به گزارش خبرنگار ایمنا، ۱۶ ماه بعد از برگزاری نخستین اجلاس «کنفرانس همکاری و شراکت» در بغداد، دومین دوره این اجلاس در امان آغاز شد. در این اجلاس که به «کنفرانس بغداد» مشهور شده است، مقامات اردن، مصر، کویت، عربستان، امارات، فرانسه، قطر، عمان، بحرین، ایران و ترکیه حضور دارند.
در نسخه اول «کنفرانس بغداد» ۱۰ کشور عربی و خارجی به همراه تعدادی از سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله امیر قطر، نخست‌وزیر کویت، وزیر خارجه عربستان، نخست‌وزیر امارات، پادشاه اردن، رئیس‌جمهور مصر، رئیس‌جمهور فرانسه، وزیر خارجه ایران، وزیر خارجه ترکیه، نمایندگان سه سازمان اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس و سازمان همکاری اسلامی حضور داشتند.
در بیانیه اختتامیه کنفرانس اول بر پشتیبانی امنیتی و اقتصادی از عراق در راستای ثبات، حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور تاکید شد و شرکت‌کنندگان در این کنفرانس تصمیم گرفتند کمیته‌ای متشکل از وزارتخانه‌های خارجه کشورهای شرکت‌کننده را با هدف زمینه‌سازی برای برگزاری جلسات دوره‌ای این کنفرانس، بررسی پروژه‌های راهبردی اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترکی که به عراق ارائه شد، تشکیل دهند. رهبران حاضر در نسخه اول گردهم آمدن طرف‌هایی که بین برخی از آنها روابط خوبی وجود ندارد را موفقیتی برای کنفرانس بغداد اعلام کردند و این همان موضوعی است که ناظران دستاوردی برای کاهش اختلافات میان این طرف‌ها قلمداد می‌کنند.
یک رویداد نوپای منطقه‌ای
دیدارهای دوجانبه در حاشیه این نشست با خوش‌بینی بسیاری از ناظران و تحلیلگران همراه بود و همه اینها نشان می‌دهد که ممکن است یک روند جدید منطقه‌ای به خاطر چالش‌های جهانی و مبتنی بر منافع فردی، دوجانبه و جمعی و به دور از خطوط تنش ظهور کند که در روابط برخی کشورهای حاضر در چارچوب کنفرانس بغداد دودستگی ایجاد می‌کند.
در زمانی که جهان پیامدهای بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین را تجربه می‌کند، منطقه خاورمیانه به دلیل داشتن مهمترین منابع انرژی در جهان اهمیت پیدا کرده است اما همین منطقه اکنون صحنه درگیری‌ها و تنش‌های امنیتی و سیاسی است که در نسخه دوم «کنفرانس بغداد» که قرار است هدف یکپارچه کردن دیدگاه‌ها برای عبور از خطرات پیرامون مورد توجه قرار گیرد.
سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص حضور ایران در نشست امان اظهار کرد: نشست امنیتی امان یکی از اتفاقات بسیار مهم در غرب آسیا است و واقعیت امر این است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از مؤثرترین و نقش‌آفرین‌ترین کشورهای منطقه در حوزه‌های گوناگون سیاسی اقتصادی امنیتی و اجتماعی نقش قابل توجهی را در ثبات سیاسی و امنیتی منطقه ایفا کرده است.
وی با اشاره به آشنایی بسیاری از کشورها با طیف گسترده‌ای از دیدگاه‌های جامع و نظرات جمهوری اسلامی سال گذشته در اجلاس عراق، افزود: به همین دلیل در اجلاس امان که در سطح وزرای امور خارجه برگزار می‌شود، ایران نیز به عنوان یکی از بازیگران اصلی دعوت شد.
تلاش‌های بی‌سرانجام برای نادیده گرفتن غرب آسیا
این کارشناس مسائل بین‌الملل تلاش رسانه‌های غربی و همچنین برخی از اندیشکده‌ها در طول دو دهه گذشته را نادیده گرفتن جایگاه غرب آسیا در نظام بین‌الملل دانست و گفت: این رسانه‌ها چنین تصویرسازی می‌کردند که غرب آسیا برای جهان به ویژه غرب اهمیتی ندارد و نگاه آمریکا و کشورهای دیگر به سمت پاسیفیک است اما تحولاتی که در طول یکی دو سال گذشته در منطقه رخ داد نشان‌دهنده نقش‌آفرینی مقاومت بوده است.
