پیاده‌راه‌سازی؛ رویکردی جهانی برای افزایش نشاط و ارتقای تعاملات شهری

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، یکی از ارکان مهم اجرای طرح‌های پیاده‌راه‌سازی، افزایش حس تعلق خاطر مردم به شهر و آرام‌سازی فضاهای مرکزی شهرها است، چراکه هدف اصلی تمام برنامه‌ریزی‌های شهری، فراهم آوردن آسایش برای شهروندان و افزایش کیفیت زندگی است.

بعضی از شهرهای جهان حتی از ایده ساخت پیاده‌راه فراتر رفته و به احداث شهرهای پیاده‌روی موسوم به «۱۵ دقیقه‌ای» روی آورده‌اند که پاریس سردمدار این جنبش است. بر اساس جنبش جهانی "پیاده‌راه‌سازی"، مردم در مرکز طراحی و معماری شهری قرار می‌گیرند و حمل‌ونقل شخصی و عمومی به عنوان بخش مکملی از جابه‌جایی مردم برای رسیدن به این مناطق برشمرده می‌شود. از آغاز این جنبش جهانی تاکنون، تغییری در بازگرداندن مناطق پیاده‌روی به ساختارهای قبلی که همان خیابان‌ها باشند گزارش نشده است بلکه برعکس و حتی با آغاز شیوع ویروس کرونا و آشکار شدن نیاز جدی به فضاهای عمومی، هر روز تعداد شهرهای میزبان پیاده‌راه‌ها افزایش می‌یابد که در ادامه به چند مورد از موفق‌ترین آن‌ها پرداخته می‌شود.

کپنهاگ

کپنهاگ به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شهرهای پیاده‌محور دنیا شناخته می‌شود. مهندسان و طراحان این شهر همیشه کیفیت خیابان‌ها را در جهت رفاه عابران پیاده و دوچرخه‌سوارها در اولویت برنامه‌ها قرار داده‌اند. در راستای این هدف، طی یک برنامه ۴۰ ساله فضاهای پیاده‌مدار این شهر به ۶ برابر افزایش یافته و استروگت، خیابان اصلی کپنهاگ به خیابانی برای عابران پیاده تبدیل شده است.

منطقه فروشگاهی-پیاده‌راهی و بدون خودروی استروگت، قدیمی‌ترین و یکی از طولانی‌ترین پیاده‌راه‌های جهان به شمار می‌رود که در مرکز تاریخی شهر کپنهاگ واقع شده است. این منطقه مجموعه‌ای از خیابان‌های بسیاری است که همگی روی تردد خودروها بسته هستند و در آن‌ها فروشگاه‌های جذاب متعددی قرار گرفته شده است. پیاده‌راه‌های استروگت برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ روی تردد وسایل حمل‌ونقل بسته شد و پیامدهای مثبت بسیاری برای شهر داشت. از جمله مهم‌ترین مزایای ایجاد این منطقه می‌توان به افزایش چشمگیر جذب گردشگران اشاره کرد که همین امر باعث شد شهرهای دیگر جهان نیز به ایجاد پیاده‌راه‌های مشابه روی آورند.

برنامه‌ریزان شهری به علت وفور اقدامات دوستدار عابر پیاده در این شهر، کپنهاگ را شهری ایده‌آل برای پیاده‌ها و دوچرخه‌سوارها می‌دانند و تاکنون نیز این شهر میزبان کنفرانس‌های متعددی با شعار "شهرهایی برای مردم" بوده است. افتتاح مسیری خطی به نام پارک سوپرکیلن در شهر کپنهاگ این شهر را بیش از پیش به شهر دوستدار عابران پیاده تبدیل کرده است.

لندن

پایتخت بریتانیا برای مبارزه با آلودگی هوا و ترویج تردد سبز اقدامات زیادی انجام داده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ایجاد مناطق پیاده‌راه اشاره کرد.

محله کرنبی، واقع در منطقه وست اند لندن، دارای جاذبه‌های بزرگ توریستی، مغازه‌ها، ساختمان‌های حکومتی و همچنین مراکز سرگرمی مانند سالن تئاتر، تعداد ۱۴ خیابان، بیش از ۱۰۰ فروشگاه، ۶۰ رستوران و کافه است و پویاترین پیاده‌راه پایتخت انگلستان به شمار می‌رود. این محله از تاریخی بسیار قدیمی برخوردار است و میزبان بازار معروف کرنبی / لاندس و سکونتگاه دهه شصتی‌های مدرن (عنوان جنبش و انقلاب فرهنگی جوانان که از میانه‌های دهه ۱۹۶۰ میلادی در بریتانیا آغاز شد) بوده است. کرنبی برای اولین بار در سال ۱۹۷۳ روی تردد همه وسایل حمل‌ونقل بسته شد و از آن زمان تاکنون، هنرمندان، موسیقیدانان، طراحان و فروشندگان زیادی را به خود جذب کرده است.

