به گزارش خبرنگار ایمنا، کمیسیون ماده ۱۰۰ برای بیشتر افرادی که درگیر ساخت‌وساز یا خرید و فروش ملک هستند نامی آشنا است؛ این کمیسیون وظیفه رسیدگی به تخلفات ساختمانی در شهرها را دارد و بخشی از معاونت شهرسازی و معماری شهرداری‌ها به‌شمار می‌رود.
کمیسیون ماده ۱۰۰ متشکل از سه عضو اصلی شامل نماینده دادگستری، نماینده وزارت کشور و عضو شورای اسلامی شهر است که در رسیدگی بدون اغماض به انواع تخلفات ساختمانی صلاحیت ذاتی دارد و در جهت نظم بخشیدن به شهرسازی و ساخت‌وسازهای شهری تلاش می‌کند.
طبق قانون اگر بنایی بدون دریافت پروانه ساختمانی از مراجع مربوطه، ساخته شود یا بنای ساخته شده طبق مفاد پروانه نباشد یا بعد از پایان ساخت، بخش‌های دیگری به بنا اضافه شود، کمیسیون ماده ۱۰۰ به آن رسیدگی خواهد کرد.
طبق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها، مالکان اراضی و املاک واقع در محدوده خدماتی باید پیش از ساخت ملک از شهرداری‌ها پروانه ساختمان بگیرند و مأموران شهرداری‌ها نیز موظف هستند از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه در زمین محصور یا غیرمحصور جلوگیری کنند.
نخستین‌بار در سال ۱۳۲۴ موضوع جلوگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز به‌صورت قانون تصویب شد و در سال ۱۳۳۴ بر اساس بند ۲۴ ماده ۵۶ قانون شهرداری، وظیفه صدور پروانه برای تمام ساختمان‌های احداث شده در شهرها، به شهرداری‌ها محول شد؛ در ادامه به‌منظور الزام رعایت بند ۲۴ ماده ۶ و نحوه رسیدگی به تخلفات ساختمانی، الحاق ماده ۱۰۰ به قانون شهرداری تصویب شد که بر اساس آن تمام مالکان موظف شدند برای انجام عملیات ساختمانی در داخل محدوده و حریم شهر قبل از انجام هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و آغاز ساخت‌وساز، از شهرداری پروانه ساختمانی دریافت کنند.
به منظور افزایش سطح آگاهی شهروندان از قوانین و ضوابط مربوط به کمیسیون ماده ۱۰۰ و پاسخ به بعضی از سوال‌های متداول شهروندان، گفت‌وگویی را با غلامعلی فیض‌اللهی، مدیر کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ شهرداری اصفهان انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
چنانچه شخص تخلف ساختمانی انجام دهد، آیا باید تنها جریمه‌های ماده ۱۰۰ را بپردازد یا باید مبالغ تراکم با عوارض معمول را نیز پرداخت کند؟
با توجه به رأی شماره ۸۷۶ مورخ چهاردهم دی‌ماه ۱۳۹۶ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در اجرای ماده و قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ و مصوبه جلسه بیست‌ویکم دی‌ماه ۱۳۹۳، شورای اسلامی شهر کرج در وضع عوارض قانونی علاوه بر جرایم کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری قابل ابطال تشخیص داده نمی‌شود و پرداخت تراکم و عوارض جدا از ماده ۱۰۰ است.
اگر فردی شاکی تخلفات ساختمانی همسایه مجاور خود باشد، آیا باید به‌صورت مستقیم شکایت خود را تسلیم کمیسیون ماده ۱۰۰ کند یا باید به شهرداری مراجعه کند؟
با توجه به اینکه شکایت همسایه باید مورد بررسی و کارشناسی قرار گیرد، شاکی با طرح شکایت خود به شهرداری منطقه محل سکونت مراجعه و شکایت خود را تسلیم شهرداری می‌کند تا در صورتی که این شکایت مورد تأیید شهرداری و خلاف ضوابط شهرسازی باشد، به مالک اخطار و در صورت رفع نکردن تخلف ساختمانی، پرونده مطابق تشریفات آئین دادرسی بعد از اخطار به مالک و دریافت دفاعیه آن در فرجه قانونی نیز، قابل رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۰۰ است.
