به گزارش خبرنگار ایمنا، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مربع را در بر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای انسانی و طبیعی برخوردار بود و انواع مختلف عملیات نظامی در آن انجام گرفت.
سیدصالح ایمانی، پژوهشگر دفاع مقدس در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده، به معرفی چزابه پرداخته است: «چزابه منطقه‌ای است در ۱۷ کیلومتری شمال غربی شهر بستان به عرض متغیر دو تا چهار کیلومتر که از شمال به منطقه فکه، از جنوب به شهر بستان، از غرب به خط مرزی ایران و عراق و از شرق به ارتفاعات میشداغ محدود می‌شود که به علت قرارگیری در بین هور و تپه‌های رملی یک گلوگاه مهم محسوب شده و به دلیل قرار داشتن در مسیر دستیابی به شهرهای بستان و سوسنگرد از موقعیت ویژه‌ای برخوردار است.
یادگاران دفاع مقدس و رزمنده‌هایی که تجربه جنگ در آنجا را دارند، به آن تنگه چزابه می‌گویند. چزابه از یک‌سو به رمل و از سوی دیگر به هورالهویزه متصل است؛ که همین مسئله باعث شده است تا به آنجا تنگ چزابه یا تنگه چزابه گفته شود.
این تنگه به دلیل موقعیت سوق‌الجیشی که داشت، یکی از پنج محوری بود که عراق برای حمله به ایران از آن بهره جست. ارتش صدام سی‌ویکم شهریور ماه ۱۳۵۹ به پاسگاه صفریه و سوبله در شمال تنگه چزابه حمله کرد و مقاومت مدافعان را در هم شکست. سپس ستون تانک‌ها را به سمت تنگه چزابه به راه انداخت. درگیری سختی در گرفت و مدافعان در برابر تانک‌ها به مبارزه پرداختند، اما عراق موفق شد تنگه چزابه را تصرف کند و به سمت بستان و سوسنگرد پیشروی کند.
رزمندگان ایران بیکار ننشستند و سرانجام هشتم آذرماه ۱۳۶۰ بود که با عملیات طریق‌القدس موفق شدند با عبور از رمل‌ها خود را به تنگه چزابه برسانند و آنجا را آزاد سازند.
این پایان کار نبود؛ چراکه حزب بعث حدوداً دو ماه بعد و در روز هفدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۶۰ بار دیگر دو تیپ، یک لشکر و یک گردان را آماده حمله به تنگه چزابه کرد. البته صدام هم خوب می‌دانست تنها قوای نظامی به کارش نخواهد آمد پس با اعلام یک فتوای شرعی موفق شد حدود ۱۰ هزار نفر را در قالب یک تیپ روانه چزابه کند.
هدف اصلی صدام جلوگیری از عملیات فتح‌المبین بود. حزب بعث می‌خواست با گرفتن زمان و عقب انداختن عملیات از این فرصت استفاده کند و سیستم دفاعی نیروهایش را تقویت کند. صدام خوب می‌دانست که در صورت موفقیت در بستان، جبهه فعال جدیدی را مقابل ایران گشوده و با گرفتن ابتکار عمل ایران اسلامی را در موضع انفعالی قرار خواهد داد و فتح‌المبین برای همیشه به فراموشی سپرده خواهد شد.
از سوی دیگر این رزمندگان اسلام درس بزرگی به صدامیان و حزب بعث دادند؛ آنها در تاریخ یکم اسفندماه ۱۳۶۰ و با طراحی عملیات مولای متقیان (ع) به فرماندهی سردار سپاه اسلام حسن باقری و در زیر آتش کم‌نظیر توپ و خمپاره و حملات شدید هوایی دشمن و پس از ۱۴ روز نبرد فراموش‌نشدنی و کم‌نظیر، شکست تلخی به عراق تحمیل کردند و نیروهای دشمن بر اثر این شکست مجبور شدند چند کیلومتر از مواضع قبلی خود عقب‌نشینی کنند.
حماسه تنگه چزابه چنان بود که امام خمینی (ره) آن را الگو قرار دادند و برای رزمندگان مستقر در منطقه پیام تبریک فرستادند. با این پیام، خوشحالی بی‌حدی رزمندگان را در بر می‌گیرد و خستگی نبرد را از تن آنان خارج می‌کند.
در جریان عملیات خیبر, عملیات ایذایی والفجر ۶ در دوم اسفندماه سال ۱۳۶۲ در تنگه چزابه و دشت چیلات نیروهای خودی پس از عبور از میدان مین، سیم‌خاردارها و پشت سر گذاشتن باتلاق‌ها و تپه‌های رملی حمله خود را آغاز کردند. با روشن شدن هوا درگیری‌ها شدت پیدا می‌کند و کار به درگیری تن به تن کشیده می‌شود. نیروها به اجبار عقب می‌نشینند و عملیات پایان می‌یابد که طی آن حدود ۴۰۰ نفر شهید و مفقودالاثر شدند.
اکنون پس از گذشت بیش از ۳۸ سال از آن حماسه دلاورمردان، یادمان شهدای چزابه در محل رشادت این رزمندگان واقع شده است. یادمانی که شاهد روزهای سختی بوده که رزمندگان در روزهای آغازین جنگ با دست خالی به نبرد با دشمن رفتند و خونشان در این تنگه به زمین ریخت و جاودانه شد.»
نظر شما