تورج فتحی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه خاک یکی از عناصر ارزشمند طبیعت است، اظهار کرد: در اثر معدن‌کاری، پروفیل خاک که لایه زنده‌ای از محیط‌زیست است و در هر سانتی‌متر مکعب آن بسته به نوع آب‌وهوا و اقلیم هر منطقه هزاران تا میلیون‌ها موجود زنده ذره‌بینی دارد، نابود خواهد شد.
وی ادامه داد: در مباحث محاوره‌ای و عامیانه برای خاک ارزشی قائل نیستیم، درحالی‌که تمام فعالیت‌های انسانی از تولید محصولات کشاورزی و منابع غذایی از بستر خاک آغاز می‌شود، بنابراین به منظور حیات و زندگی باید در حفاظت از این لایه خاک اقدامات زیست‌محیطی اساسی انجام شود.
تولید یک سانتی‌متر خاک طی چند میلیون سال
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران، افزود: با توجه به اقلیم هر منطقه‌ای وقتی خاکی را نابود یا تخریب می‌کنیم، تولید لایه خاک به زمانی در مقیاس زمین‌شناسی نیاز دارد تا آن خاک دوباره احیا شود. در مناطق آب و هوای خشک و کشور ما که در کمربند خشکی قرار گرفته، به چندصدهزار تا چندمیلیون سال زمان نیاز است تا یک سانتی‌متر یا چند سانتی‌متر خاک بدون هیچ‌گونه فعالیت انسانی در زمین زایش شود.
وی با اشاره به اینکه در ایران برخلاف مناطقی مانند حاره‌ای استوایی و دیگر مناطق گرمسیری که فعالیت فرآوری خاک به لحاظ طبیعی سرعت بیشتری دارد، گفت: اگر منابع خاکی را به واسطه استخراج، تولید ماده معدنی و باطله‌برداری فعالیت‌های معدن‌کاری نابود کنیم، زایش خاک با توجه به شرایط سرعت اندک تولید آن در کشور ما غیرقابل بازگشت است.
بحران فرسایش و تخریب منابع خاکی با جاده‌سازی در معادن
فتحی درباره نقش معادن در فرسایش و تخریب خاک، تصریح کرد: هنگامی‌که بر اثر فعالیت‌های معدن‌کاری یا تأسیسات در محدوده معادن با اقدامات جاده‌سازی و راه‌سازی سبب تخریب و تغییر خاک می‌شویم منابع خاکی در این مناطق به‌طور صددرصد از بین نمی‌رود، بلکه دچار فرسایش شده و تخریب اتفاق می‌افتد.
وی با بیان اینکه در فعالیت‌های معدنی بخشی از خاک به‌طور کامل نابود و بخش دیگر دچار فرسایش خاکی و قسمتی هم گرفتار آلودگی می‌شود، افزود: با نابودی کامل خاک با پدیده غیرقابل برگشت تولید خاک روبه‌رو هستیم، اما در تخریب بخشی از منابع خاک بر اثر فرسایش‌ها که قابل احیا هستند، فرایندها هزینه‌بر و زمان‌بر است، اما تخلیه فاضلاب‌ها و باطله‌کاری یا پساب‌های سمی معادن، بخش تاثیرپذیری از خاک را در معرض آلودگی قرار می‌دهند.
تشدید کانون‌های ریزگرد با معدن‌کاری
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران پیرامون اینکه معدن‌کاری تا چه میزانی می‌تواند موجب رخ دادن پدیده ریزگرد شود، گفت: پدیده ریزگردها بر اثر میزان ذخایر مواد معدنی، روش‌های استخراج معدن‌کاری به‌ویژه در مناطق روباز و افزایش بالای مقیاس و عرصه‌های تحت‌تأثیر فعالیت‌های معدنی می‌تواند سبب تشکیل کانون‌های عظیم و نیز تخریب و آلودگی خاک شود.
وی اظهار کرد: گاهی آلودگی خاک‌ها ناشی از فعالیت‌های معدن‌کاری در حد خیزش گردوغبار است و گاهی شرایط آلودگی‌ها متأثر از تخلیه فاضلاب‌ها، پساب و باطله‌های سمی و خطرناک که قابل مشاهده است، در هر موقعیتی بر اثر مقیاس معدن‌کاری می‌تواند تأثیر شدید، متوسط یا ضعیفی بر محیط‌زیست داشته باشد.
نظر شما