کمیسیون ماده ۱۰۰ در خصوص اضافه ارتفاع چه حکمی صادر می‌کند؟
در صورتی که اضافه ارتفاع خلاف کد ارتفاعی منطقه نباشد و نسبت به همسایه‌ها، سایه‌اندازی و اشراف نداشته باشد، حکم بر برائت صادر می‌شود در غیر این صورت حکم تخریب صادر خواهد شد.
آیا تخلفات ساختمانی شامل مرور زمان می‌شود؟
خیر؛ این موضوع در قانون پیش‌بینی نشده است.
آیا مستأجر می‌تواند از آرای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری شکایت کند؟
بله، با توجه به رأی شماره دادنامه ۲۱۵ مورخ بیستم آذرماه ۱۳۶۹ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، مستأجر ملک به‌عنوان یک شخص ذی‌نفع، حق اعتراض و شکایت از رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری را در دیوان عدالت اداری دارد. همچنین رأی دادنامه شماره ۳۵ مورخ نوزدهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۷ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری نیز به ضرورت ابلاغ تخلفات ساختمانی به مستأجر اشاره دارد.
آیا تصرف عدوانی کوچه توسط مالک ساختمان در صلاحیت کمیسیون ماده ۱۰۰ است؟
به‌دلیل اینکه تصرف عدوانی جرم تلقی می‌شود، بنابراین رسیدگی به اینگونه پرونده‌ها در صلاحیت دادگاه‌ها است و باید از طریق مراجع قضائی پیگیری شود.
صلاحیت کمیسیون ماده ۱۰۰، تنها رسیدگی به تخلفات ساختمانی است.
آیا برای رسیدگی به پرونده تخلفات ناچیز ساختمانی می‌توان در شهرداری‌ها توافق کرد و پرونده را به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال نکرد؟
با توجه به دادنامه ۱۶۸ مورخ بیست‌وچهارم تیرماه ۱۳۸۳ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، حل بخشی از تخلفات ساختمانی در کمیسیون توافق در شهرداری‌ها مغایر قانون است و باید تخلفات ساختمانی هر چند ناچیز در مرجع قانونی خود یعنی کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ مورد رسیدگی قرار گیرد.
شکایت و دعاوی علیه کارکنان شهرداری تحت عنوان تخریب یا تصرف عدوانی یا مطالبه خسارت ناشی از تخریب در چه مرجعی قابل رسیدگی است؟
این نوع شکایات در دادگاه‌های عمومی قابل رسیدگی است و تشخیص و اثبات تخلف از قوانین توسط قاضی رسیدگی کننده به پرونده انجام می‌شود.
در صورتی که همسایه مجاور اقدام به تخلف ساختمانی همچون احداث بالکن در گذر یا اضافه ساخت نسبت به پیش‌زدگی در حیاط کند، آیا همسایه مجاور و دیوار به دیوار این ساختمان با توجه به اینکه به همدیگر رضایت محضری داده‌اند، می‌تواند چنین تخلفی را انجام دهد یا نیاز به مجوز از شهرداری دارد؟
با توجه به تبصره‌های ماده ۱۰۰، مالک یا ذی‌نفع باید مطابق پروانه ساختمانی اقدام به ساخت‌وساز کند و در صورتی که بخواهد اقدام به اضافه ساخت کند، باید به شهرداری مراجعه کند و در قسمت اصلاح پروانه، اضافه ساختی را که می‌خواهد انجام دهد با مجوز شهرداری باشد؛ تنها حمایت از همسایه مجاور کفایت نمی‌کند و در صورت تخلف پرونده قابل رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۰۰ خواهد بود.
یکی از همسایگان پس از عقب‌نشینی منزل خود، در قسمت عقب‌نشینی با قرار دادن گلدان‌های بزرگ کوچه را تصرف کرده است، آیا باید به این تخلف در کمیسیون ماده ۱۰۰ رسیدگی شود؟
خیر، بر اساس تبصره یک بند ۲۴ ماده ۵۵، باید به شهرداری مراجعه کند و شهرداری بر اساس مواد قانونی، نسبت به رفع سد معبر اقدام کند.
نظر شما