وی سفر رؤسای جمهور آمریکا، چین و برخی مقامات اروپایی مانند مکرون به منطقه غرب آسیا را نشان‌دهنده توانمندی‌های این منطقه دانست و یادآور شد: این منطقه همچنان به عنوان یکی از نقاط مؤثر در هندسه قدرت نقش‌آفرینی می‌کند و این نقش در آینده نیز افزایش خواهد یافت.
صدرالحسینی با اشاره به احتمال حضور رئیس‌جمهور فرانسه در این اجلاس افزود: مکرون به دنبال اهدافی از جمله جبران عقب‌ماندگی‌های اقتصادی خود به‌ویژه در حوزه دریافت و کسب انرژی از کشورهای منطقه است همچنین با توجه به حضور نماینده ارشد جمهوری اسلامی و سکان‌دار سیاست خارجی در این نشست به نظر می‌رسد که موضوع فلسطین نیز بار دیگر مطرح شود.
وی توجه به نقش‌آفرینی مقاومت فلسطین به عنوان مهمترین مسئله جهان اسلام را در دستور کار این اجلاس دانست و گفت: در طول یک سال گذشته ۹ هزار عملیات موفق توسط مقاومت فلسطین انجام شده است، بنابراین به نظر می‌رسد که حتماً موضوع حفظ امنیت و ثبات منطقه جزو موضوعات اساسی است که از سوی مقامات ارشد سیاست خارجی کشورهای حاضر در اجلاس به آن پرداخته می‌شود.
لزوم توجه به اولویت‌های منطقه‌ای
این کارشناس مسائل بین‌الملل حضور جمهوری اسلامی در این اجلاس را عاملی برای تغییر جهت‌گیری‌های آن به سمت اولویت‌های منطقه دانست و ادامه داد: دیدار مقامات کشورها در حاشیه اجلاس‌های بین‌المللی یک موضوع طبیعی است و غیرمتعارف به‌شمار نمی‌آید و با توجه به شرایط موجود در منطقه به نظر می‌رسد نزدیکی، همراهی و همفکری مقامات ارشد سیاسی نقش بسیار مؤثری در حفظ ثبات و امنیت منطقه خواهد داشت.
وی با اشاره به اقداماتی که در پنج دور مذاکرات بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در بغداد انجام شده است، تصریح کرد: این موضوع در کنار دراز کردن دست عربستان به سوی جمهوری اسلامی ایران که در روزهای اخیر از سوی برخی از مسئولان این کشور مطرح شده، احتمال دیدار مقامات سیاسی دو کشور را افزایش داده است البته این دیدار به طور رسمی انجام نخواهد گرفت.
صدرالحسینی دیدار رسمی مقامات این دو کشور را نیازمند بررسی و حل و فصل موضوعات باقی‌مانده در حوزه کارشناسی دانست و گفت: گفت‌وگو یا دیدارهای غیررسمی درباره موضوعات مورد علاقه بین همه وزرای امور خارجه و مقامات حاضر در اجلاس امکان‌پذیر و قابل تصور است.
تمایل ایران و عربستان به از سرگیری مذاکرات
وی درباره تأثیر اجلاس اردن در از سرگیری مذاکرات ایران و عربستان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که هر دو کشور به از سرگیری این مذاکرات بی‌علاقه نیستند و مذاکرات به دلایل شرایط سیاسی عراق به تأخیر افتاده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تجدید دیدار مقامات دو کشور را نخستین گام برای ادامه مذاکرات و بازگشت آن به یک نقطه قابل قبول توصیف کرد و ادامه داد: دو طرف برای برقراری روابط دیپلماتیک به ویژه کنسولی اظهار علاقه کردند و تاکنون اعلام قطع کامل مذاکرات از جانب دو کشور انجام مطرح نشده است.
وی با اشاره به تأثیر نشست اردن بر گسترش روابط ایران با همسایگان گفت: دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با رعایت اصول و ارزش‌های خود سیاست گسترش روابط با همسایگان را دنبال می‌کند و وزیر امور خارجه در یک ماه گذشته حداقل سه، چهار سفر اروپایی و آسیایی داشته است.
صدرالحسینی نشست اردن را در گسترش و تعمیق روابط تأثیرگذار دانست و اظهار کرد: تأثیر این گفت‌وگوها در بازی‌های جام جهانی و حضور نیافتن بدخواهان انقلاب اسلامی و ملت ایران قابل مشاهده بود و افزایش بیش از ۴۰ درصدی روابط اقتصادی در طول یک سال گذشته از پیامدهای تلاش در مسیر دیپلماسی منطقه‌ای بوده است، بنابراین حضور در همه اجلاس‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تعمیق روابط در حوزه‌های مختلف باشد.
نظر شما