برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

روزشمار فرهنگ و هنر را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز _شنبه بیست‌وششم آذرماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت مولانا

جلال‌الدین محمدبلخی (زاده ششم ربیع‌الاول ۶۰۴ بلخ - درگذشته پنجم جمادی‌الآخر ۶۷۲ قونیه) شاعر و عارف است.

وی معروف به مولوی، مولانا و رومی، از مشهورترین شاعران پارسی‌گوی است که القاب «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده می‌شد. در قرن‌های بعد القاب «مولوی» «مولانا» «مولوی رومی» و «ملای رومی» برای وی به‌کار رفته است. «خاموش» و «خَموش» و «خامُش» همچنین "شمس" و "شمس تبریزی" تخلص‌هایی است که از سروده‌های وی به‌دست می‌آید.

این شاعر و عارف در زمان تصنیف آثارش "همچون مثنوی" در قونیه در دیار روم شرقی "به اصطلاح آن روزگاران" می‌زیست. اگر چه کارهای هنری فرهنگی همیشه جهانی است و با این‌که آثارش به زبان فارسی منظوم شده، لیکن مردم عثمانی دیروز و ترکیه امروز، وی را از خود می‌دانند. اگرچه مجموعه آثارش به‌همه جهانیان تعلق دارد.

بیشتر اشعار محمد بلخی با زبان‌فارسی به‌رشته نگارش درآمده است. ۵۰ بیت از مجموعه سروده‌های وی به زبان‌های ترکی و چند بیت نیز به زبان یونانی که در قونیه رواج داشته به‌رشته نظم کشیده شده است.

آرایه ملمع همانند صنایع دیگر ادبی در آثار این شاعر جهانی به فراوانی دیده می‌شود که این خود در آن روزگار مرسوم بوده است.

"پارسی‌گو گرچه تازی خوش‌تر است

عشق را خود صد زبان دیگر است"

پسر وی بنا به اعتراف خودش چندان به زبان‌های ترکی و یونانی مسلط نبوده است:

"بگذر از گفت ترکی و رومی

که از این اصطلاح محرومی

گوی از پارسی و از تازی

که در این دو چه خوش همی خوش تازی"

آثار مولانا به‌علاوه مناطق فارسی‌زبان, تأثیر فراوانی در هند و پاکستان و ترکیه و آسیای میانه گذاشته است. همچنین سروده‌های وی تأثیر فراوانی در ادب و فرهنگ ترکی نیز داشته است.

دلیل این امر آن‌است که اکثر جانشینان این شاعر عارف که در طریق مولویه سلوک می‌کردند، از شهر قونیه برخاسته بودند. آرامگاه وی نیز در قونیه، مطاف اهل دل به‌شمار می‌آید.

"ای بسا هندو و ترک هم‌زبان

وی بسا دو ترک چون بیگانگان"

باید بگویم برخی از محققان از جمله زرین‌کوب برآنند که در دوران مولوی، زبان مردم کوچه و بازار قونیه، زبان فارسی بوده است. جلال‌الدین همایی در این رابطه به این بیت پسر مولانا اشاره می‌کند.

"فارسی‌گو که جمله دریابند

گرچه زین غافل‌اند و در خوابند"

درگذشت وی:

این شاعر عارف پس از مدت‌ها بیماری در ۶۸ سالگی درگذشت.

در آن روز سیل پرخروش مردم، پیر و جوان، مسلمان و گبر، مسیحی و یهودی همه در این ماتم شرکت داشتند.

افلاکی می‌گوید: «بسی مستکبران و منکران که آن روز، زنّار بریدند و ایمان آوردند.» و ۴۰ شبانه روز این سوگ بر پا بود:

بعد چل روز سوی خانه شدند

همه مشغول این فسانه شدند

روز و شب بود گفتشان همه این

که شد آن گنج زیر خاک دفین

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز بیژن نعمتی‌شریف

بیژن نعمتی‌شریف (زاده بیست‌وششم آذر ۱۳۲۶ قائم‌شهر - درگذشته بیست‌وسوم مرداد ۱۳۹۱ تهران) نقاش، مجسمه‌ساز و عروسک‌ساز ایرانی است‌.

