به گزارش خبرنگار ایمنا، کمبود منابع انرژی یکی از چالش‌های مهم جهان امروز است و از آن جهت که بخش ساختمان در مصرف انرژی کشورها سهم قابل توجهی دارد، طی دهه‌های اخیر در اکثر کشورهای صنعتی، اقدامات اساسی در زمینه اصلاح الگوی مصرف با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله تدوین مقررات و ضوابط صورت گرفته است.
در ایران مصارف خانگی و تجاری حدود ۴۰ درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می‌دهد. رایج‌ترین راه‌حل مدیریت مصرف بالای انرژی در ساختمان در کشورهای پیشرفته، بهینه‌سازی مصرف انرژی است، تجربه نشان می‌دهد که رشد اقتصادی و توسعه صنعتی کشورها به عنوان پیش شرط‌های اقتدار سیاسی، استقلال ملی و شکوفایی فرهنگی به عوامل مختلف از جمله انرژی و استفاده بهینه از منابع انرژی نیازمند است؛ اگرچه ایران از غنی‌ترین منابع انرژی برخوردار است اما استفاده نادرست از آن‌ها خسارت جبران‌ناپذیری را بر بودجه سالانه کشور تحمیل می‌کند، از این‌رو استفاده منطقی از منابع انرژی و برنامه‌ریزی در زمینه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی از اولویت ویژه‌ای برخوردار است.
یکی از مهمترین مباحث در مصرف انرژی ساختمان وضعیت عایق دیوارها و پنجره‌ها است که در خصوص آن‌ها استانداردی تحت عنوان مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تدوین شده است. سال ۱۳۷۰ نخستین ویرایش مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، تحت عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی تدوین شد و از آن زمان تا کنون ویرایش‌های مکرر آن در طراحی و نظارت اساس کار مهندسان سازمان نظام مهندسی قرار گرفته است؛ با این همه هنوز هم آنچنان که لازم است، به ضوابط مبحث نوزدهم در ساخت‌وسازهای شهری توجه نمی‌شود.
زیرساخت‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور ایجاد شود
حمید احمدی، دانشجوی دکترای معماری و نایب رئیس اول هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان می‌گوید: به‌طور میانگین ۳۵ تا ۴۰ درصد انرژی در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود که حوزه کاری نظام مهندسی است و در مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان جزئیات و ضوابط برای طراح و ناظر معماری تشریح شده است و در ساختمان‌ها اجرا می‌شود.
وی با بیان اینکه در تمام نقشه‌های خروجی، نظام جزئیات اجرایی مبحث نوزدهم ارائه و آموزش‌های لازم در قالب سمینارها به مهندسان طراح و ناظر داده می‌شود، می‌افزاید: در کشور ما یارانه‌های زیادی برای استفاده از حامل‌های انرژی در نظر گرفته می‌شود و از نظر فرهنگی جامعه نیاز به صرفه‌جویی در مصرف انرژی را احساس نمی‌کند، چرا که مصرف‌کننده احساس نمی‌کند انرژی منبعی باارزش و محدود است که به‌زودی تمام خواهد شد و لازم است در مصرف آن صرفه‌جویی کرد.
این کارشناس نظام مهندسی ساختمان تصریح می‌کند: مردم باید درک کنند که همه در یک کشتی نشسته‌ایم و با تمام شدن منابع انرژی همه با هم غرق خواهیم شد؛ این موضوع که کشور ما دارای منابع سرشار انرژی است، یک اشتباه محض است، چراکه این منابع فقط برای امروز نیست و برای نسل‌های بعدی ما نیز باید باقی بماند، توسعه پایدار به این معنی است که از تمام منابع انرژی طوری استفاده کنیم که برای نسل‌های بعدی هم چیزی باقی بماند.
وی با بیان اینکه زیرساخت‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی را باید در کشور ایجاد کنیم و به مردم آموزش دهیم که انرژی محدود و باارزش است و باید به درستی استفاده شود، ادامه می‌دهد: فرهنگ یک مقوله اجباری و اختیاری است، به عنوان مثال فرهنگ بستن کمربند ایمنی تا چند سال گذشته رعایت نمی‌شد اما با اجبارهای قانونی این فرهنگ عمومیت یافت، لذا معتقدم در حال حاضر نیز می‌توان از یارانه حامل‌های انرژی کاست و در مقابل، مشوق‌هایی را برای عایق کردن ساختمان در نظر گرفت.
