به گزارش خبرنگار ایمنا، هر رسانه‌ای براساس قواعد و چارچوب‌های مدنظر خود عمل می‌کند و بدیهی است تمام افرادی که در آن رسانه فعال هستند براساس قواعد تعریف‌شده آن رسانه دارای صلاحیت فعالیت هستند. در حقیقت رعایت چارچوب‌ها و ممیزی‌های هر تریبون به‌خصوص رسانه‌ای با ابعاد ملی بر پایه قواعد و قوانینی که نیاز است تمام فعالان آن عرصه از آن مطلع باشند، چیدمان می‌شود.
سینمای ایران از این قاعده مستثنی نیست و چنانچه هنرمندان، سینماگران و فیلم‌ها بر اساس قوانین جاری کشور نباشد هنرپیشه ممنوع‌الکار و آن فیلم توقیف می‌شود. علاوه بر موارد فوق چنانچه فرد هنرپیشه یا فیلم موردنظر ضوابط سازمانی را رعایت نکرده یا رفتار فرد و محتوای فیلم ماهیتی سیاسی و امنیتی داشته باشد می‌تواند سبب ممنوع‌الکار شدن هنرپیشه و توقیف فیلم شود.
محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی کشور درباره وضعیت بعضی فیلم‌های توقیفی و نیز فعالیت سینماگرانی که گفته می‌شود ممنوع‌الکار شده‌اند و در صحبت اخیر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، هم به آن اشاره شده بود اظهار کرد: آقای وزیر در صحبت‌های خود شخص خاصی را نام نبردند و گفتند اگر فردی ممنوع‌الکار شده باشد عطف به ماسبق نمی‌شود، یعنی فیلم‌هایی که در گذشته بازی کرده‌اند، دچار مشکل نمی‌شود.
وی ادامه داد: اینکه رسانه‌ها این حرف‌ها را به سمت‌وسوی یک بازیگر یا کارگردانی ببرند و تحلیل کنند، مسئله دیگری است. با این‌حال برای افرادی در ارتباط با بیانیه ۱۷۰ نفر (در حوادث خوزستان) و برای یکسری دیگر هم در ارتباط با جشنواره کن مشکلاتی به وجود آمده که ما درباره بیانیه ۱۷۰ نفر گفتیم این جریان به سازمان سینمایی مربوط نیست. از ما درخواست کردند، ما هم امضاءکنندگان درخواست کردیم که اگر بیانیه را نخوانده بودند یا اطلاعی نداشتند به‌طور رسمی اعلام کنند تا دچار مشکلات عدیده نشوند اما اینکه از میان سایر دوستان چه کسانی ممنوع‌الکار یا دچار مشکلاتی هستند تا آخر هفته آینده به‌صورت شفاف اعلام می‌شود.
دست‌به‌دست شدن لیستی از ممنوع‌الکارها در جلسه‌های متعدد
رئیس سازمان سینمایی کشور تصریح کرد: در این مورد یک لیستی وجود داشت که خیلی از آن‌ها در جلسات متعدد کم و زیاد شدند و قرار شده است آخرین لیست را هفته آینده به ما بدهند. تلاش کردیم بعضی از افرادی که اسامی آن‌ها مطرح بود از این لیست کنار گذاشته شوند. مجموع این افراد به پنج، شش نفر می‌رسد که البته چند نفر کم شده اما به‌طور کامل هفته آینده مشخص می‌شود که به‌عنوان‌مثال تدوینگر فیلم «عنکبوت مقدس» (هایده صفی‌یاری) چه وضعیتی خواهد داشت، زیرا وی یکی از افراد مورد بحث است.
وی افزود: جمع‌بندی تمام این‌ها به‌زودی مشخص خواهد شد و طبق گفته وزیر ارشاد اگر هنرمندانی ممنوع‌الکار شوند، به‌طورقطع این را مدنظر خواهیم داشت که عطف به ماسبق نشود و سرمایه‌گذار، تهیه‌کننده و کارگردان و نتیجه زحمت گروه تولیدی که مربوط به قبل از این جریان‌ها است، دچار مشکل نشوند. ما قصد جلوگیری از آثار را نداریم بلکه برای اکران آن‌ها حمایت نیز خواهیم کرد تا شرایط طبیعی خود را طی کنند و این، خیلی با آثار جدید فرق دارد.