منطقه نیوهام لندن نیز پیشروی شهرک‌های ۱۵ دقیقه‌ای آینده این شهر خواهد بود که قرار است از داده‌های مدیریت ترافیک و سنسورهای دیجیتالی برای تجزیه و تحلیل میزان کاربری معابر و رفتار افراد در آن‌ها بهره گرفته شود. این اقدامات در راستای توسعه منطقه برای ساکنان و نه خودروها انجام خواهد شد و در نتیجه، سراسر آن را پیاده‌راه‌ها و مسیرهای دوچرخه‌سواری فرا خواهد گرفت. ساکنان منطقه نیوهام پس از اعمال تحولات جدید قادر خواهند بود تمام نیازهای خود را از طریق تردد سبز برآورده کنند.

نیویورک

بروکلین یکی از قدیمی‌ترین و پرجمعیت‌ترین بخش‌های شهر نیویورک است که در گذشته به علت وجود خانه‌های فراوان و همچنین درختان قدیمی به نام شهر خانه‌ها و شهر درختان شناخته می‌شد. طی ۱۸ سال گذشته، منطقه بروکلین نیویورک رشد و توسعه بی‌وقفه‌ای را شاهد بوده است. این ناحیه شامل فضاها و میدان‌های عمومی بسیار و چشم‌انداز وسیعی از خیابان‌هایی است که به یکدیگر متصل می‌شود.

بر اساس برنامه‌ریزی‌های جدید قرار است که این منطقه چندکاربره، حالت متحد و یکپارچه بیشتری را به خود بگیرد تا بتواند نیازهای جامعه متنوع ساکن در این ناحیه را برآورده کند؛ بروکلین قرار است تا سال ۲۰۲۵ میزبان ۵۰ هزار شهروند دیگر باشد.

پروژه بهسازی این منطقه شامل ایجاد فضای سبز بیشتر، پیاده‌راه‌سازی و احداث خطوط دوچرخه است تا به این ترتیب فضای پویا و سرزنده‌ای در مرکز شهر ایجاد شود. در واقع هدف اصلی این طرح توسعه مناطق پیاده‌محور نیویورک است؛ به‌طوری که شهروندان از گروه‌های مختلف و گردشگران بتوانند تجربه "دورهمی" لذت‌بخش، انجام ورزش‌های گروهی و حضور در جشن‌های شهری با فرهنگ‌های متنوع را در کنار یکدیگر داشته باشند.

در طراحی جدید، فضای سبز، زمین‌های بازی، خطوط دوچرخه، زیباسازی‌های خیابانی شامل تعبیه مبلمان شهری و دیوارنگارها همه به طور هوشمندانه در کنار یکدیگر گنجانده می‌شود تا پیاده‌راه به محیط خوشایند و سرزنده‌ای برای شهروندان تبدیل شود و مفهوم "شهر پیاده دوست" بیشتر در نیویورک تحقق یابد.

سیاتل

برنامه‌ریزان کلان‌شهر سیاتل در طراحی جدید خیابان‌ها، عابران پیاده و فروشگاه‌ها را به طور ویژه‌ای مورد توجه قرار داده‌اند و تلاش کرده‌اند فضاهایی ایجاد کنند که خواسته‌های مردم و صاحبان مراکز تجاری را برآورده کند. در این مناطق دوستدار عابر پیاده، تردد وسایل نقلیه موتوری ممنوع خواهد بود و بر راه ورود آن‌ها به خیابان‌ها موانعی ایجاد خواهد شد. برنامه‌ریزان سیاتلی بر این باورند که پارک یا عبور خودروها از خیابان‌ها علاوه بر اینکه تردد مردم از این مکان‌ها را با مشکل مواجه می‌کند، منجر به آلودگی هوا، ایجاد سروصداهای دائمی و به خطر انداختن جان مردم، به‌خصوص در روزهای پرتردد آخر هفته می‌شود.

