چشم‌انداز انقلابی که درون شما را نشان می‌دهد!

به گزارش خبرنگار ایمنا، نخستین بار در هشتم نوامبر سال ۱۹۸۵ اشعه ایکس توسط دانشمندی به نام ویلهلم رونتگن کشف شد. همچنین او نخستین کسی بود که از این اشعه برای تصویربرداری از درون بدن انسان استفاده کرد، ویلهلم رونتگن به دلیل این کشف برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۱ شد.

روز جهانی رادیولوژی یا رادیوگرافی برای نخستین بار در اروپا در تاریخ دهم فوریه ۲۰۱۱ به مناسبت بزرگداشت سالروز مرگ رونتگن، کاشف اشعه ایکس برگزار شد. پس از آن در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۱ انجمن رادیولوژی اروپا (ESR) ، انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی (RSNA) و کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) با همکاری یکدیگر تصمیم به ایجاد روز جهانی رادیولوژی گرفتند. آنها تاریخ این روز را از سالگرد مرگ رونتگن به روز کشف اشعه ایکس یعنی هشتم نوامبر تغییر دادند. این روز هر ساله با هدف بزرگداشت رونتگن و تاکید بر اهمیت اشعه ایکس و رادیولوژی در علم پزشکی در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود.

در سال ۱۳۰۹ پروفسور حسابی برای اولین بار در ایران دستگاه پرتو ایکس را در آزمایشگاه دانش سرای عالی (دارالمعلمان وقت)، با ابعاد بسیار کوچک راه‌اندازی کرد تا بتواند دانشجویان خود را با دست یافته‌های نوین جهانی آشنا کند.

سی تی اسکن، ام‌آرآی، تصویربرداری هسته‌ای، سونوگرافی، اشعه ایکس و ماموگرافی از روش‌های تصویربرداری هستند، رادیولوژی یکی از شاخه‌های علم پزشکی است که با استفاده از تصویربرداری به کمک انرژی تابشی مانند اشعه ایکس به تشخیص و درمان بیماری‌ها کمک می‌کند. رادیولوژی یا تصویربرداری تشخیصی، به پزشکان کمک می‌کند تا بتوانند از داخل بدن انسان تصویر تهیه کنند. هدف از رادیولوژی تشخیص مشکلات داخلی، درمان بیماری و درد است.

پرتوهای اشعه ایکس می‌توانند به DNA سلول‌های بدن انسان آسیب برسانند به همین علت خطر ابتلاء به سرطان در افرادی که مدام در معرض پرتوهای اشعه ایکس هستند، بیشتر است. استفاده از روش‌های مختلف رادیولوژی در سنین کودکی و در زنان باردار باید با ملاحظات خاصی انجام شود. با این حال تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس مزایای زیادی دارد که می‌تواند تا حد زیادی در وقت و زمان صرفه‌جویی کند و به اقدامات درمانی مؤثر منجر شود.

علم رادیوگرافی تحول و انقلاب بزرگی در تشخیص بیماری به وجود آورد

حمید پدرام، متخصص ارتوپدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص علم رادیوگرافی، اظهار می‌کند: نخستین فردی که رادیوگرافی را کشف کرد ویلهلم کنراد رونگتن بود که توانست بافت‌ها را از اشعه Xray رد کند و تصویر استخوان‌ها را بدون بافت‌های اطراف نشان دهد.

وی ادامه می‌دهد: با روی کار آمدن علم رادیوگرافی، تحول و انقلاب بزرگی در تشخیص بیماری به وجود آمد و باعث شد بسیاری از اقدامات پزشکی به ویژه در زمینه ارتوپدی به آسانی انجام شود، در این راستا تشخیص شکستگی‌ها و دررفتگی‌های احتمالی را مدیون رادیوگرافی و رادیولوژی هستیم.

این متخصص ارتوپدی با بیان اینکه روش‌های دیگری برای تشخیص کشف شده است، اما رادیوگرافی و رادیولوژی جزو اولین روش‌های تشخیصی به ویژه در زمینه ارتوپدی است، تصریح کرد: در حال حاضر روش‌های دیگری مانند MRI که کم خطر بوده، به وجود آمده است.

