به گزارش خبرنگار ایمنا، بازاریابی برای محتوای نادرست و جعلی در فقدان روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و کاستی‌های مدیریت بر حوزه مطبوعات محلی، موجب شده است، تعداد صفحه‌های مجازی جعلی به‌منظور اثرگذاری بر اکوسیستم سیاسی استان هرروز روند افزایشی به خود بگیرد و به مدد توسعه اینترنت در مازندران، اثرگذاری آن رو به فزونی باشد.
ازاین‌رو به نظر می‌رسد روند فعلی به نفع جریانات توسعه استان نیست و فضای ارتباطی و سیاسی مازندران را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. اخبار جعلی، مسئولان و روزنامه‌نگاران را هدف قرار می‌دهد؛ ازاین‌رو در روند توسعه فضای ارتباطی مازندران اثرات سویی خواهد داشت. از طرفی اطلاعات غلط، روزنامه‌نگاری را تضعیف می‌کند و باعث خدشه‌دار شدن اعتماد عمومی نسبت به حوزه رسانه می‌شود.
اطلاعات دروغ، باعث ایجاد اوباشی‌گری اینترنتی، پیدایش ارتش‌های ترول و شبکه‌های فریبکاری در حوزه رسانه شده است. در توسعه سیاسی نقش واسطه‌ها و بسترها اهمیت اساسی دارد، میزان اهمیت و ناکارآمدی برخی از این واسطه‌ها، در فرایند توسعه سیاسی نقش بسزایی دارد. مقاومت این واسطه‌ها در انتقال تحولات چه در توسعه سیاسی از پایین به بالا و چه بالا به پایین، موجب توسعه‌نیافتگی است. در نگاه کلان به توسعه می‌گویند توسعه شکل نمی‌گیرد مگر اینکه برخی حوزه‌های عملیاتی اصلاح شود.
رسانه‌ها در فرآیند توسعه به‌عنوان عنصر چهارم دموکراسی نقش مهمی دارند. در توسعه سیاسی توجه به کانون‌های اثربخشی که نخبگان را مورد توجه قرار می‌دهد اهمیت بسیاری دارد. نخبگان توسعه‌گرا با رویکرد اصلاحات کوچک اما مؤثر در ساختارها، معجزه‌های فراگیر یا شانس باز کردن روزنه‌های کوچک را افزایش می‌دهند.
فضای رسانه‌ای و بستری که با پلتفرم‌های مختلف در معرض استفاده عموم جامعه قرار دارد، کانون‌های اثربخش و مهمی است که در روند توسعه ایفای نقش می‌کند. وسایل ارتباط‌جمعی به‌طور عام نقش متناسب و موزونی در توسعه سیاسی دارند و باید بپذیریم شبکه‌های نوین ارتباطی، خود دارای بیشترین وجوه و مشخصه‌های توسعه‌نیافتگی است.
این امر یک واقعیت است که وسایل ارتباط‌جمعی توسعه‌نیافته معلول جامعه‌ای با توسعه‌یافتگی پایین است و در مدار توسعه‌نیافتگی، رسانه‌ها هم محصول و هم محرک توسعه هستند. کارکرد سیاسی رسانه‌ها بر دامنه مشارکت و رقابت اجتماعی تأثیر می‌گذارد. رسانه‌ها در صورت پیروی از مقتضیات توسعه، می‌توانند حلقه اتصال میان فرهنگ توده و فرهنگ نخبگان باشند و خلاقیت، مشارکت و رقابت را در جامعه گسترش دهند.
در نظریه ارتباطات و توسعه، اگرچه هنوز برخی دیدگاه‌ها معتقد است بین دو جریان ارتباطات و توسعه باید تمایز قائل شد اما نظریه‌های توسعه‌گرایانه حوزه ارتباطات، رسانه‌ها را عناصر مکمل توسعه می‌دانند؛ از این‌رو کارکرد رسانه‌ها می‌تواند در حوزه سیاسی و انسانی اثرگذار باشد.
مجید تهرانیان در حوزه ارتباطات توسعه، آن را به معنای افزایش مردم‌سالاری اقتصادی، مردم‌سالاری سیاسی، مردم‌سالاری اجتماعی و بالاخره مردم‌سالاری فرهنگی می‌داند.
نگاه خوش‌بینانه به فناوری و هوش جمعی که به مدد توسعه اینترنت در حوزه رسانه راه یافته است، فضایی برای رشد فضای تبادل اطلاعات است اما در این میان و در شرایط امروز چه بخواهیم و چه نخواهیم، با انبوهی از اخبار و اطلاعات گمراه‌کننده و دروغ در حوزه رسانه مواجهیم. امروز الگوریتم‌های بدخیم گریبان مخاطب را گرفته‌اند، بخشی از این اطلاعات نادرست نیز با کمک مخاطبان انجام می‌شود. نشر آگاهانه و عمدی و نبود نظارت بر روند اطلاع‌رسانی، نوعی بی‌نظمی بزرگ را در حوزه ارتباطی ایجاد کرده است.
برخی افراد با سوگیری شناختی تمایل دارند دانش و اطلاعات خود را فراتر از میزان موجود نشان دهند، این توهم برتری «دانینگ کروگر» شهرت گرفته است و برخی نیز بدون توجه به صحت‌وسقم اخبار و اطلاعات آن را بازنشر می‌کنند. برخی نیز مقاصد سیاسی دارند، به‌عنوان‌مثال در حوزه انتخابات و انتصابات به نشر هدفمند اخبار جعلی روی می‌آورند. تأثیر انتشار این اخبار بر اعتماد سیاست‌مداران، دولت‌ها، نخبگان، رسانه‌های سنتی و روزنامه‌نگاران مشهود است.
علی احمدی، جامعه‌شناس در کتاب «خبرنگاری»، اخبار جعلی و اطلاعات غلط برای اخبار را عفونت خبری می‌نامد و معتقد است اگرچه شاید واژه عفونت در کنار واژه خبر، از ارزش آن بکاهد، اما وایرال شدن اخبار و اطلاعات جعلی و تکثیر سریع آن‌ها اثرات مخربی دارد که موجب عفونت در عرصه اطلاع‌رسانی می‌شود.
مازندران با دارا بودن بسترهای لازم برای توسعه اینترنت و گسترش فضاهای مجازی، امروز با هجوم انبوهی از صفحات بی‌نام‌ونشان مواجه است که زنگ خطری در حوزه فضای رسانه‌ای آنلاین به‌شمار می‌رود.
یادداشت از: الناز پاک‌نیا، کارشناس ارشد روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبایی
نظر شما