ایده بستن خیابان‌ها روی تردد خودروها به خصوص در مناطقی با بیشترین مراکز فروش، اقدام جدیدی در سیاتل به حساب نمی‌آید. در سال ۲۰۱۵ مقامات شهری سه تقاطع را در منطقه Capitol Hill Eco روی تردد خودروها بستند تا مردم با امنیت خاطر به پیاده‌روی و بازدید از فروشگاه‌ها و مراکز تجاری بزرگ بپردازند. این اقدام با استقبال زیادی از سوی مردم سیاتل مواجه شد و همه مردم از آزادانه قدم‌زدن در خیابان‌ها و تهیه ملزومات خود از فروشگاه‌ها احساس رضایت قابل‌توجهی داشتند.

اینسبروک

شهرداری اینسبروک اتریش برای افزایش حضور مردم در فضای باز شهر، طرحی را برای مرکز شهر در نظر گرفته است که مردم علاوه بر حضور در موزه، تئاتر، کلیسا و دانشگاه، بتوانند لحظات خوشی را به همراه خانواده سپری کنند. در واقع این پروژه به گونه‌ای است که با استفاده از میله‌های مهار مخصوص ترافیک، بخشی از مرکز شهر به طور موقت به پیاده‌راه تبدیل می‌شود.

شهردار اینسبروک در این رابطه گفته است: "به لطف وضعیت مالی مطلوب بودجه و بهسازی سریع منطقه قدیمی شهر، فرصت بسیار مناسبی برای توسعه درون شهر به وجود آمده است؛ احداث محله‌های پیاده‌رو در مرکز شهر مانند نگینی برای کل حلقه شهری است در واقع محله‌های زیبای درون شهر نقش *شهری در دل شهر بزرگ‌تر* را ایفا می‌کنند."

پیش از این نیز شهرداری اینسبروک عزم جدی خود را در پیاده راه کردن بسیاری از مناطق شهر نشان داده است برای مثال طرح حذف پارک خودروها در مرکز شهر و احداث پارکینگ زیرزمینی برای وسیع‌تر کردن پیاده‌روها نیز در دستور کار مدیریت این شهر قرار دارد.

پنتبدرا

نبود خودرو و تردد مردم از طریق پیاده‌راه‌های بی‌شمار، زندگی در پنتبدرای اسپانیا را فراتر از یک شهر، بلکه به عنوان یک قلمروی بسیار زیبا برای ساکنان بسیار لذت‌بخش کرده است. در واقع، وسایل نقلیه تنها اجازه عبور و مرور در خارج از مرکز شهر را دارند و این در حالی است که گرایش مردم به پیاده‌روی، تردد از طریق خودروها را حتی در خارج از مرکز به حداقل رسانده است.

طراحی پنتبدرا از دیگر مولفه‌هایی به‌شمار می‌رود که پیاده‌روی را میان ساکنان به یک اولویت تبدیل کرده است. در واقع، دسترسی به تمام خدمات در این شهر بسیار راحت است زیرا مکان‌های عمومی و مراکز متعدد در فاصله نزدیک به یکدیگر قرار گرفته است و در نتیجه ساکنان می‌توانند تنها از طریق پیاده‌روی تمام نیازهای خود را برطرف کنند.

تحولاتی که طی دو دهه گذشته در طراحی شهری اتفاق افتاده، افزایش هفت درصدی فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و سایر مراکز تجاری را در پی داشته است که همین امر به سهم خود، در افزایش گرایش مردم به اتخاذ تردد سبز جهت انجام امور روزمره خود نقش مهمی ایفا کرده است. علاوه بر این، افزایش مراکز ورزشی در مناطق مختلف و مسیرهای دوچرخه‌سواری، آگاهی مردم از مزایای تردد پاک را افزایش داده و آن‌ها را به پیمودن مسیرهای طولانی‌تر به حومه‌ها نیز تشویق کرده است.

ساکنان شهر بدون خودروی اسپانیا حین تردد در پیاده‌راه‌ها به برقراری تعاملات اجتماعی با یکدیگر می‌پردازند و زمان‌های طولانی‌تری را به بازدید از مراکز تجاری شهر سپری می‌کنند که همین امر به طور قابل‌توجهی در رونق اقتصادی پنتبدرا نقش مهمی ایفا کرده است.

پاریس

پس از برگزیده شدن آنه ایلداگو به عنوان شهردار پاریس، وی متعهد شد تردد ایمن از طریق پیاده‌روی را فراهم می‌آورد. طی مدت زمانی کوتاه، سواحل سمت راست رود سین به طور کامل، به پیاده‌راهی عظیم تبدیل شد و تمایل گردشگران به این شهر چند برابر افزایش یافت. امروزه بسیاری از مردم پاریس در کنار گردشگران به پیاده‌روی و انجام سایر فعالیت‌های جسمی می‌پردازند و از تماشای پل‌های پی‌درپی بر فراز آب رودخانه زیبا لذت می‌برند.