وی می‌گوید: رادیوگرافی دارای اشعه بوده و طبیعی است که برای برخی تشخیص‌ها از رادیوگرافی استفاده نشود، در صورتی برخی تشخیص‌ها مانند زنان و زایمان که با سونوگرافی قابل تشخیص است، می‌توان از سونوگرافی استفاده کرد زیرا کم خطرتر است.

پدرام می‌افزاید: برای بعضی از تشخیص‌های ارتوپدی نیز می‌توان از MRI استفاده کرد که کم‌خطر است، اما این روش‌ها پر هزینه‌تر از رادیوگرافی بوده و می‌توان گفت رادیوگرافی هنوز یکی از روش‌های تشخیصی مهم است و نمی‌توان بدون آن اقدامات تشخیصی و پزشکی را انجام داد.

وی تصریح می‌کند: تمام روش‌های تشخیصی به مرور زمان تحت تأثیر پیشرفت تکنولوژی قرار گرفته و به روش‌ها و سیستم‌های جدیدتر مجهز شده که دقت و تشخیص آن‌ها بیشتر شده است.

وارد نشدن تجهیزات رادیوگرافی، منجر به کاهش کیفیت می‌شود

این متخصص ارتوپدی در پاسخ به این سوال که با توجه به تحریم‌ها، چه مشکلاتی برای دستگاه‌های رادیوگرافی به وجود آمده است؟، خاطرنشان می‌کند: دنیا یک گروه وابسته به یکدیگر است و همه با هم کار می‌کنند، این‌گونه نیست همه چیز در ایران یا در کشورهای خارجی وجود داشته باشد، لذا لازم است یک سری لوازم و تجهیزات را از کشورهای دیگر وارد کنیم، برای استفاده از تکنولوژی‌ها و روش‌های جدید تشخیصی و پیشرفت‌هایی که در زمینه دانش رادیوگرافی انجام شده است باید از برخی کشورهای دیگر مانند کشورهای پیشرفته صنعتی تجهیزات وارد کنیم.

وی اظهار می‌کند: زمانی که تحریم باشیم و نتوانیم تجهیزاتی وارد کنیم، به ویژه زمانی که دستگاهی در ایران موجود است و قطعات آن وارد نمی‌شود، ممکن است کیفیت کاهش یابد که در نهایت منجر به نارضایتی بیماران می‌شود.

پدرام با بیان اینکه حوزه ارتوپد بیشتر مصرف‌کننده رادیوگرافی و رادیولوژی است، می‌افزاید: راه‌های مختلفی به جز رادیولوژی و X ray ساده مانند کولونوسکپی، سی‌تی‌اسکن و انواع اسکن‌هایی که بتوان ضایعات را در مراحل اولیه تشخیص داد، وجود دارد.

تشخیص بیماری‌های سرطانی استخوان با بون اسکن

وی می‌گوید: به عنوان مثال اگر ضایعه‌ای در استخوان بیمار وجود داشته باشد که مدت زمان زیادی از آن نگذشته باشد و علائم ظاهری در بیمار وجود نداشته باشد، ۹۰ درصد با بون اسکن قابل تشخیص است، همچنین در مراحل اولیه متاستاز و برخی بیماری‌های سرطانی استخوان را می‌توان با روش‌هایی مانند بون اسکن تشخیص داد.

این متخصص ارتوپدی با بیان اینکه MRI نیز از بون اسکن دقیق‌تر و کم ضررتر است که می‌تواند در مدت زمان کمتری بیماری را تشخیص دهد، اضافه می‌کند: صدمات مغزی، ضربه مغزی، خون ریزی‌های داخلی نیز توسط دستگاه ایکس‌ری، ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن قابل تشخیص است.

وی می‌افزاید: هدف متخصصان درمان بیمار است، از این رو به بهترین نحو در سطح کشور و با امکاناتی که در اختیار داریم به درمان بیمار می‌پردازیم، این در حالی است که ممکن است گاهی اوقات کیفیت دستگاه ایکس ری پایین باشد، علی‌رغم اینکه مراکز درمانی بدون نقص نیستند، اما بهترین خدمات درمانی به بیماران ارائه می‌شود.