هرآنچه لازم است از کپسول آتش نشانی بدانیم

با نگاهی اجمالی به محیط پیرامون خود می توان با طیف وسیعی از مواد قابل احتراق مواجه شد. این قبیل مواد محیط پیرامون ما را مستعد آتش سوزی می کنند. به منظور جلوگیری از آتش سوزی در وهله اول باید از شروع حریق جلوگیری کرد؛ اما بعد از آتش سوزی مهار کردن آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از آسانترین و متداول ترین شیوه های مهار آتش سوزی، استفاده از کپسول آتش نشانی است. به همین دلیل همواره توصیه می شود که تمامی کارخانه ها، خانه ها، خودروها و ... به این کپسول مجهز شوند.

کپسول آتش نشانی چیست؟

کپسول آتش‌نشانی دستگاهی قابل حمل و دستی است که از آن برای خاموش کردن آتش های کوچک استفاده می شود. این کپسول دارای انواع مختلفی است که هر کدام از آنها برای کلاس های مختلف آتش کارایی دارد. بنابراین قبل از خرید کپسول آتش نشانی لازم است کلاس آتش بر اساس نوع ماده سوختنی مشخص شود. به طور کلی شش کلاس زیر برای آتش تعریف شده است:

1-کلاس A: آتش حاصل از سوختن چوب، کاغذ، منسوجات و ....

2-کلاسB: آتش حاصل از سوختن مایعات قابل اشتعال همچون روغن،گریس، الکل و نفت

3-کلاس C: آتش حاصل از سوختن گازها

4-کلاس D:آتش حاصل از سوختن فلزات قابل اشتعال همچون سدیم و پتاسیم

5-کلاس E: آتش حاصل از اتصالات وسایل برقی

6-کلاسF: آتش حاصل از چربی‌های غذایی

بر روی بدنه کپسول آتش نشانی کلاس بندی آن مشخص شده است. با توجه به این کلاس بندی می توان تعیین کرد که هر کپسولی بر اساس محتویات خود قادر به خاموش کردن چه نوع آتشی است.

در کپسول آتش نشانی از چه گازی استفاده می شود

گازهای مورد استفاده در کپسول آتش نشانی در دو دسته زیر جای دارند:

1-دی اکسید کربن: از این گاز برای مواد خاموش کننده ای که بر پایه آب نیستند، استفاده می شود. گاز دی اکسید کربن موجب خنک شدن هوای مواد خروجی و کنترل بهتر حرارت می شود.

2-هوای خشک: اگر مواد خاموش کننده آتش، بر پایه آب باشد از هوای فشرده به جای دی اکسید کربن استفاده می شود. استفاده از دی اکسید کربن در کنار این مواد منجر به منجمد شدن کپسول در هنگام اطفای حریق می شود.

کپسول آتش نشانی از چه موادی تشکیل شده

کپسول آتش نشانی بر اساس نوع خاموش کننده دارای تقسیم بندی به شرح زیر است.

خاموش کننده آبی

این مدل از کپسول آتش نشانی که با برچسب قرمز رنگ مشخص می شود برای کلاس آتش سوزی نوع A (کاغذ، چوب و ... )کارایی دارد. این دستگاه دارای 4 نوع مختلف است که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود:

• خاموش کننده های اسپری آب : در حالت از اسپری قطرات آبی که به طور غیر مستقیم توسط هوا احاطه شده‌اند، استفاده می شود.
• خاموش کننده های آب حاوی افزودنی: به این نوع از خاموش کننده های آبی مواد شیمیای یا فوم اضافه شده است.
• خاموش کننده های بخار آب یا مه : در این مدل از خاموش کننده، به جای آب از بخار یا مه استفاده شده است. قطرات مه یا بخار کوچکتر از قطرات آب هستند اما سطح مقطع آنها نسبت به اندازه‌شان بیشتر است. بنابراین استفاده از آنها موجب تسریع روند تبخیر و جذب سریعتر انرژی گرمایشی می شود. البته این مدل از خاموش کننده به واسطه وزن کمتر خود، قدرت کمتری در شکل گیری بخار آب دارند.

