به گزارش خبرنگار ایمنا، اهمیت حفاظت از تالاب در حفاظت از تنوع زیستی مطرح است و علاوه‌بر آن حفظ حیات تالاب‌ها از ایجاد کانون‌های تولید ریزگرد با اثرات زیست‌محیطی پیشگیری خواهد کرد، چرا که تشدید ریزگردها در تالاب‌هایی که خشک شده و حیات آن به ممات گرَویده، می‌تواند تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری استان‌های نزدیک آن منطقه را دربرگیرد.
همچنین خشک شدن تالاب‌ها تبعات زیستی بسیاری همچون کاهش حجم سفره‌های آب زیرزمینی و تشدید بیماری‌ها را به همراه خواهد داشت، لذا مسئولان ذی‌ربط و فعالان حوزه محیط‌زیست در تلاش هستند تا چالش‌های موجود رفع و حیات تالاب‌ها حفظ شود.
۴۳ درصد تالاب‌های کشور منشأ گردوغبار
آرزو اشرفی‌زاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست اظهار کرد: از مساحت ۳.۴ میلیون هکتاری تالاب‌های کشور نزدیک به ۴۳ درصد در شدت‌های متفاوت به منشأ و کانون برداشت گرد و غبار تبدیل شده‌اند.
وی درباره تأثیر شرایط تالاب‌های کشور بر گردوغبار گفت: یکی از آثار نبود تحقق حقابه تالاب‌ها و تخریب این اکوسیستم‌ها تبدیل شدن بخش‌های وسیعی از بستر آن‌ها به منشأ برداشت گردوغبار است که تالاب‌های هامون و جازموریان نمونه‌ای از همین تالاب‌ها هستند.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره تأثیر بارش‌های اخیر بر احیای تالاب‌ها، افزود: بارش‌های کشور در پاییز امسال زیر حد نرمال قرار داشت، اما در هفته‌های اخیر شاهد بارش‌های مناسب‌تری در کشور نسبت به پاییز بودیم و طی این بارش‌ها، بعضی از تالاب‌های کشور از جمله تالاب حله استان بوشهر و مهارلو در استان فارس از شرایط بهتری نسبت به گذشته برخوردار شده‌اند.
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین نیاز تالاب‌ها، تخصیص کامل حقابه آن‌هاست، تصریح کرد: براساس قانون، پس از تأمین آب شرب، حقابه‌های محیط زیستی در اولویت هستند. به همین علت تخصیص حقابه زیست محیطی تالاب‌ها بر اساس شرایط سال آبی پر بارش، کم بارش و نرمال مورد مطالبه جدی سازمان حفاظت محیط زیست است.
اشرفی‌زاده با بیان اینکه وضعیت کدام یکی از تالاب‌ها مناسب نیست و نیازمند توجه هر چه سریع‌تر است، گفت: همه تالاب‌های کشور به دلیل اثر وسیع این اکوسیستم‌های ارزشمند بر ابعاد مختلف زندگی مردم، نیازمند همکاری تمام ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان در حفاظت و احیا هستند، اما تالاب‌هایی همچون ارومیه، هامون و گاوخونی به دلیل شرایط سخت‌تری که در حال حاضر با آن مواجه هستند، در اولویت بیشتری قرار می‌گیرند.
وی درباره اقدامات لازم برای حفاظت و احیای تالاب‌ها اظهار کرد: تخصیص کامل و به‌موقع حقابه از اقدامات مورد نیاز است. وزارت نیرو مکلف است در سه حالت کم‌آبی، میان‌آبی و پرآبی مطابق مصوبات حقابه را تحویل دهد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: آب‌گیری بیش از ۵۰ درصدی تالاب‌های بین‌المللی درگه سنگی و شورگل در استان آذربایجان غربی پس از چندین سال خشکی با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست و همکاری وزارت نیرو از جمله خبرهای خوب تالابی در آستانه روز جهانی تالاب‌ها بود، چرا که این تالاب‌ها از جمله تالاب‌های فهرست مونترو کنوانسیون رامسر هستند. اکنون تالاب‌های کانی برازان و سولدوز در استان آذربایجان غربی نیز از آب‌گیری مناسبی برخوردار است.
وی خاطرنشان کرد: هفته گذشته ۳۰ میلیون مترمکعب آب نیز به تالاب بختگان استان فارس وارد شد و خوشحالی مردم استان را به همراه داشت، البته بنابر توافق صورت گرفته میان آب منطقه‌ای و اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس، پیگیری برای رهاسازی ۱۰۰ میلیون مترمکعب از آب موجود سد درودزن برای تالاب بختگان همچنان ادامه دارد.