احمدی تاکید می‌کند: تعداد زیادی از ساختمان‌های موجود به‌ویژه در بخش اداری قدیمی است و مصرف انرژی بالایی دارد و دولت در این روزها مجبور به تعطیلی آن‌ها شد، در حالی که می‌توان با راهکارهای ساده این ساختمان‌ها را عایق‌بندی کرد.
کیفیت مصالح در بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان مؤثر است
علی‌اصغر غفاری، رئیس کمیسیون عمران، ترافیک، معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر اراک اظهار می‌کند: بر اساس گزارش‌های ارائه شده از سازمان نظام مهندسی ساختمان استان مرکزی، حداقل‌های ضوابط مبحث ۱۹ مقررات ملی در طراحی و اجرای ساختمان‌های جدید رعایت می‌شود.
وی با اشاره به یکسان‌نبودن کیفیت مصالح استفاده شده در ساختمان‌ها تصریح می‌کند: همه مصالح تولیدی استاندارد است اما سازندگان تمایل دارند با کمترین هزینه‌ها بنایی بسازند که قیمت تمام شده آن با وضعیت اقتصادی موجود به‌صرفه باشد و به راحتی بتوان آن را به فروش رساند، از همین‌رو ممکن است مصالحی با کمترین میزان استاندارد و قیمت ارزان‌تر را در ساخت استفاده کنند.
رئیس کمیسیون عمران، ترافیک، معماری و شهرسازی شورای اسلامی اراک ادامه می‌دهد: مقررات ملی ساختمان مدام در حال ویرایش است، چرا که متناسب با پیشرفت تکنولوژی، ضوابط نیز تغییر می‌کند؛ ممکن است ساختمان‌های قدیمی در شهر وجود داشته باشد که پس از سال‌ها مالک برای دریافت مجوز مراجعه می‌کند و در حالی که ممکن است بسیاری از این ساختمان‌ها نقشه داشته باشد اما بر اساس مقررات ملی همان مقطع زمانی ساخته شده‌اند که شامل مبحث نوزدهم نبوده است و به همین دلیل گواهی عدم خلاف به این ساختمان‌ها داده می‌شود نه مجوز پایان کار، چرا که برای ساختمان در بخش تأسیسات تاییدیه‌های لازم دریافت نشده است.
وی می‌گوید: بعضی موارد همچون استفاده از پرده‌های ضخیم در بررسی‌های مهندس ناظر در نظر گرفته نمی‌شود، چراکه از ضوابط مقررات ملی ساختمان نیست و توصیه‌هایی است که از طرف شرکت‌ها توزیع انرژی به مردم ارائه می‌شود.
غفاری با اشاره به رعایت‌نکردن الزامات بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌های غیرمجاز تصریح کرد: بعضی ساختمان‌های غیرمجاز در حاشیه شهر و روستاهای اطراف یک شبه و به شکل غیراستاندارد ساخته می‌شود که این اتفاق ناشی از ضعیف بودن توان اقتصادی مردم است.
وی تصریح می‌کند: بعضی ساختمان‌ها مجوز دارد اما مالکان اضافه بنای غیرمجاز ایجاد می‌کنند که شهرداری با در نظر گرفتن الزامات اجتماعی با این موارد برخورد می‌کند و این مجموعه بیشتر در صدد بوده است که اجازه ندهد از ابتدا این‌گونه ساخت‌وسازها انجام شود و اقداماتی همچون پیش‌بینی مسکن ملی از مواردی است که به کاهش این گونه ساخت‌وسازها نیز کمک خواهد کرد.
رئیس کمیسیون عمران، ترافیک، معماری و شهرسازی شورای اسلامی اراک می‌گوید: مدیریت شهری با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان سمینارهای آموزشی را در نظر گرفته است که در آن فناوری‌های نوین ساختمان‌سازی به طراحان و تولیدکنندگان آموزش داده می‌شود تا بستری برای استفاده از این فناوری‌ها در ساخت‌وسازهای شهر فراهم شود.
نظر شما