به گزارش خبرنگار ایمنا، واژه توسعه از نظر لغوی به معنی درک کردن، تکامل و پیشرفت است؛ این واژه از قرن هشتم هجری برای توضیح بسیاری از پدیده‌های اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته است، اما بیشترین کاربرد آن تحت عنوان چارچوب تحلیلی برای درک پیشرفت جوامع انسانی به بعد از جنگ جهانی دوم و در دهه‌های ۱۹۵۰ الی ۱۹۶۰ مربوط می‌شود.
به طور کلی توسعه یکی از دغدغه‌های مهم تمام کشورهای جهان است که این توسعه می‌تواند در حوزه اقتصاد، علم و فرهنگ باشد. عوامل متعددی در توسعه کشورها مؤثر است که از جمله آن‌ها می‌توان به آگاهی‌سازی در سطح جامعه و گسترش علوم کاربردی اشاره کرد.
عوامل مؤثر در توسعه
کامران شماعی، مدیر یک مرکز آموزشی و دانشجوی مقطع دکترای جغرافیای سیاسی در رابطه با عوامل مؤثر در توسعه کشور به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: یکی از مباحث حائز اهمیت در حوزه توسعه کشور معرفی رشته‌های غیر از علوم‌پزشکی برای دانش‌آموزان پیش از ورود به دانشگاه است.
وی می‌افزاید: در حال حاضر رشته‌های بسیاری غیر از علوم‌پزشکی در دانشگاه تدریس می‌شود که می‌تواند برای توسعه کشور بسیار مفید واقع شود و همین مسئله اهمیت آگاهی‌سازی دانش‌آموزان را بیشتر نمایان می‌کند.
این مدیر یک مرکز آموزشی ادامه می‌دهد: درواقع نبود آگاهی لازم پیش از ورود به دانشگاه باعث می‌شود که اکثریت دانش‌آموزان و به‌خصوص خانواده آن‌ها تصور کنند که برای موفقیت باید در رشته‌های پزشکی تحصیل کرد.
وی اشاره می‌کند: یکی از علومی که امروزه در کشورهای توسعه یافته تبدیل به مهم‌ترین رشته‌ها شده است، مباحث مرتبط با علوم انسانی است.
شماعی تصریح می‌کند: در حال حاضر کشورهای توسعه یافته زیرساخت‌های لازم را برای تمام علوم پایه را ایجاد کرده‌اند و توانسته‌اند به بهترین شکل از این علوم استفاده کنند.
اهمیت آگاهی‌سازی دانش‌آموزان پیش از ورود به دانشگاه
وی در رابطه با اهمیت آگاهی‌سازی پیش از انتخاب رشته می‌گوید: هنگامی که آگاهی لازم را برای دانش‌آموزان ایجاد نکنیم دانش‌آموز در هنگام ورود به مقطع دبیرستان با سردرگمی مواجه شده و حتی اقدام به تغییر رشته در مقاطع دهم یا یازدهم کند.
این دانشجوی مقطع دکترای جغرافیای سیاسی می‌افزاید: سردرگمی در هنگام انتخاب رشته، مسئله بسیار مهمی است که باید بسیار به آن توجه کرد و در این راستا ارزیابی دانش‌آموزان پیش از انتخاب رشته بسیار حائز اهمیت است.
وی اشاره می‌کند: درواقع باید این موضوع را در قالب مناسبی مورد بحث قرار داده و دانش‌آموز را برای انتخاب رشته‌های مختلف توجیه کنیم تا متقاضیان بدانند هر رشته چه آینده‌ای دارد و جایگاه آن در سطح جامعه چگونه است که در این زمینه توجه به رشته‌های غیر از علوم پزشکی بسیار مهم است.
شماعی تاکید می‌کند: به طور کلی اگر کشوری قصد داشته‌باشد که به مرز توسعه دست‌یابد باید مانند کشورهای توسعه یافته که زیرساخت مناسبی برای آموزش فراهم کرده‌اند، عمل کند.