عوامل «برادران لیلا» ممنوع‌الکار شده‌اند؟
خزاعی درباره اینکه آیا طبق برخی گفته‌ها، ممنوع‌الکاری درباره عوامل اصلی «برادران لیلا» یعنی تهیه‌کننده، کارگردان و چند بازیگر فیلم اتفاق افتاده است؟ گفت: خیر، هفته آینده وضعیت همه افرادی که مطرح هستند مشخص می‌شود، اما برای «برادران لیلا» سازمان سینمایی همه‌گونه همکاری و مشارکت را با دوستان حتی قبل از اعزام (به جشنواره کن) داشته است. مواردی را گفتیم اصلاح کنند که دوستان ابتدا قبول کردند، بعد نپذیرفتند و در رسانه‌ها نیز اعلام کردند که «هیچ پلان را حذف و سانسور و ممیزی نمی‌کنیم.» در حقیقت آن‌ها بدون پروانه نمایش بین‌المللی در جشنواره کن حضور پیدا کردند. این قوانین را هم که ما هم‌اکنون اعمال می‌کنیم مربوط به دوره‌ی ما نیست و از قبل در سازمان سینمایی وجود داشت و هر فردی که می‌خواست در جشنواره‌های خارجی حضورداشته باشد، پروانه نمایش بین‌المللی گرفته است.
وی اضافه کرد: سختگیری با عوامل فیلم‌برداران لیلا صورت نگرفته است، اما من از روز اولی که به سازمان سینمایی آمدم سه مسئله را مدنظر داشتم و بعضی بحران‌های ما نیز در ارتباط با همین سه مسئله است یعنی قانون‌گرایی، استانداردسازی و عدالت‌محوری. وقتی قرار باشد این سه مورداجرا شوند شما باید در حق نزدیکان خود نیز اجرا کنید.
رئیس سازمان سینمایی کشور تصریح کرد: ما در مواردی با بعضی همکاران خود از صنف، که همراه من نیز بودند به مشکل برخوردیم که هرچند برطرف شد اما در این موضوع برای هیچ فردی تا حالا کوتاه نیامده‌ام. معتقدم اگر قانون به سینما برگردد تمام مشکل‌ها این سینما حل می‌شود مثل قانون در اکران، جشنواره‌ها و حمایت. نکته اینجا است که این قوانین از گذشته در سازمان سینمایی بوده و ما وضع نکردیم، بعضی‌ها اجرا می‌شد و بعضی‌ها کمرنگ‌تر بودند.
وی ادامه داد: به‌عنوان‌مثال سوال است که چرا فیلمی پروانه ساخت گرفته و بعد در پروانه نمایش باید دچار مشکل شود؟ این یعنی یک‌جایی قانون‌شکنی اتفاق افتاده است. به‌طور مثال فیلم‌نامه را می‌خوانیم و می‌بینیم مطابق فیلم نیست یا در پروانه تذکراتی داده‌شده که نامه‌های مکتوب آن موجود است اما توجهی صورت نگرفته است و دو مورد از فیلم‌های فعلی همین مشکل رادارند.
خزاعی ادامه داد: ما در دوره جدید اعلام کردیم، از آذر ۱۴۰۰ هر فیلمی که از ما پروانه ساخت بگیرد به‌طورقطع برای پروانه نمایش حمایت کنیم و نمی‌گذاریم که توقیف یا دچار مشکل شود، چون معتقدم امضای یک مدیر، اعتبار اوست. وقتی با همه سختگیری‌ها امضا می‌کنیم تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران و عوامل فیلم خیالشان راحت است که فیلمشان دچار مشکل نخواهد شد. من این قول را داده‌ام تا زمانی که در سازمان سینمایی هستم هر فیلمی که در دوره ما پروانه ساخت گرفت و تولید شد حمایت می‌شود تا به‌راحتی نمایش داده شود.
«برادران لیلا» به کمیته انتخاب اسکار می‌رسد؟
وی درخصوص مشکل فیلم «برادران لیلا» با توجه به شرایطی که در حوزه پخش بین‌المللی دارد، به‌عنوان یکی از گزینه‌های معرفی به اسکار، افزود: مشکل «برادران لیلا» را ما ایجاد نکردیم که بخواهیم آن را حل کنیم. این فیلم شرایط طبیعی خود را داشت طی می‌کرد. اصلاحاتی در مرحله اول داشتند که باید انجام می‌شد، اما انجام ندادند. به‌طور رسمی در مجامع بین‌المللی اعلام کردند که یک فریم از این فیلم را کم نمی‌کنیم و مسئله بعدی هم اظهارنظرهایی بود که انجام دادند.