وی در رشته مجسمه‌سازی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۵۴ در مرکز تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان طراح و سازنده عروسک‌های نمایشی استخدام شد.

این عروسک‌ساز برجسته طراحی و ساخت عروسک‌های ۵۸ پروژه نمایشی و غیرنمایشی برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صداوسیما را در کارنامه فعالیت‌های خود ثبت کرده است.

وی با خدماتی ۳۰ ساله به تئاتر عروسکی در مرکز تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دانشجویان زیادی را با تدریس در مجتمع دانشگاهی هنر، دانشگاه تهران، دانشکده تئاتر و سینما، دانشکده سوره و دانشگاه آزاد آموزش داده است.

نعمتی‌شریف پیش از اینکه به عروسک‌سازی بپردازد یکی از بهترین مجسمه‌سازان ایران بود و در دانشکده هنرهای زیبا یکی از شاگردان قدرتمند پرویز تناولی استاد مسلم مجسمه‌سازی ایران بود.

جوایز:

دریافت لوح تقدیر در نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر تهران، (۲۰۰۲).

هنرمند برگزیده چهارمین نمایشگاه دوسالانه بین‌المللی مجسمه‌سازی معاصر، تهران، (۲۰۰۵).

دریافت نشان و لوح تقدیر در روز جهانی تئاتر از انجمن هنرمندان ایران، (۲۰۰۵).

دریافت لوح تقدیر از دوازدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران، (۲۰۰۸).

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت اکبر مشکین

اکبر مشکین (زاده بیست‌ونهم اسفند ۱۳۰۳ تهران - درگذشته بیست‌وششم آذر ۱۳۵۶ تهران) دوبلور، صداپیشه رادیو و بازیگر تئاتر و سینما و ایرانی است.

وی دانش‌آموخته دوره چهارم هنرستان هنرپیشگی تهران و هنرستان موسیقی بود و فعالیت در تئاتر را با گروه سیار حسین خیرخواه در سال ۱۳۲۴ آغاز کرد.

این بازیگر تئاتر و سینما که از شاگردان ممتاز عبدالحسین نوشین بود، سال ۱۳۳۴ در نمایش‌های پرنده‌آبی اثر موریس مترلینگ، توپاز اثر پانیول، سه دزد نوشته ساراچف، مضرات دخانیات، اثر آنتون چخوف، میرزا کمال‌الدین نوشته مولیر و دختر شکلات‌فروش نقش‌آفرینی کرد و با فیلم «کینه ۱۳۳۳» ساخته پرویز خطیبی، پا به سینما گذاشت.

وی از هنرمندان بزرگ رادیو در دهه ۴۰ و ۵۰ بود و یکی از مهمترین نمایش‌های رادیویی که اجرا کرد، "مباشر خوش‌سلیقه" بود که در کنار مانی، علی‌محمدی، ثریا قاسمی و حیدر صارمی به ایفای نقش پرداخت.

تعدادی از نمایش‌های رادیویی که این دوبلور و صداپیشه رادیو در آن‌ها با صدای تکرار نشدنی‌اش بازی و یا کارگردانی کرد عبارت است از، سفر طولانی، کوپه شماره ۱۲، آسیاب بابامرلیه، آوایی بر اوج قلب‌ها، همای سعادت، گلی از بوستان خدا، مردی که با خود بیگانه بود، قلب کوچک پریسا، یپرم و در راه هرات بود.

وی در ۵۳ سالگی درگذشت و در قطعه ۹ بهشت زهرا به‌خاک سپرده شد.

آثار سینمایی:

سوته‌دلان (۱۳۵۶)

غریبه (۱۳۵۱)

فریاد (۱۳۵۰)

پایان تاریکی (۱۳۴۹)

آرامش در حضور دیگران (۱۳۴۹)

تجاوز (۱۳۴۹)

شوهر آهو خانم (۱۳۴۷)

لیلاج (۱۳۴۵)

خشت و آینه (۱۳۴۴)

خانه شیاطین (۱۳۳۴)

کینه (۱۳۳۳)

تلویزیونی:

هردمبیل و هردم کلنگ

خلیل ده مرده

کد خبر 627115

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.