وی ادامه می‌دهد: در کشورهای توسعه‌یافته به دلیل وجود ساختار آموزشی مناسب دانش‌آموزان در انتخاب رشته با مشکل مواجه نمی‌شوند و قطعاً با توجه به اهداف خود در آینده نیز موفق خواهند بود.
این مدیر مرکز آموزشی می‌افزاید: علاوه بر این مسئله دولت نیز باید بستر مناسبی فراهم کند تا دانش‌آموز وارد مسیری شود که نتیجه آن توسعه کشور باشد.
وی می‌گوید: در حال حاضر با توجه به شرایط اقلیمی و تنوع آب و هوایی حاکم بر کشور، پتانسیل و ظرفیت بسیاری برای پرداختن به رشته‌های متناسب با اقلیم منطقه وجود دارد.
شماعی تاکید می‌کند: در حال حاضر رشته‌های زیادی در کشور آموزش داده می‌شود که بسیاری از آن‌ها الویت بالاتری نسبت به رشته‌های پزشکی در خارج از کشور دارد و می‌توان دانش‌آموزان را به سمت تحصیل در این رشته‌ها هدایت کرد.
نقش رشته‌های علوم انسانی در توسعه
عیسی چراتی، دکترای جامعه‌شناسی در رابطه با نقش علوم انسانی در توسعه کشورها، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اگر بخواهیم رشته‌های علوم انسانی ایران را با کشورهای توسعه‌یافته مقایسه کنیم، متوجه تفاوت‌های بسیاری خواهیم شد.
وی می‌افزاید: به طور کلی هنگامی که در رابطه با توسعه صحبت می‌کنیم، ناخودآگاه برخی از کشورها به عنوان نقطه هدف مشخص شده و تحت عنوان کشورهای مدرن و توسعه‌یافته شناخته می‌شوند.
این دکترای جامعه‌شناسی ادامه می‌دهد: با نگاهی گذرا به تاریخچه این شرکت‌ها متوجه می‌شویم که ابتدا علوم انسانی در این کشورها توسعه یافته و سپس تکنولوژی و رشته‌های فنی پیشرفت کرده است.
وی اشاره می‌کند: امروزه اصطلاحاتی مانند «مدرنیته» و «پست مدرن» مطرح می‌شود که اگر این اصطلاحات را در جهان غرب مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم که ابتدا ادبیات و هنر تحت تأثیر مدرنیته قرار گرفته و سپس به معماری و صنعت هدایت شده است.
چراتی تاکید می‌کند: در ایران برخلاف این رویه قصد داریم که ابتدا صنعت را تحت تأثیر مدرنیته قرار دهیم در صورتی که علوم انسانی کشور در چهارچوبی کاملاً سنتی و بسیار قدیمی متوقف شده است.
کشور نیازمند توسعه علوم انسانی پژوهش‌محور است
وی در رابطه با مشکلات علوم انسانی، می‌گوید: متأسفانه در کشور هنوز علوم انسانی پژوهش‌محور وجود ندارد و غالباً این دانش در ایران به‌صورت کتابی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ درواقع علوم انسانی در ایران به عرصه‌های میدانی وارد نشده است.
این دکترای جامعه‌شناسی ادامه می‌دهد: ابزار مناسب برای دست‌یابی به توسعه، داشتن داده و اطلاعات صحیح است و اگر داده‌ها ناصحیح باشد تمام مسیر اشتباه بوده و قطعاً توسعه‌ای در کار نخواهد بود.
وی تاکید می‌کند: جنس علوم انسانی مانند رشته‌های فیزیک و شیمی است. همانطور که به محققان فیزیک و شیمی اجازه هزاران‌بار آزمون و خطا داده می‌شود از علوم انسانی نیز نباید انتظار موفقیت در نخستین تحقیق را داشت.
چراتی تصریح می‌کند: علوم انسانی نیز مانند سایر دانش‌های نظری با تحقیق در ارتباط است و نمی‌توان در گام نخست نسخه‌ای برای تمام جامعه طراحی کرد. این دانش نیازمند تغییری است که حاصل پژوهش باشد.
نظر شما