رئیس سازمان سینمایی کشور تصریح کرد: همه این‌ها دست‌به‌دست هم داد تا به یک جریان تبدیل شود، پس مشکل از سازمان سینمایی نیست، مشکل رفتار غیرقانونی است. اگر همین افراد مثل «مانی حقیقی» و «هومن سیدی» که هم‌اکنون در صحنه بین‌المللی شرکت دارند، برای دریافت پروانه نمایش اقدام می‌کردند، مشکلی به وجود نمی‌آمد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا صحبت‌های او به این معنا است که اظهارات عوامل فیلم «برادران لیلا» در روند صدور پروانه نمایش تأثیر گذاشته است؟ گفت: هم گفت‌وگوهایی که آن‌ها انجام دادند خارج از عرف سینمایی بود و مربوط به مسائل سینمای ایران نمی‌شد و هم تمکین نکردن به قانون، چون پروانه نمایش نداشتند. در واقع مهم‌ترین دلیل نداشتن پروانه نمایش بود که اگر می‌داشتند این مشکلات به وجود نمی‌آمد. از قبل هم به آن‌ها اعلام شد که برای دریافت پروانه نمایش اقدام کنند اما بسیار دیر این کار را انجام دادند و فکر می‌کنم هشت یا ۹ جلسه با تهیه‌کننده، سرمایه‌گذار و کارگردان برگزار شد تا مشکل حل شود.
خزاعی درباره فیلم «شب، داخلی، دیوار» وحید جلیلوند نیز که در جشنواره ونیز پذیرفته شده است، اظهار کرد: درخواست این فیلم سوم مردادماه ثبت‌شده و باید بررسی شود، البته گویا جلیلوند گفته است که فیلم را خودش به جشنواره نفرستاده و از سال قبل ارسال شده است و بر اساس آن قضاوت صورت گرفته است. با این‌حال شورای پروانه نمایش باید فیلم را ببیند و نظر دهد.
وی در ادامه با تأکید بر دریافت پروانه نمایش بین‌المللی، تصریح کرد: در نظر داشته باشید که اگر فیلمی پروانه نمایش خارجی نداشته باشد، دو روایت از یک فیلم وجود خواهد داشت که یکی در بازارهای خارجی ارائه می‌شود و دیگری در داخل. به‌طورمعمول این ماجرا به قاچاق فیلم کمک می‌کند؛ چراکه سال‌های گذشته سه نوع پروانه نمایش حرفه‌ای سینمایی، خارجی و نمایش خانگی داشتیم که تعدد این‌ها باعث می‌شد مردم دنبال نسخه اصلاح نشده باشند و این باعث قاچاق فیلم می‌شد، بنابراین تلاش می‌کنیم براساس قانون عمل کنیم.
رئیس سازمان سینمایی کشور ادامه داد: البته من معتقدم یکی از دلایل این مسائل به کرونا مربوط می‌شود زیرا با توجه به خوب نبودن شرایط اقتصادی، احساس می‌کنم رجعت به سمت قوانین در سازمان سینمایی طول خواهد کشید. این محصول سال‌های گذشته است که با ۱۷۰ فیلمی مواجه بودیم که به دلیل شرایط کرونا امکان اکران نداشتند. ما در حال حاضر باید مشکل این فیلم‌ها را برای اکران حل کنیم تا در سال بعد با برنامه‌ریزی‌هایی که داریم دچار فیلم‌سوزی نشویم.
سختگیری برای تولید و نمایش فیلم‌ها با هدف تنظیم بازار است
وی اضافه کرد: بنابراین یکی از دلایل سختگیری‌هایی که جدا از بحث مضمون انجام می‌دهیم، با هدف تنظیم بازار است. ما اگر به ۱۰۰ تا ۱۵۰ فیلم پروانه نمایش بدهیم، چگونه می‌خواهند اکران شوند و سرمایه‌شان برگردد؟ پس مجبوریم برای تنظیم بازار در شرایط فعلی به فیلم‌هایی پروانه نمایش دهیم که حداقل استاندارد را برای تولید داشته باشند.
خزاعی درباره محدودیت‌هایی که این سختگیری‌ها برای تولید به وجود می‌آورد گفت: محدودیت‌های ما به‌طور کامل شفاف است که در چارچوب خانواده و اخلاق قرار دارد. دراین‌باره لیستی در سازمان سینمایی مدون شده است که شوراهای پروانه ساخت براساس آن اقدام می‌کند و شامل مواردی است که به تخریب خانواده و موارد اخلاقی برمی‌گردد.
وی ادامه داد: این‌ها بر اساس آنچه به‌طور شفاف در قانون مطرح شده انتخاب شده‌اند. بابت کاری که دراین‌باره انجام دادیم بسیاری تشکر می‌کنند و برای برخی دیگر هم باعث تعجب است که سازمان سینمایی موارد را شفاف مطرح می‌کند. معتقدم ما هیچ‌وقت نباید سینماگرها را دچار مشکل کنیم، شاید بعضی‌ها در مرحله اول از این اقدام خوششان نیاید اما حداقل این است که سرمایه‌گذار، نویسنده و تهیه‌کننده می‌دانند ملزم به رعایت چه بایدها و نبایدهایی هستند. در این زمینه، مسائل اخلاقی و خانوادگی به‌طورقطع جزو دغدغه‌های ما است که البته سینماگران هم نسبت به آن دغدغه داشتند.
نظر شما