پادشاهان به خود گرفتند.»
«غنچه دلتنگ»
«غنچه دلتنگ» جلد چهارم از مجموعه چهارده جلدی «سیره کاربردی چهارده معصوم (ع)» یا «سبک زندگی معصومین (ع)» است که برخی از مجلداتش در دهه ۸۰، برنده جایزه یا کاندیدای جایزه کتاب سال حوزه علمیه قم شد. در این مجموعه سعی می‌شود مسائل مختلف زندگی از دیدگاه اهل‌بیت (ع) بیان شود و هدف این مجموعه پاسخ به این سوال است که در روزگار امروز و برای انسان قرن بیست ویکم چگونه اهل‌بیت (ع) می‌توانند الگو باشند و چگونه می‌توانند گره‌ی از زندگی مردم باز کنند.
در این نوشتار نخست به توصیف اوصاف ظاهری امام حسن مجتبی پرداخته شده و سیمای آن امام و نیز آراستگی ظاهر و چهره ایشان توصیف شده است، آن‌گاه به برخی از مکارم اخلاقی آن امام اشاره کرده و ابعادی از فروتنی آن امام، سخاوت ایشان، کرم و عفو او نسبت به دیگران، حلم و مدارای آن امام در قبال مخالفان و دشمنان خویش، جوانمردی، خوش‌خلقی، راستگویی، سیاستمداری، فعالیت‌های اقتصادی، پاکدامنی، پارسایی، خاموشی، دوراندیشی، خردورزی، بزرگواری، شجاعت و دلیری، دانشوری، مدیریت، مظلومیت، نیکوکاری، خداباوری، عبادت، زهد، نیایش، گشاده‌دستی، خدمات اجتماعی، دین‌باوری، همسایه‌داری و برخورد ملاطفت‌آمیز امام حسن مجتبی در قبال همه مردم را بیان کرده است.
این سیره کاربردی که بیش از ۵۰ موضوع مثل سیمای ظاهری، سیمای باطنی، سبک زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی و سیاسی، ماجرای صلح با معاویه، علل صلح و مفاد آن، نظرات ایشان درباره دشمنان، ارتباط با خدا، دیگران و طبیعت، حقوق مخالفان و حیوانات را شامل می‌شود، برای عموم مردم به ویژه جوانان و نوجوانان نوشته شده است.
کریم آل عبا
این کتاب قطره‌ای از دریای معنویت امام حسن مجتبی (ع) را به تصویر کشیده و برای گروه سنی نوجوان نوشته و در گروه عناوین «گنجشک‌های جمکران» چاپ شده است.
برشی از کتاب:
«امام‌حسن (ع) دست‌هایش را به‌سوی آسمان بلند می‌کند. زیر لب دعایی می‌خواند. یکی از نمازگزاران که پشت سرِ امام‌حسن (ع) در صف نماز نشسته، به آسمان نگاه می‌کند. آسمان در حال دگرگون شدن است. نمازگزار می‌گوید: «دوستان، نگاه کنید به آسمان. چه اتفاقی دارد می‌افتد!؟»
همه سر بلند می‌کنند و به‌سوی آسمان نگاه می‌کنند. ناگاه همه با چشم‌های خود می‌بینند که آسمان شکافته می‌شود و فرشتگانی از آن خارج می‌شوند که در دست هریک زنبیلی پر از غذا و میوه و خوردنی‌های متنوع است! همه تندیس‌وار خیره این صحنه شده‌اند! همه مات و مبهوت مانده‌اند. با خود می‌گویند: به‌راستی فرشتگانی که ما توصیفشان را شنیده بودیم را هم اکنون داریم می‌بینیم!؟ آن‌هم با زنبیل‌هایی پر از غذا و آذوقه!؟ فرشتگان پایین می‌آیند و پایین می‌آیند و به نزد امام‌حسن (علیه‌السلام) می‌رسند.»
نظر شما