مسیری که در امتداد رودخانه، زمانی یک جاده شلوغ و پرتردد به‌شمار می‌رفت، اینک به خیابانی زیبا برای عابران پیاده و دوچرخه‌سواران تبدیل شده و تجهیزات بازی مختلف، هنرهای عمومی و فضاهای سبز بیشماری را در بر گرفته است.

آنه ایلداگو به‌تازگی مدعی شده است که می‌خواهد شهرک‌هایی ۱۵ دقیقه‌ای در پایتخت فرانسه ایجاد کند که خیابان‌های آن کاملاً به روی وسایل حمل‌ونقل موتوری بسته شده است و مردم می‌توانند از طریق تنها ۱۵ دقیقه دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی به تمام امکانات مورد نیاز خود دست یابند.

پیاده‌راه Rue Mouffetard، خیابانی به جا مانده از قرون وسطی در پاریس که ترکیبی از فروشگاه‌های بین‌المللی و سنتی فرانسوی است. این خیابان از قدیمی‌ترین نقاط پاریس به‌شمار می‌رود که به ادعای مورخان در قرن دوازدهم به عنوان جاده‌ای رومی احداث شد. امروزه پیاده‌راه Rue Mouffetard یکی از سرزمین‌های عجایب دنیا محسوب می‌شود که با سنگفرش‌های شگفت‌انگیز خود، قدم‌زدن را برای عابران پیاده حین تماشای فروشگاه‌های مجلل، کافه‌های دنج اما زیبا، رستوران‌ها و مراکز تفریحی لذت‌بخش می‌کند. جالب است بدانید که ارنست همینگوی، از نویسندگان برتر معاصر ایالات متحده آمریکا در رمان معروف و محبوب خود به نام "خورشید همچنان می‌دمد" چندین بار نام پیاده‌راه Rue Mouffetard را آورده است.

بوگوتا

بوگوتا، پایتخت کلمبیا از جمعیتی بیش از هفت میلیون نفر برخوردار است که مقامات ارشد آن در چند دهه اخیر تلاش کرده‌اند بوگوتا را به پایتخت حمل‌ونقل عمومی و دوچرخه‌سواری کشورهای آمریکایی تبدیل کنند. حدود ۲۵ سال پیش، شهردار سابق پایتخت کلمبیا، شبکه‌ای ۳۰۰ کیلومتری از مسیرهای حفاظت‌شده برای دوچرخه‌ها و بلوارهایی برای عابران پیاده ایجاد کرد. این اقدام به یک جنبش کلی در شهر تبدیل شد و مقامات رسمی پس از او را نیز به کاهش استفاده از خودروها و جایگزین کردن پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و وسایل حمل‌ونقل عمومی سوق داد. از میان برداشتن فضای پارک خودروها در خیابان‌ها و ممنوعیت تردد ۴۰ درصد خودروهای شخصی در ساعات اوج شلوغی تردد، باعث دلسردی مردم نسبت به استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی شد.

به نظر می‌رسد که بوگاتای امروز، میزبان دوچرخه‌سواران و افراد بسیاری است که از طریق دوچرخه‌سواری و وسایل حمل‌ونقل عمومی به تردد در داخل شهر مشغول هستند.

منچستر

مقامات شهری منچستر، درست پس از انتشار ویروس کرونا، بسیاری از خیابان‌ها را روی تردد وسایل حمل‌ونقل موتوری بستند و آن‌ها را به پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری اختصاص دادند. مزایای بی‌شمار ترویج پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری برای شهر و شهروندان از یک‌سو و افزایش شیوع بیماری کووید -۱۹ و نیاز به رعایت فاصله اجتماعی باعث شد اعضا شورای شهر منچستر خواهان بسته شدن تعداد ۲۵ خیابان دیگر در سراسر شهر روی تردد خودروها شوند. در نتیجه این اقدام، پیاده‌روی به عنوان بهترین روش رفت و آمد برگزیده شده است.

بسیاری از ساکنان منچستر نیز به طور جدی با ایده بسته شدن خیابان‌های بیشتر روی تردد وسایل حمل‌ونقل موتوری، موافقت کرده و مدعی شده‌اند در اطراف محل زندگی آن‌ها مکان عمومی کافی وجود ندارد. برخی نیز بر این باورند که با این کار و متعاقباً کاهش ترافیک خودرو می‌تواند به طور چشمگیری کیفیت بهتر زندگی را برای ساکنان منچستر به ارمغان آورد.