۲۷ آذر ۱۴۰۱ - ۱۱:۱۹
گُذری بر گندمان

پیشینه شهر گندمان به قدمت تاریخ سرزمین ایران است. تالاب بین‌المللی گندمان، کوه مادر دختر، حمام شاه‌عباس و تپه باستانی از مکان‌های دیدنی این شهر محسوب می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا و براساس یادداشتی از رسول خالدی، شهردار گندمان؛ «گندمان از شهرهای توابع شهرستان بروجن در استان چهارمحال‌وبختیاری است. این شهر مرکز بخش گندمان است که تا مرکز استان ۷۵ کیلومتر فاصله دارد و دارای ظرفیت‌های بالقوه به ویژه در حوزه گردشگری است.

توجه به اهداف زیست‌محیطی در منطقه گردشگری گندمان به منظور توسعه فعالیت‌های گردشگری، مهمترین اصل بوده است که با توجه به اهمیت ملی و منطقه‌ای تالاب گندمان در کشورمان ایران و اهمیت بین‌المللی آن به عنوان یکی از سایت‌های مهم زیست و جلب پرندگان مهاجر، ضرورت رشد این شهر بیش از پیش احساس می‌شود.

در گندمان، فرصت‌ها و تهدیدها در هر بخش وجود دارد، این شهر در حال حاضر از نقاط قوت چندان درخشانی برخوردار نیست و به علت محرومیت و انزوا، از نقاط ضعفی حدود دو برابر نقاط قوت رنج می‌برد، در حالی که بیشترین فرصت را جهت توسعه کالبدی و فضایی دارد، در این بین فرصت‌های ایجاد شده در زمینه‌های گردشگری و طبیعی از امتیاز به نسبت خوبی برخوردار است. بعضی عوامل نیز به عنوان تهدید در این منطقه درجه‌بندی شده‌اند؛ بیشترین ضریب تهدید در حوزه محیط زیست است.

قدمت تاریخی این شهر بر اساس شواهد به دست آمده توسط مورخان به بیش از چند صد سال می‌رسد، آثار چهار بازار معروف قدیم در کنار این شهر واقع شده است و در حال حاضر به «چار بازار» یا «چاروازار» شهرت دارد. امیر غازیشاهیلو نی‌ای، بزرگ قشقایی‌ها که برای ترویج مکتب تشیع به این ناحیه آمده بود در گندمان درگذشته است.

کلمه گندمان از گندم‌گان گرفته شده است، می‌گویند یکی از هفت قصر بهرام گور در این محل قرار داشته و نام آن را گندمان گذاشته بوده است. گندمان نام شهری است در دامان پر مهر زاگرس بختیاری و یکی از محال اربعه و چهارگانه استان چهارمحال‌وبختیاری به‌شمار می‌رود.

پیشینه تاریخی این شهر به قدمت تاریخ سرزمین ایران است. طبق گمانه‌زنی‌هایی که در سال ۱۳۷۲ شمسی در دامنه تپه باستانی بهرام گور گندمان از سوی میراث فرهنگی استان چهارمحال‌وبختیاری انجام شد، مجسمه‌های سفالی در اشکال حیوانات اهلی پیدا شد که براساس لایه‌های ابسیدین روی آنها قدمتی پنج هزار ساله را نشان داد. نوع زندگی و معیشت مردمان این خطه با توجه به آب فراوان، خاک حاصلخیز و مرتع‌های پهناور، کشاورزی و دامداری بوده است.

در کتب اخبارالبلدان، تاریخ دفینه‌های ایران، تاریخ قاجاریه و سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی و تاریخ گزیده از حمدالله مستوفی در خصوص این سرزمین متمدن و تاریخی صحبت به میان آمده است، در زمان اشکانیان و ساسانیان حاکمی به این منطقه فرستاده شد که این شهر را به عنوان ضرابخانه کشوری نمایان کرد که سکه‌های پیدا شده از زمان شاپور اول دلیل این امر بوده و آثار قلعه‌های متعدد در بخش گندمان نیز این موضوع را ثابت کرده است. تمدن الیمایی نیز جزو تمدن‌های گندمان بوده و نمونه مقبره‌ها و گورهای این قوم هویدا است.

زمانی که آغامحمدخان قاجار بعد از مرگ کریم‌خان زند شیراز را به سمت استرآباد (گرگان) ترک کرد تا ایل قاجار را با خود به قصد جنگ با آخرین فرمانروای زند، لطفعلی‌خان در شیراز همراه و همگام کند، هنگام برگشت به سمت شیراز با اردو و سپاه در چمنزارهای گندمان اتراق کرد و در تاریخ قاجاریه از این شهر به نام چمن (گندمان) نام برده شده است.

یکی از مکان‌هایی که در ایران ارامنه‌نشین بوده است، بخش گندمان است؛ مزارهای این قوم در جای‌جای این بخش به چشم می‌خورد و در کتاب زندگانی شاه‌عباس اول این موضوع آورده شده است؛ زمانی که شاه عباس برای جنگ با عثمانی‌ها عازم جنگ شد از ارامنه جلفا و ایروان و نخجوان خواست که خانه‌های خود را ترک و چشمه‌های آب را کور کنند تا دست عثمانی‌ها به آب و غذا نرسد.

ارامنه جلفا با او همکاری کردند، اما ارامنه ایروان و نخجوان از این کار سرباز زدند. شاه‌عباس ارامنه جلفا را به پاس خدماتشان به اصفهان فرستاد، در منطقه‌ای به نام جلفا اسکان داد و آنها را در پست‌های مهم گمارد و از دادن مالیات معاف کرد. شاه‌عباس ارامنه ایروان و نخجوان را به مکان‌های دوردست فرستاد؛ از آن زمان نزدیک به ۴۰۰ سال می‌گذرد. ارامنه بخش گندمان جزو ارامنه ایروان و نخجوان بودند و در حال حاضر نیز به دیدن مزارهای اجدادشان می‌آیند.

براساس سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت شهر گندمان ۵۶۵۰ نفر بوده است. مردم گندمان دارای فرهنگ، گویش فارسی و موسیقی بختیاری هستند و کشاورزی، دامداری، بافت قالی و قالیچه‌های بختیاری از مشاغل منطقه است.

۱۲۰ سال پیش رضاقلی‌خان ایل‌بیگی به عنوان خان گندمان برگزیده شد، در آن دوران مردمان گندمان به دلیل ظلم خان و فرزندان او دست به قیام زدند که به دلیل نبود اتحاد این قیام با شکست مواجه شد. ایزابلا بیشوب در این زمان وارد گندمان شد و به معالجه بیماران روستای گندمان پرداخت و در کتاب خود از دیوار شهر، دروازه‌های آن، خان گندمان و امام‌زاده عسکر و علی یاد می‌کند.

تالاب بین‌المللی گندمان، کوه مادر دختر، امامزاده عسکر و علی، حمام شاه‌عباس و تپه باستانی از مکان‌های دیدنی این شهر است.»

کد خبر 627071

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.