خاموش کننده های پودر خشک

کپسول آتشنشانی پودری که با برچسب آبی مشخص می شود، برای سه نوع کلاس آتش سوزی A، B و C کارایی دارد. همچنین می توان برای خاموش کردن آتش حاصل از سوختن تجهیزات و تاسیسات الکتریکی (تا 1000 ولت) نیز از آن استفاده کرد. آتش سوزی نوع D می تواند توسط کپسول آتش نشانی پودری مهار شود اما استفاده از آن منجر به خنک شدن آتش نمی شود. بهتر است از خاموش کننده های پودری در محیط های داخلی ساختمان استفاده نشود زیرا مواد تشکیل دهنده آن موجب از بین رفتن قدرت بینایی و مشکلات تنفسی می شود.

خاموش کننده های دی اکسید کربن

کپسول آتش نشانی حاوی خاموش کننده دی اکسید کربن با برچسب سیاه رنگ مشخص می شود. این کپسول برای مکان هایی که در آنها از تجهیزات الکتریکی استفاده شده، انتخاب مناسبی است. در واقع این نوع از خاموش کننده برای تجهیزات الکتریکی کارایی دارد.

خاموش کننده دی اکسید کربن مانع از رسیدن اکسیژن به آتش می شود و از این طریق آن را مهار می کند. همچنین می تواند گرما و حرارت ناشی از آتش سوزی را سرد کند. استفاده از کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن از خود هیچ پسماندی برجای نمی گذارد. همچین می توان از آن برای خاموش کردن آتش کلاس B نیز استفاده کرد هرچند استفاده از آن برای آتش سوزی کلاس A بی اثر است.

خاموش کننده های شیمیایی سرد

برای خاموش کردن آتش سوزی حاصل سوختن روغن و چربی ها از خاموش کننده شیمیایی سرد استفاده می شود. این کپسول آتش نشانی با برچسب زرد مشخص می شود و میزان تاثیرگذاری آن بسیار زیاد است. شیوه عمل این خاموش کننده به این صورت است که مواد شیمیایی سرد بر روی شعله ها نشسته و آن را سرد می کند. این محلول های شیمیایی در طی یک واکنش شیمیایی، محلول صابونی شکلی تولید می کنند و از این طریق از سوختن مجدد روغن جلوگیری به عمل می آورند. استفاده از خاموش کننده های شیمیایی سرد برای کلاس آتش سوزی A و B کارایی دارد.

چگونه از کپسول آتش نشانی استفاده کنیم

نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی به این صورت است که در قدم اول باید ضامن کشیده شود. سپس باید نازلی که در قسمت پایین شلنگ قرار دارد به سمت آتش گرفته شود.

برای تخلیه محتویات کپسول لازم است دسته یا اهرم فشرده شود. نازل باید در فاصله ی 4/2 تا 7/3 متری آتش قرار داشته باشد. همچنین لازمه ی استفاده صحیح از کپسول آتشنشانی، قرارگیری در نزدیکترین نقطه خروج است به طوری که در صورت شعله ور شدن آتش راه فرار وجود داشته باشد.

خرید کپسول آتش نشانی

به منظور خرید کپسول آتش نشانی استاندارد لازم است موارد زیر مد نظر قرار داده شود:

• نوع خاموش‌کننده
• ظرفیت و تعداد خاموش‌کننده
• زمان تخلیه
• طول پرتاب مواد
• شکل ظاهری
• مکانیزم عملکرد
• محل نصب
• جنس بدنه و ضخامت ورق کپسول آتش نشانی
• فشارسنج
• دما و شرایط نگهداری
• رنگ بدنه

قیمت کپسول آتش نشانی متاثر از فاکتورهای بسیار زیادی است که از جمله آنها می توان به جنس بدنه، ضخامت ورق کپسول آتش نشانی، نوع خاموش کننده، نوع کاربرد، فضای مورد نظر و .... اشاره کرد. به طور مثال کپسول آتش نشانی توچال قیمت متنوعی دارد زیرا در ابعاد مختلف و با خاموش کننده های متنوعی عرضه شده است. اما فارغ از مباحث مطرح شده، قیمت کپسول آتش نشانی بسیار پایین است به همین دلیل استفاده از آن با بار مالی زیادی همراه نیست. از طرف دیگر میزان ایمنی حاصل از این کپسول ها موضوع هزینه آن را بی اهمیت می کند.