به گزارش خبرنگار ایمنا، نفت شامل ترکیب پیچیده‌ای از هیدروکربن‌هایی گوناگون است. بیشتر این هیدروکربن‌ها از زنجیره آلکان هستند، البته ممکن است از نظر باطن، ترکیب یا خلوص تفاوت‌های زیادی داشته باشند. نفت ماده بسیار ارزشمندی است، از این رو به آن طلای سیاه نیز گفته می‌شود. این ماده ارزشمند کاربردها و ویژگی‌های بسیاری دارد، اما منابع نفتی معمولاً محدود هستند و تمام کشورها از این ماده ارزشمند برخوردار نیستند. ایران یکی از نخستین تولیدکنندگان نفت در جهان است و از منابع نفتی بسیار زیادی برخوردار است.
از نگاه کارشناسان، نفت ماده بسیار ارزشمندی است که حتی در کشورهای مبتنی بر اقتصاد غیرنفتی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. ایران تاکنون عملکرد مطلوبی در حوزه استفاده از منابع نفتی داشته است، اما طی سال‌های اخیر پالایشگاه‌های کشور پیشرفت و ارتقا نداشته‌اند که همین مسئله به جایگاه ایران در جهان لطمه وارد کرده است. برای درک بیشتر اهمیت نفت و بررسی جایگاه ایران در حوزه استفاده از این ماده ارزشمند با حمیدرضا یوسفی، دکترای شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
چرا نفت اهمیت دارد؟
نفت به عنوان طلای سیاه در سالیان بسیار دوری کشف شد و از همان ابتدا افرادی که این ماده ارزشمند را کشف کردند، می‌دانستند که به چه ماده مهم و حائز اهمیتی دست‌یافته‌اند. امروزه نفت یکی از ماده‌های ارزشمند در جهان محسوب می‌شود که حتی کشورهای مبتنی بر اقتصاد غیرنفتی نیز به این ماده اهمیت می‌دهند، زیرا طلای سیاه و غیرقابل‌انکار است، همچنین در آینده نیز قطعاً جزو مواد ارزشمند خواهد بود. ایران یکی از نخستین تولیدکنندگان نفت در جهان است.
آیا تمام کشورها از منابع نفتی برخوردار هستند؟
خیر، برخی کشورها از منابع و مخازن نفتی بسیاری برخوردار هستند، اما برخی دیگر از کشورهای جهان از این ماده ارزشمند برخوردار نیستند. با این حال حتی کشورهایی که دسترسی به منابع نفتی ندارند، قطعاً نیازمند مشتقات این ماده ارزشمند خواهند بود؛ درواقع موضوعی که تا این لحظه بشر نتوانسته ارزش و اهمیتش را انکار کند نفت و مشتقات آن است که در تمام دنیا مورد توجه قرار دارد.
ایران از نظر منابع نفتی در چه جایگاهی قرار دارد؟
یکی از مزایای ایران، قرارگرفتن در منطقه‌ای تحت عنوان خاورمیانه است؛ زیرا درحال‌حاضر بیشترین منابع نفتی دنیا متعلق به این منطقه است؛ البته وجود منابع نفتی بسیار در ایران مشکلاتی را برای کشور رقم‌زده است، زیرا همواره کشورهای سودجویی هستند که قصد استفاده از منابع طبیعی ایران را دارند و این مسئله از زمان ملی شدن نفت بسیار مورد توجه بود.
نگاه دنیا به نفت و مشتقات آن چگونه است؟
نفت ماده بسیار ارزشمندی است و تمام دنیا نسبت به این موضوع آگاه هستند، اما امروزه استفاده از نفت به روش سنتی، کاربرد و اهمیتی ندارد. در دنیای امروز اگر بخواهیم پیرامون نفت و مشتقات آن فعالیت کنیم، دیگر مانند قبل نباید به مسائل جزئی و استفاده‌های متداول آن توجه کنیم، بلکه درحال‌حاضر نفت شامل هزاران محصول می‌شود و همواره محققان این حوزه به دنبال مشتقات جدید این ماده ارزشمند هستند.
نفت چه مشتقاتی دارد؟
نفت شامل مشتقات بسیاری است، اما برخی از فرآورده‌های این ماده ارزشمند بسیار معروف و شناخته‌شده هستند که ازجمله آن‌ها می‌توان به انواع سوخت‌ها شامل بنزین، گازوئیل و سوخت موشک اشاره کرد؛ همچنین نفت خام و مازوت از فرآورده‌های بسیار شناخته‌شده و کاربردی هستند.
امروزه کدام مشتقات نفت مورد توجه بشر قرار گرفته است؟
امروزه محصولات دیگری به عنوان مشتقات نفتی در دنیا مورد توجه قرار گرفته که از فرآورده‌های پیشین این ماده، ارزشمندتر است. ازجمله این مشتقات جدید می‌توان به تولوئن، بنزن و حلال‌های فراری مانند هگزان اشاره کرد. درحال‌حاضر باید به‌طورویژه پیرامون این مشتقات سرمایه‌گذاری کرد و همواره به‌دنبال ارتقای ویژگی‌های آن‌ها بود.
عملکرد ایران در استفاده از نفت و مشتقات آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ایران تاکنون عملکرد مطلوبی در حوزه استفاده از نفت داشته و پیشرفت خوبی نیز تجربه کرده، اما طی سالیان اخیر در جایگاه خود متوقف شده و پیشرفت نکرده است؛ درواقع کشورمان باید به نقطه‌ای برسد که بتواند از مشتقات نفتی کاربردهای دارویی پیدا کند و در تمام صنایع ازجمله صنعت رنگ، پتروشیمی و پلیمرسازی از این منبع طبیعی استفاده کند.
آیا توجه به اقتصاد غیر نفتی مفید است؟
درحال‌حاضر برخی از افراد تصور می‌کنند که باید به مشتقات غیرنفتی روی آورده و استارت‌آپ‌ها نیز در حوزه اقتصاد غیرنفتی فعالیت کنند، اما با توجه به اینکه ایران از منابع نفتی بسیاری برخوردار است باید از این منابع به بهترین شکل ممکن استفاده کند. با این حال روند بهره‌وری از نفت و مشتقات آن نیازمند ارتقا است.
درحال‌حاضر استارت‌آپ‌های بیشتری باید در حوزه نفت شکل گیرد. متأسفانه طی سالیان اخیر در حوزه استخراج نفت و استفاده از آن در پالایشگاه شاهد رشد و ارتقا نبوده‌ایم و اصلاً تعامل سازنده‌ای با استارت‌آپ‌ها و دانشجوها وجود نداشته است.
نظر شما