وجود ۵ میلیون هکتار منطقه غبار خیز در کشور
علی‌محمد طهماسبی، مشاور رئیس سازمان محیط زیست کشور اظهار کرد: در کشور نزدیک به پنج میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار مناطق غبار خیز داریم.
وی با بیان اینکه ۳۵ میلیون هکتار از مناطق فرسایشی شناسایی شده که از آن‌ها چهار میلیون تن غبار کمتر از ۲۰ میکرون تولید می‌شود، گفت: پنج میلیون و ۲۷۰ هکتار آن متعلق به سیستان و بلوچستان است.
مشاور رئیس سازمان محیط زیست کشور افزود: منظور سند ۱۰ ساله مهار ریزگردها برای سیستان و بلوچستان در سطح ملی تصویب و به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شده است.
خشکی تالاب‌های کشور و گسترش بیماری‌های صعب‌العلاج
سیروس زارع، یک کارشناس و فعال محیط زیست اظهار کرد: زمانی که تالابی خشک شده و تبدیل به کانون ریزگرد می‌شود، ذرات میکرونی بستر تالاب با حداقل قدرت وزش باد، پراکنده شده و از طریق چشم و پوست و تنفس جذب شده و سبب بروز بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شود!
وی گفت: تالاب‌ها زیست‌بوم‌های پالایشگاهی کره زمین هستند که به صورت طبیعی طی هزاران یا میلیون‌ها سال شکل گرفته‌اند و عمیق‌ترین و گودترین نقطه در حوضه‌های آبی هستند. این مناطق تمام آلایندگی‌های حوضه‌های آبی را در خود جمع کرده که این آلودگی‌ها می‌تواند منشأ انسانی یا غیرانسانی داشته باشد.
وی ادامه داد: تالاب‌ها پالایش این آلودگی‌ها را انجام داده و سلامتی را به مناطق اطراف خود هدیه می‌کنند، در چند دهه اخیر به دلیل دستکاری‌های انسانی بیش از ۸۰ درصد تالاب‌های ما یا خشک شده یا در معرض خشکی کامل قرار گرفته‌اند که برگرداندن بسیاری از آن‌ها به شرایط قبلی امکان‌پذیر نیست یا هزینه بسیار زیادی دارد.
این فعال محیط زیست افزود: تاوانی که برای خشک شدن تالاب‌ها می‌دهیم، کم نبوده و آسیب‌های وارده بر اثر خشک شدن تالاب‌ها بیش از نفع بارگذاری‌هایی بوده که در بالادست آن‌ها انجام شده و مصرف آب را در بالادست این حوضه‌ها افزایش داده است.
زارع با بیان اینکه کاش جریان‌های طبیعی شکل گرفته که انتخاب طبیعت بوده را نادیده نمی‌گرفتیم و اجازه نمی‌دادیم که تالاب‌های کشور به این روز بیفتد، تأکید کرد: در نتیجه فعالیت‌های ما، تالاب‌هایی که آلودگی را در حوضه آبریز پالایش می‌کردند به کانون ریزگرد یا کانون دیگر آلودگی‌ها تبدیل شده است.
وی گفت: لازم است تا حقابه و نیاز آبی تالاب‌ها را پرداخت کنیم؛ باید حد بستر تالاب‌ها مشخص و تعیین محدوده شود و نیاز آبی تالاب در اولویت قرار گیرد. شاخصه سلامت مدیریت در حوضه‌های آبی وجود زیستگاه‌های آبی و شرایط تالاب‌هایی است که در انتهای حوضه‌ها هستند. هر جا که تالاب زنده‌ای وجود داشته باشد به این معنی است که مدیریت آب در آن حوضه مطابق با نیازهای طبیعی و استاندارد بوده است و هر جا که تالابی خشک شده به این معنی است که مدیریت صحیح نبوده است.
این کارشناس با اشاره به اینکه در بعضی موارد مطرح می‌شود که بحران مدیریت وجود داشته اما در بعضی تالاب‌ها "سوء‌مدیریت" صورت گرفته است، اظهار کرد: زمانی که تالابی خشک شده و تبدیل به کانون ریزگرد می‌شود، ذرات میکرونی بستر تالاب با حداقل قدرت وزش باد، پراکنده شده و از طریق چشم و پوست و تنفس جذب شده و اثرات جبران‌ناپذیری را بر محیط اطراف خود می‌گذارد و سبب بروز بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شود.
نظر شما